هر آنچه از کاشت نهال فندق تا پرورش و نگهداری آن باید بدانید
اکثر مردمی که در شهرها ساکن هستند رؤیای داشتن خانه‌ای روستایی و زیبا را دارند. برای این خانه زیبا و رؤیایی درخت‌های زیادی در نظر گرفته می‌شود. شاید هم شما اکنون این خانه زیبا را دارید و می‌خواهید برای فضای سبز آن درخت‌های با ثمر بکارید. اگر قصد دارید درختی که زود میوه بدهد انتخاب کنید، فندق یکی از آن انتخاب‌ها خواهد بود. در ادامه این مقاله قصد داریم که شما را با کاشت درخت فندق و بهترین نهال فندق بیشتر آشنا کنیم.
نگاهی جامع با شرایط کاشت درخت فندق
در نگاه اول واژه درخت فندق، برای این درختچه های کوچک فندق می‌تواند بزرگ به نظر برسد؛ اما از آنجایی که در بین افراد این واژه جاافتاده است، ما نیز از واژه درخت برای آن استفاده می کنیم. نهال فندق نسبتاً سریع رشد می کند و حدوداً 3 تا 5 سال طول می‌کشد که این درخت به بار بنشیند. با توجه به جثه کوچک این درختچه‌ها درصورتی‌که به‌درستی از آن‌ها مراقبت کنید حجم قابل‌توجهی فندق به شما می‌دهد که می‌توانید از خوردن آن لذت ببرید.
این درختان فندق زادگاهی اروپا و آسیا دارد و ارتفاع آن در حالت نرمال 1.5 متر است. ظاهر این درختان غالباً جمع‌وجور است به همین علت به‌راحتی می‌توانید آن‌ها را هرس کنید. پس اگر فضای کمی‌برای درختکاری دارید، کاشت درختچه فندق پیشنهاد می‌شود.
روش‌های کاشت درخت فندق
درخت فندق به روش‌های مختلفی قابلیت رشد و کاشت دارد. روش‌های موجود برای کاشت درخت فندق طیق نظر کارشناسان نهال فروشی اکین نهال به شرح زیر است:
- کاشت و جوانه گیری از بذر (خود فندق)
- استفاده و جدا کردن پاجوش‌های درخت
- روش خوابانیدن
- به روش پیوند زدن
گام به گام تا کاشت نهال فندق
همان‌طور که گفتیم متدهای گوناگونی برای کاشت فندق وجود دارد. در ادامه به توضیح هرکدام از این روش‌ها خواهیم پرداخت. بهتر است متناسب با شرایط خود خرید نهال و روش مناسب را انتخاب کنید.
کاشت درخت فندق به وسیله بذر:
اگر برای برداشت محصول عجله ای ندارید کشت به وسیله بذر می تواند بسیار اقتصادی باشد. کافی است فندق تازه را پوست بگیرید. آن‌ها را در آب غوطه‌ور کنید و مغزهایی که در بالای آب شناور شد دور بیندازید. بعدازآن می‌توانید مغزها را درون دستمال مرطوب نگه‌دارید.
علاوه بر دستمال مرطوب می‌توانید آن‌ها را درون خاک گلدان های جداگانه بکارید و منتظر شوید که جوانه سبزرنگ و زیبا از دل بذر سر بزنند و از خاک بیرون بیایند. بعد از جوانه زدن بذرهای فندق زمانی که به ارتفاع حدوداً 25 سانتی رسیدند در ابتدای فصل پاییز آن‌ها را در خاک و به فاصله حدود 4.5 متر بکارید. عمق مورد نیاز برای کاشت این جوانه ها حدود 8 سانتی متر است. مراقب باشید برای محافظت از بذرها باید در زمستان با یک لایه مالچ آن‌ها را بپوشانید.
کاشت فندق با استفاده از نهال:
شما می‌توانید با کاشت نهال فندق درخت های زیبا داشته باشید. برای این کار در فصل پاییز و زمستان زمانی که نهال در خواب است در خاک باغ و باغچه خود بکارید. دلیل کاشت درخت در زمان خواب کاهش استرس گرمایی و کاهش نیاز به آبیاری است.
برای فاصله کاشت درخت فندق را 4.5 تا 6 متر اندازه بگیرید. برای کاشت ریشه چاله را به اندازه ارتفاع ریشه بکنید و عرض حفره باید به‌اندازه دو برابر عرض ریشه‌ها خاک را بکنید که هوادهی کافی به خاک اطراف ریشه صورت بگیرد.
