در چه صورت مرد می تواند مهریه ندهد؟ شرایط پرداخت نکردن مهریه
به نقل از وکیل طلاق در تهران طبق ماده ۱۸ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی چنانچه ناتوانی مرد نزد قاضی دادگاه به اثبات برسد دیگر حبس نمیشود و اگر هم در حبس باشد آزاد میگردد. البته در صورت تشخیص قاضی ولی اگر مرد به دورغ ادعای اعسار و معسر بودن کند دادگاه علاوه بر اینکه حکم به پرداخت بدهی اش میدهد مجازات دیگری هم برایش در نظر میگیرد.
به هر حال مهریه یک موضوع قانونی و شرعی و حق زن است و دینی است که به عهده مرد میباشد و ناتوانی مرد در پرداختن مهریه دلیلی بر منتفی شدن و پرداخت نکردن آن نیست بلکه هر زمان توانایی آن را داشته باشد باید آن را بپردازد. اما مطابق با قانون مدنی در برخی از موارد هست که زن استحقاق دریافت مهریه را ندارد. از جمله موارد عدم تعلق مهریه به زن طبق ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی زمانی که عقد بین طرفین به دلایلی باطل بوده باشد و همین طور میان آنها رابطه زناشویی صورت نگرفته باشد. همچنین اگر زن فوت کند مرد از پرداخت مهریه معاف است به شرطی که رابطه زناشویی صورت نگرفته باشد در غیر این صورت مستحق مهرالمثل است.
مورد بعدی که در آن مهریه به زن تعلق نمیگیرد این است که طبق ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی زمانیکه نکاح بین طرفین به دلایلی فسخ شود و رابطه زناشویی هم بین آنها صورت نگرفته باشد زن مستحق دریافت نخواهد بود مگر در یک صورت و آن عَنَن بودن مرد و ناتوانی او از انجام رابطه زناشویی است در این صورت زن هر زمان بخواهد نکاح را فسخ کند و طلاق بگیرد مستحق نصف مهریه می شود.
شرایط تقسیط و تعدیل مهریه
از آن‌جایی که مهریه مالی است که به هنگام وقوع عقد از طرف مرد به زن تعلق میگیرد به همین دلیل مرد متعهد میشود که آن را پرداخت کند که این مال میتواند به صورت نقد باشد و یا سکه ، طلا و سایر اموال منقول و غیر منقول. اما شرایطی میش می‌آید که مرد توانایی پرداخت مهریه را به صورت یکجا ندارد که ضمن دادخواست اعساری که مرد دارد و نظر دادگاه ، مهریه قسط بندی میشود تا طی اقساط معینی به زوجه پرداخت شود.
در قانون قدیم مهریه قابل تقسیط نبود اما در حال حاضر به نرخ روز بررسی و ارزیابی میشود یعنی وقتی که زوج بعد از اینکه دادخواست اعسار داد و شرایط پرداخت کردن مرد مشخص و تعیین شد و باز هم قادر به پرداخت نبود میتواند دادخواست تعدیل و تقسیط مهریه را دهد تا شرایط اقساط به نفع زوج باشد. اما گاهی و در بعضی مواقع زن مجبور خواهد بود در چنین شرایطی بار معسر بودن مرد را اثبات کند تا بتواند نداری و عدم توانایی مالی مرد را رد کند.
نحوه تقسیط مهریه به چه صورت است؟
قاضی دادگاه طبق میزان مهریه و شرایط مالی زوج و همچنین دفاعیات زوجه و نحوه اقساط و موارد پیش قسط مهریه را تعیین می‌کند چراکه برای هر شخصی میزان تقسیط به یک شکل نمی‌باشد و کاملا بسته به نظر قاضی دادگاه و شعبه رسیدگی کننده است. اگر زمانی که قاضی دادگاه حکم به قسط بندی مهریه را صادر کرد زوج از پرداخت آن امتناع ورزید زوجه میتواند در دادگاه خانواده طرح شکایت کند، در این صورت مهریه از حالت اقساط به حالت حال در می‌آید یعنی دیگر امکان تقسیط وجود نخواهد داشت و مرد ملزم میشود به صورت یکجا مهریه را پرداخت کند.
