پرداخت الکترونیک
به طور کلی، به هر نوع پرداخت مبلغ کالا یا خدمات خریداری شده، که در بستر اینترنت انجام می‌شود، پرداخت الکترونیکی می‌گویند. این نوع پرداخت ممکن است از طریق کارت‌های اعتباری و یا از طریق عملیات انتقال بانکی انجام بشود. اما واقعیت این است که اکنون در میان تمام روش‌های پرداخت الکترونیک، پرداخت آنلاین توسط کارت‌های اعتباری بیش‌ترین محبوبیت را در میان کاربران دارد.
انواع روش‌های پرداخت آنلاین
برای انجام یک پرداخت الکترونیکی موفق، روش‌های مختلفی وجود دارد. در ادامه به برخی از این روش‌های متداول اشاره خواهیم کرد.
پرداخت با کارت بانکی
این نوع روش پرداخت، به کمک کارت‌های اعتباری بانکی افراد صورت می‌پذیرد. اکنون استفاده از کارت اعتباری برای انجام تراکنش‌های آنلاین و یا تراکنش‌های دستگاه‌های کارتخوان، روشی مرسوم و محبوب در پرداخت‌های الکترونیکی به‌شمار می‌رود.
پرداخت با کیف پول الکترونیک
کیف پول الکترونیک یک سرویس مالی است که کاربر می‌تواند از قبل مبلغ مورد نظرش را در آن ذخیره نموده و در مواقع لزوم با سرعت و امنیت بالایی خرید خود را ثبت نماید. کیف پول دیجیتال از جمله روش‌های آسان برای انجام یک پرداخت الکترونیک به‌شمار می‌رود و اصولا در اغلب درگاه‌های الکترونیکی و نرم‌افزارهای مختلف این قابلیت تعبیه می‌شود.
پرداخت با کارت هوشمند
کارت هوشمند نوعی کارت فیزیکی ریزپردازنده است که می‌توان اطلاعات زیادی را در آن ذخیره نمود و سپس در هنگام نیاز در قالب یک چیپ‌کارت یا کارت تراشه‌ای از آن استفاده کرد. به طور مثال در مورد کارت مترو که یک کارت هوشمند ساده است و برای رفت و آمد از آن استفاده می‌کنیم، چنانچه کارت بانکی ما نیز این قابلیت را داشته باشد که به عنوان کارت مترو نیز استفاده شود و از حساب ما مستقیم هزینه بلیط کاهش یابد، یک کارت هوشمند در اختیار خواهیم داشت. بنابراین می‌توانیم در این زمینه نیز از پرداخت الکترونیک بهره ببریم.
روش پرداخت مستقیم
روش پرداخت مستقیم در واقع روشی است که در آن شما به عنوان صاحب حساب به بانک مورد نظر اجازه می‌دهید، مبلغ مشخصی را از حساب شما کسر کرده و به کمک پرداخت الکترونیکی، در ازای کالا یا خدمات دریافتی، به حساب فروشنده واریز نماید.
گفتنی است که اکنون در جهان، پرداخت به کمک چک الکترونیکی و پول الکترونیکی نیز از جمله روش‌های مرسوم پرداخت به‌شمار می‌رود.
فرایند پرداخت الکترونیکی و مراحل آن
برای درک بهتر روند انجام پرداخت الکترونیک، بهتر است اندکی به سازکار و فرایند این نوع روش پرداخت نیز بپردازیم. فرآیند پرداخت الکترونیک، در واقع مرحله‌ی آخر خرید غیرحضوری یک کاربر است. در فرآیند خرید اینترنتی، ابتدا کاربر وارد سایت می‌شود و کالا یا خدمات مورد نظرش را انتخاب می‌کند. آن‌گاه بعد از اضافه کردن گزینه‌ی مورد نظر به سبد خرید، باید بر روی دکمه‌ی پرداخت کلیک کند.