کاشت با استفاده از پاجوش:
درخت فندق عموماً پر ریشه هستند و گه گاهی پاجوش‌هایی از ریشه به سطح خاک می‌آیند. برای تکثیر درخت فندق شما می‌توانید از این پاجوش‌ها استفاده کنید. برای این کار در اواخر پاییز که درخت تازه به خواب‌رفته است اطراف پاجوش را به‌آرامی بکنید. پاجوش را جدا کنید و بافاصله 4.5 متری از درخت دیگر بکارید.
نکات لازم برای کاشت درخت فندق
تنها نکاتی که در زمان کاشت فندق باید به آن باید اهمیت دهید این است که درخت فندق پر ریشه است و در عین کم ارتفاع بودن باید فاصله مناسب را برای رشد ریشه‌ها در اختیار درختچه قرارداد. به همین دلیل فاصله مناسب برای هر درخت با درخت دیگر 4.5 تا 6 متر است. بهتر است درختان به‌صورت خطی کاشته شود؛ چراکه در زمان گرده‌افشانی می‌توانید میوه‌های بیشتری را بارور کنید.
نکته مهم بعد که در زمان کاشت نهال فندق بهتر است به آن اهمیت دهید زمان کاشت است. برای کاشت درختچه حتماً درزمانی که نهال یا پاجوش در خواب زمستانی است اقدام به قرارگیری در خاک کنید.
شرایط و نحوه مراقبت از درخت فندق
زمینی که قصد دارید در آن درختان فندق بکارید باید زهکشی بهتری داشته باشید. به خاطر داشته باشید نیازی نیست که خاک آن منطقه خیلی غنی باشد؛ چراکه درصورتی‌که خاک مواد معدنی و مغذی زیادی داشته باشد برگ‌های درخت بیش‌ازاندازه رشد میکند.
درخت فندق هر دو مدل گل از لحاظ جنسیتی یعنی هم ماده و هم نر را دارد. این موضوع بدان معنا نیست که درخت می‌تواند خود بارور باشد. باروری درخت به‌واسطه گرده‌افشانی است، پس بهتر است درختان فندق را به صورتی گروهی و خطی بکارید. خطی کاشتن فندق کمک میکند در زمان گرده‌افشانی میزان بیشتری گرده‌های فندق به دام افتد.
نکته دیگری که در زمان کاشت درخت فندق باید به آن توجه کنید زمان گرده افشانی گل‌ها است. درصورتی‌که از نهال فندق با گونه‌های مختلف استفاده می‌کنید نمی‌توانید برای به دام افتادن گرده‌ها زیاد امیدوار باشید. گرده افشانی هر گونه با گونه دیگر در زمان متفاوتی صورت می گیرد، پس اگر می‌خواهید که درختتان محصول خوبی بدهد تلاش کنید که گونه‌ها را مشابه انتخاب کنید.
مراقبت و آبیاری درخت فندق
فندق درخت مقاومی است به همین علت می تواند در انواع خاک‌ها (به‌جز باتلاقی) رشد فوق العاده ای داشته باشد. همین مقاومت در مورد مصرف آب نیز وجود دارد. درختان بالغ فندق در برابر خشکی مقاوم هستند، اما برای رشد درختچه‌های جوان باید شرایط رطوبتی ثابتی برای درخت فراهم آورید. این شرایط به صورتی است که هرگز نباید اجازه دهید خاک اطراف درختچه کاملاً خشک شود.
در صورتی که قصد دارید نهال فندق را در آب و هوای خشک بکارید، باید مراقبت بیشتری را برای رشد درخت انجام دهید. در زمان فصل رشد و زمانی که درخت فندق به خواب نرفته باید به‌صورت مداوم رطوبت مناسب و نرمالی را برای آن فراهم کنید.
هرس کردن درخت فندق چگونه انجام می شود؟
از آنجایی که نهال فندق غالباً ارتفاع کمی دارد، شما می توانید تصمیم بگیرید که فرم باغ شما را درختچه های فندق زیبا میکند یا درخت فندق به آن بیشتر می‌آید. اگر می‌خواهید بعد از کاشت نهال فندق ترکیب درختچه ای داشته باشد به هرس آن‌چنانی احتیاجی ندارد. تنها کافی است در ابتدای فصل بهار پاجوش‌های بیرون آمده از ریشه را جدا کنید. جدا کردن پاجوش‌ها به تقویت ریشه کمک خواهد کرد.