فرار از حکم جلب مهریه
حکم جلب اصولا در پرونده های حقوقی نسبت به پرونده های کیفری از دشواری بیشتری برخوردار است و اگر قصد گرفتن حکم جلب بعد از به اجرا گذاشتن مهریه را دارید باید صبر نمایید. اگر مردی مهریه همسر خود را پرداخت نکرد زن میتواند بنابر قانون مهریه خود را به اجرا گذارد و برای مطالبه آن حکم بازداشت مرد را از دادگاه درخواست کند زیرا عدم پرداخت مهریه پیگرد قانونی دارد.
بنابراین اگر مرد مهریه را پرداخت نکرد بازداشت می گردد تا دادخواست اعسار توسط قاضی دادگاه بررسی شود. جلسه دادگاه و درخواست تقسیط مهریه و معسر بودن مرد با حضور خود زوج و زوجه و شهود در دادگاه تشکیل میشود تا مقدار پرداختی مهریه توسط مرد مشخص شود. همچنین زوجه میتواند مالی را که مرد پنهان کرده و یا انتقال داده باشد به دادگاه اطلاع دهد.
قرار جلب به چند صورت است؟
قرار جلب به ۲ صورت است. در صورت اول قاضی دادگاه گاهی در روند اجرای پرونده به دلیل مجبور کردن شخص در برابر اجرای حکم قرار جلب صادر می‌کند و در صورت دوم زمانی که متهم بودن زوج هنوز معلوم نیست بنابراین قاضی دادگاه برای رسیدگی به تحقیقات و صدور حکم دستور جلب صادر می‌کند. زیرا به دلیل اینکه هنوز اتهام شخص کاملا مشخص نیست و برای انجام تحقیقات و دلایل انتسابی به متهم این قرار صادر میشود.
در پرونده های حقوقی زمانی دستور جلب اجرا میشود که در زمان اجرای حکم این امکان نباشد که مالی از جانب زوج مهیا و پرداخت شود و یا اصلا ممکن است زوج مالی نداشته باشد که پرداخت کند در نهایت اگر زوج نتواند دین خود را پرداخت کند راهی زندان میشود اما زمانی که متهم مالی داشته و آن را پنهان کند و یا انتقال دهد برای اینکه وانمود کند مالی ندارد اگر این انتقال بعد از شکایت از او انجام شده باشد پذیرفته نمیشود و اموال مرد توقیف میگردد و اگر قبل از شکایت اموالش را انتقال داده باشد اثبات کردن آن کمی دشوار میشود.
انواع حکم جلب؟
حکم جلب اصولا هم در پرونده های کیفری و هم در پرونده‌های حقوقی که محکومیت انها قطعی شده است قابل صدور است. از انواع حکم جلب میتوان به این موارد اشاره کرد که از جمله موارد حکم جلب عادی و سیار در دعاوی خانوادگی است.
- حکم جلب مهریه
- حکم جلب نفقه
- حکم جلب ملاقات فرزند
- حکم جلب اجرت المثل
- حکم جلب استرداد جهیزیه
- حکم جلب فریب در ازدواج
نکته ای که قابل ذکر است اینکه دستور جلب در پرونده های حقوقی اصولا فقط برای ادای دین و پرداخت آن است و مجازات به حساب نمی‌آید زیرا در امور حقوقی امری به نام مجازات مطرح نیست و فقط پرداخت دین مهم است.
در چه صورت مهریه زن قطع میشود؟
از انجایی که عمومأ مهریه در هنگام طلاق و ازدواج مطرح میگردد نشان دهنده دین و هدیه مرد به همسر خود میباشد، زیرا مهریه حق قانونی و شرعی زن میباشد و هر زمانی که بخواهد میتواند آن را مطالبه کند. اما یکی از موارد و سوالات رایج در این مباحث این است که چه زمانی مهریه زن قطع میشود؟
طبق بند ۲۹ قانون حمایت از خانواده طلاق از هر نوع که باشد باید تکلیف مهریه و پرداخت آن در دادنامه از سوی دادگاه تعیین گردد. حال زمانی که زن ازدواج مجدد هم داشته باشد باز این امر مانع دریافت مهریه توسط زوجه نخواهد شد. بنابراین هیچ مانعی برای عدم دریافت مهریه و قطع آن وجود ندارد اما ثبت طلاق تا زمان پر اخت حقوق مالی زوجه انجام نمی شود و اگر زن به ثبت طلاق بدون دریافت مهریه خود رضایت دهد بعد ازآن میتواند طبق قانون از طریق اجرای احکام دادگستری نسبت به دریافت مهریه خود اقدام کند.