در این مرحله است که فروشگاه اینترنتی یکی از روش‌های پرداخت الکترونیک، که معمولا درگاه پرداخت آنلاین است را پیش روی کاربران قرار می‌دهد. در مرحله‌ی بعدی سیستم درگاه پرداخت، اطلاعات کارت بانکی کاربر را بررسی می‌نماید و در نهایت مورد تایید قرار می‌دهد. سپس پیام تراکنش موفق برای کاربر نمایش داده می‌شود. همزمان نیز شرکت ارائه دهنده‌ی درگاه پرداخت، مبلغ مورد نظر را از حساب کاربر کسر و بر اساس قراردادهای تعیین شده به حساب فروشنده واریز می‌نماید. بعد از موفقیت‌آمیز بودن فرایند پرداخت، خدمات در اختیار کاربر قرار داده می‌شود.
کاربردهای پرداخت الکترونیک
پرداخت الکترونیک می‌تواند کاربردهای متنوعی داشته باشد؛ شاید متدوال‌ترین کاربرد روش پرداخت الکترونیکی، در هنگام خریدهای اینترنتی از وب‌سایت‌ها و یا هر نوع فروشگاه اینترنتی صورت بپذیرد. اما این نوع روش پرداخت، کاربردهای دیگری نیز دارد. پرداخت عوارض، قبوض مختلف، شهریه و پرداخت در زمینه‌ی خرید انواع شارژ تلفن همراه نیز در اغلب وب‌سایت‌ها و نرم‌افزارهای موجود کاربرد خواهد شد.
در نهایت باید اشاره کنیم که اکنون اغلب برنامه‌هایی که در بستر اینترنت خدماتی را به کاربران ارائه می‌دهند، از روش پرداخت الکترونیکی استفاده می‌کنند. حتی وب‌سایت‌های دولتی نیز به این امکان مجهزند و برای نمونه شما برای پرداخت جرائم خودرو خودتان نیز می‌توانید از پرداخت الکترونیکی جرائم خودرو بهره ببرید.
ابزار پرداخت چیست؟
شما برای پرداخت نقدی، نیاز به وجه نقد و برای پرداخت الکترونیکی نیاز به ابزار مخصوص به آن خواهید داشت. با این وصف ابزار پرداخت، سیستمی الکترونیکی است که می‌تواند عملیات انتقال وجه از حساب خریدار به حساب فروشنده را سامان بدهد. برای انجام این فرآیند ابزارهایی مانند دستگاه‌های ای‌تی‌ام، دستگاه‌های کارتخوان و البته درگاه‌های الکترونیکی وجود دارند. اکنون اغلب خریدهای غیرحضوری به روش پرداخت الکترونیک و به کمک انواع درگاه پرداخت آنلاین انجام می‌شود.
درگاه پرداخت الکترونیکی
درگاه پرداخت الکترونیک؛ سرویس مالی آنلاینی است که توسط شرکت‌های ارائه دهنده‌ی خدمات پرداخت از جمله شرکت‌های PSP و پرداخت‌یارها، در اختیار متقاضیان مختلف قرار می‌گیرد. وب‌سایت‌ها و انواع فروشگاه‌های اینترنتی می‌توانند از انواع مختلف سرویس درگاه پرداخت الکترونیک استفاده کنند و به این وسیله امکان پرداخت آنلاین را برای مشتریان‌شان فراهم آورند و خدمات آنلاین در اختیار مشتریان و کاربران خود قرار دهند.
درگاه پرداخت دارای دو نوع کلی درگاه مستقیم و درگاه واسط است. درگاه مستقیم که توسط شرکت‌های PSP ارائه می‌شود، به دلیل الزام ارائه‌ی مدارک و مجوزهایی مثل کدمالیاتی و نماد اعتماد الکترونیکی توسط متقاضی، و همچنین مراحل طولانی دریافت خدمات، در میان کسب و کارهای نوپا و استارت‌آپ‌ها محبوبیت آنچنانی ندارد و بیش‌تر مورد توجه برندهای برجسته‌تر است.
اما درگاه پرداخت واسط، به دلیل سهولت و سرعت دریافت خدمات، مورد توجه کسب و کارهای کوچک‌تر است. در حقیقت درگاه واسط توسط پرداخت‌یارها به سادگی و تحت شرایط آسانی در اختیار صاحبان کسب و کارهای کوچک‌تر قرار می‌گیرد تا بتوانند فروشگاه‌های خود را به روش پرداخت الکترونیک مجهز نمایند. درگاه پرداخت واسط دارای امکانات و قابلیت‌هایی کاربردی می‌باشد که سبب رضایت مشتریان و رشد و توسعه‌ی کسب و کارها می‌گردد.