در صورتی که می‌خواهید نهال شما به درخت شبیه باشد، باید شاخه های پایین و آویزان را هرس کنید. زمانی که درخت شما فرم دلخواه را گرفت و به نحوی برای هرس کردن آماده شد. چند شاخه قطور و قوی را به‌عنوان تنه اصلی درخت انتخاب کنید. پس‌ازآن پاجوش‌ها و شاخه‌های پایین نزدیک به خاک را هرس کنید.
هرس کردن باید در فصل زمستان در اواخر یا در اوایل بهار صورتی گیرد. فرآیند هرس کردن را چند سال ادامه دهید که شاخه‌های رهبر درخت شکل کلی آن را حفظ کنند.
مدیریت آفات و بیماری‌های پس از کاشت درخت فندق
درخت فندق در گروه درختان مقاوم قرار دارد به همین علت رشد آن آسان است. در عین رشد خوب درخت به حیوانات، آفات و بیماری‌هایی که درخت با آن‌ها مواجه می‌شود باید توجه کرد. در ادامه به مواردی که سلامت درختان شما را تهدید میکند اشاره‌کرده‌ایم.
گیاهخواران کوچک و بزرگ نهال فندق
درصورتی که باغ یا باغچه شما حفاظ و دیوار مناسبی به عنوان حریم نداشته باشد، گیاهخواران بزرگ مثل گوزن‌ها و در برخی موارد گله‌های گوسفند و بز به باغ شما خواهند آمد. گوزن ها و گوسفندان عاشق برگ های جوان و تازه درخت فندق هستند. اگر پای کله بزها به باغتان باز شود باید قید درختانتان را بزنید چون بزها آش را با جایش می‌خورند. پس حتماً برای باغتان حفاظ و حریم تهیه کنید.
گیاهخواران کوچک مثل سنجاب ها و پرندگانی مثل کلاغ نیز به محصولات باغ شما چشم طمع دارند. به همین علت بهتر است فندق‌ها را در زمان رسیدن سریع برداشت کنید.
حشرات و آفت‌ها مهم باغ فندق
حشرات و آفاتی هستند که به صورت اختصاصی به درخت فندق حمله می‌کنند. در ادامه به معرفی این حشرات پرداخته‌ایم.
کرم فیلبرت یا پروانه بلوط چیست ؟
در زمان کاشت درخت فندق حتماً باید حواستان به این پروانه‌ها باشد. این پروانه‌ها با باله‌هایی به رنگ قهوه‌ای و خط‌هایی به همان رنگ اما کم‌رنگ‌تر مهمانان ناخوانده درخت فندق هستند. لارو این پروانه‌ها در زمستان در خاک‌پای درخت قرار می‌گیرد. این لاروها در فصل بهار به‌صورت شب پره هایی از خاک بیرون می‌آیند. بعدازآن این شب‌پره‌ها روی پوست درخت فندق تخم گذاری می‌کنند. حمله اصلی این لاروها زمانی است که تخم‌های جوان بیرون می‌آیند و وارد مغز فندق می‌شوند و از آن تغذیه می‌کنند.
اگر می خواهید به صورت طبیعی این مهمانان ناخوانده را فراری دهید، بهتر است گیاهانی مثل گل مروارید، گل همیشه‌بهار و شوید بکارید. این گل‌ها حشرات شکارچی مفید مثل زنبورهای شکارچی لارو را به باغ شما می‌کشاند. این زنبورها با خوشحالی مسئول آفت زدایی از باغ می‌شوند.
شپشک ها چه تاثیری در باغات فندق دارند؟
این سوسک های پوزه دراز در فصل بهار به برگ درختان فندق حمله کرده و آن‌ها را مورد حمله قرار می دهند. علاوه بر آسیب به برگ‌ها به ساقه‌های جوان و پوست درخت نیز آسیب می‌رسانند. ضرر دیگری که این شپش ها وارد می‌کنند این است که در اوایل تابستان درون فندق‌ها تخم‌گذاری می‌کنند و لارو این حشرات به میوه تازه حمله کرده و آن را می‌خورد.