آیا به زنی که خیانت کرده مهریه تعلق میگیرد؟
در جوامع امروز ممکن است این موضوع برای خیلی ها اتفاق بیافتد و اهمیت پیداکند چرا که هر سوء رفتاری از جانب شخص در طول زندگی مشترک ممکن است .حال فرض کنیم زنی به همسر خود خیانت کند و مرد قصد طلاق او را داشته باشد سوالی که پیش می‌آید این است که آیا با وجود خیانت زن به همسرخود در دریافت مهریه اش تاثیر می‌گذارد و آیا مرد میتواند به دلیل این خیانت او را طلاق دهد ، در صورت طلاق مهریه زن چه میشود آیا ازبین می‌رود و زن حق دریافت مهریه اش را ندارد همه این ها سوالاتی است که در این مقاله به آن اشاره خواهیم کرد.
باید بگوییم که طبق ماده ۱۳۳۳ قانون مدنی مرد میتواند هر زمانی که بخواهد حتی بدون دلیل موجه اما با پرداخت تمامی حق و حقوق قانونی و شرعی زن او را طلاق دهد و اگر هم اختلافی بین انها باشد با مراجعه به دادگاه و سپس ارجاع اختلافات آنها به داوری برای اصلاح بین زوجین این امر مورد بررسی قرار خواهد گرفت که در صورت عدم سازش بین آنها حکم طلاق با ثبت در دفاتر طلاق صادر میشود.
شرایط عدم تعلق کامل مهریه به زن
در بخش قبل، موارد عدم تعلق مهریه به زن را بیان کردیم. در این بخش قصد داریم، شرایط عدم تعلق کامل مهریه به زن را توضیح دهیم. در این شرایط، زن نمی تواند مهریه خود را بطور کامل دریافت کند و بطور جزئی از دریافت این حق محروم می گردد. این شرایط عبارتند از:
یکی از شرایط عدم تعلق کامل مهریه به زن، طلاق قبل از رابطه زناشویی است. به موجب ماده 1092 قانون مدنی: “هر گاه شوهر، قبل از نزدیکی، زن خود را طلاق دهد زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر شوهر بیش از نصف مهر را قبلا داده باشد، حق دارد، مازاد از نصف را عینا یا مثلا یا قیمتا استرداد کند.” البته، اگر مرد، زن را طلاق ندهد، زن حتی قبل از رابطه زناشویی، مستحق تمام مهریه است .
یکی دیگر از شرایط عدم تعلق کامل مهریه به زن ، طلاق خلع و یا مبارات می باشد. به موجب ماده 1146 قانون مدنی، طلاق خلع به درخواست زن و بدلیل کراهت از مرد و با پرداخت مالی یا بخشی از مهریه صورت می گیرد و همچنین، در طلاق مبارات، زن قسمتی از مهریه خود را بذل یا بخشش می کند تا از شوهر جدا شود . به همین دلیل ، عدم استحقاق زن نسبت به این مقدار از مهریه به تقاضای خود زن است ، نه اینکه مرد از پرداخت مهریه معاف می باشد . به همین دلیل، زن هر موقع بخواهد می تواند مهریه را مطالبه کند .
نکته ای که باید تصریح ،شود این است که عموما، اشخاص فکر می کنند که به زن تعلق نمی گیرد و یا اینکه به عنوان مثال ، رابطه نامشروع زن، از شرایط عدم دادن مهریه به زن است و سبب معافیت مرد از پرداخت مهریه بوده و از موارد عدم تعلق مهریه به زن است . اما لازم است گفته شود که هرچند، برقراری رابطه نامشروع توسط زن، جرم است و قابل رسیدگی می باشد، اما ارتباطی به مهریه ندارد. همچنین ، عدم تمکین زن یا نشوز او نیز مانعی برای استحقاق مهریه نیست و در صورت عدم انجام وظایف زناشویی، زن، صرفا مستحق دریافت نفقه نخواهد بود.