مشکلی که وجود دارد این است که فندق‌هایی که موردحمله این حشرات قرارگرفته‌اند. نمی‌ریزند و شما در زمان برداشت این فندق‌ها را به همراه فندق‌های سالم برداشت می‌کنید
یکی از راه‌های طبیعی دفع شپشک این است که قبل از گل‌دهی درخت با فشار آب شپشک‌ها را از روی آن بریزید. درصورتی‌که شپشک‌ها روی خاک بیفتند دیگر نمی‌توانند به درخت حمله کنند. حتی می‌توانید بعد از باران درخت را بتکانید تا این حشرات از درخت جداشده و بیفتند. بهتر است روی خاک ماده شپشک‌کش بریزید تا در صورت افتادن آن‌ها روی خاک از حمله مجدد آن‌ها به درخت مطمئن باشید.
بیماری های درختان فندق چه نام دارد؟
اگر قصد کاشت درخت فندق را دارید، باید حتماً بیماری‌های درخت را بشناسید. در ادامه به معرفی بیماری‌ها پرداخته‌ایم.
قارچ ریشه درخت فندق چیست ؟
(Armillaria) قارچی است که ریشه درخت فندق را می پوساند. زمانی که ریشه درخت به این قارچ آلوده شود برگ‌های آن تغییر رنگ داده و یکی پس از دیگری می‌افتند. بعد از ریزش برگ ها شاخه ها می ریزند. در برخی موارد در بن گیاه قارچ‌های زردرنگ ظاهر می‌شود. اگر درخت شما به این قارچ آلوده شد، برای جلوگیری از آلودگی دیگر درختان باید درخت را از خاک درآورده و درجایی بسیار دورتر دفن کنید.
بیماری باکتریایی درختان فندق چیست؟
درصورتی که درخت به بیماری باکتریایی مبتلا شود، شاخه های جوان و جوانه‌ها آسیب می‌بینند. درصورتی‌که به‌موقع متوجه این بیماری در درخت نشوید، جوانه‌ها می‌میرند و کل شاخه درگیر می‌شود. خوشبختانه در این بیماری نیازی به حذف کلی درخت نیست. تنها شاخه بیمار را قطع کنید و آن را دور از باغ و درخت فندق دفن کنید.
کاشت نهال فندق در گلدان چگونه ممکن است؟
همان‌طور که گفته شد فندق درختی است که ریشه های آن رشد بالایی دارند. پس به همین دلیل اگر قصد دارید درختچه فندق زیبایی داشته باشید باید آن را درون زمین بکارید. در مراحل اولیه امکان کاشت فندق در گلدان وجود دارد. برای کاشت درخت فندق در گلدان مراحل زیر را پیش بگیرید.
- مغز فندق خام را با دقت بی اینکه به آن آسیبی بزنید از پوست جدا کنید.
- مغزها را درون دستمال نخی یا کاغذی نم‌دار قرار دهید و دستمال را در ظرف دردار که تهویه مناسب دارد بگذارید. (می‌توانید در ظرف را سوراخ ریز بکنید.)
- هرروز محیط و دستمال را مرطوب کنید.
- بسته به شرایط محیطی حدود یک تا دو هفته زمان می برد که ریشه‌ها از فندق بیرون بیایید.
- بعد از چند روز که ریشه ها بیرون آمد کم کم جوانه ها و برگ نیز بیرون میزند.
- بعد از رشد ساقه و برگ جوانه را به خاک منتقل کنید به صورتی که تمام ریشه در خاک و ساقه و برگ از خاک بیرون باشد.
- بستر خاکی مناسب درخت فندق می تواند شامل خاک باغچه، مقداری ماسه، خاک سبزی ها، خاک برگ و ترکیب پیت ماس باشد.
- بعدازاین که جوانه شما به 30 سانتی‌متر رسید آن را به خاک باغ یا باغچه منتقل کنید.
جمع بندی در مورد کاشت درخت فندق:
کاشت درخت و مراقبت از آن حسی بی نظیر و وصف ناشدنی دارد. حال اگر این درخت بتواند به‌سرعت محصولی خوشمزه و باکیفیت را به شما بدهد که این حس لذت دوچندان می‌شود. کاشت درخت فندق، یکی از آن تجربه‌های بی‌نظیر است. این درخت ظرف مدت کوتاهی به ثمر دهی می‌رسد و از رشد خوبی بهره‌مند‌است. در مقاله بالا به‌روش‌های کاشت فندق و درخت آن اشاره کردیم. درصورتی‌که تجربه‌ای مشابه آنچه گفته شد دارید، آن را با ما به اشتراک بگذارید.