سوال مهمی که برای مردان پیش می آید این است که در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمیگیرد ؟
بر طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی زن به مجرد عقد مالک مهر (به فتح میم) یا همان می شود و می تواند هر نوع تصرفی در آن داشته باشد پرداخت مهریه در سند ازدواج یا عند المطالبه است یا عند الاستطاعه که در هر دو مورد زن استحقاق مطالبه تمام مهریه را از شوهر دارد . حال این سوال پیش می آید که آیا طلاق دادن زن بدون مهریه هم شرایط و راه هایی دارد؟
فقط در زن باید استطاعت مالی شوهر را برای پرداخت مهریه اثبات کند و به این منزله نیست که مرد مستحق است. در مهریه عند المطالبه نیز با مطالبه زن (دادن دادخواست مهریه) اگر مرد توان یک جای مهریه را نداشته باشد می تواند دادخواست اعسار از پرداخت دفعی مهریه را تقدیم دادگاه کند و تقاضای کند که در این صورت نیز با پذیرش اعسار شوهر، مهریه تقسیط می شود و البته این هم به منزله عدم استحقاق زن در مهریه و طلاق دادن زن بدون مهریه توسط مرد نیست.
اگر زن دوشیزه (باکره) باشد در طول زندگی مشترک و تا قبل از طلاق می تواند مطالبه همه مهریه را کند فقط بر طبق ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی: «هر گاه شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر شوهر بیش از نصف مهر را قبلا داده باشد حق دارد مازاد از نصف را عینا یا مثلا یا قیمتا استرداد کند.» پس در طلاق، زن باکره مستحق نصف مهریه می باشد. ممکن است زنی در زندگی مشترک و بعد از عقد نکاح، با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی ذمه مرد را در اصطلاح حقوقی ابراء کند و یا این که مهریه را به شوهر ببخشد که همه این ها ارتباطی به عدم استحقاق زن در مهریه ندارد بلکه زن با اختیار خود حقی را که در مهریه داشته صرف نظر کرده است.
در یا نیز که به صورت طلاق خلع می باشد زن چیزی از مهریه را در قبال طلاق اصطلاحا بذل می کند که در این جا نیز زن با اختیار از مقداری از مهریه در قبال طلاق صرف نظر می کند که باز هم ارتباطی به عدم استحقاق مهریه به زوجه (زن) و ندادن مهریه توسط مرد ندارد.
اما اگر زن ناشزه باشد بدین معنی که از مرد (شوهر) نکند و یا این که بیمار باشد و یا حتی مرتکب جرمی شده باشد و یا خیانت کند و مرتکب رابطه نامشروع شود، ارتباطی به مهریه او ندارد و همه این موارد مطلقا مانع دریافت و استحقاق زن نسبت به مهریه نیست و از اشتباهات رایج بین بعضی از مردم است که می پندارند رابطه نامشروع زن و یا ناشزه بودن او مهریه را از بین نمی برد.
اما در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمی گیرد ؟
طلاق دادن زن بدون مهریه توسط مرد به شرح ذیل است:
۱- بر طبق ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی هر گاه عقد ازدواج (دائم یا موقت) بین زوجین به دلیلی باطل بوده باشد و بین آن ها نزدیکی واقع نشده باشد زن حق مهر ندارد.
۲- به استناد ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی هر گاه به دلیلی نکاح بین زوجین، فسخ گردد و بین آن ها نزدیکی واقع نشده باشد زن مستحق مهر نخواهد بود تنها استثناء آن فسخ به دلیل عنن بودن مرد است یعنی مردی که توانایی عمل زناشویی نداشته باشد که در این صورت با فسخ نکاح زن مستحق نصف مهر خواهد بود.
۳- در هنگام طلاق دختر باکره نیز توضیح داده شد که مهریه او نصف خواهد شد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سوال در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمیگیرد و شرایط ندادن مهریه با شماره های زیر تماس حاصل کنید.
