“جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی دولت خود را به عربستان سعودی فرستاد و این دومین سفر او در سه ماه گذشته است. مقامات آمریکا در حال سنجش احتمال توافقی برای نزدیک کردن ریاض و تل‌آویو هستند تا خاورمیانه را از اساس تغییر دهند.”
به گزارش سرخط نیوز، روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی به تشدید تلاش‌های آمریکا برای عادی‌سازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی پرداخته و نوشته است: “هنوز توافقی صورت نگرفته، اما این که سالیوان اندکی پس از سفر ماه مه خود دوباره به عربستان سفر کرد، نشان می‌دهد که دولت بایدن عزمش را برای جوش دادن این توافق جزم کرده است. یکی از موانع این توافق درخواست عربستان برای امضای یک قرارداد امنیتی مشترک با ایالات متحده و همچنین توسعه برنامه هسته‌ای غیرنظامی است؛ مفادی که در گذشته احتمال مطرح شدن آن‌ها بسیار پایین بود.
کاخ سفید در گزارش خلاصه وقایع این ملاقات‌ها اشاره چندانی به میزان پیشرفت حاصل‌شده نکرد. بر اساس این بیانیه، سالیوان به جده رفت «تا درباره مسائل دوجانبه و منطقه‌ای گفت‌وگو کند، از جمله طرح‌های ابتکاری برای پیشبرد یک چشم‌انداز مشترک برای افزایش صلح، امنیت، شکوفایی و ثبات خاورمیانه و همچنین تعامل آن با جهان».
اما مقامات آمریکایی که پنجشنبه به جده رفتند، به همکاران خود اعلام کردند که تعامل‌های ایجاد شده به خوبی پیش رفته و می‌توان به پیشرفت در خلال مذاکرات امید داشت.
دولت جو بایدن همچنین سعی داشته عربستان را از همکاری با روسیه در زمینه بهای انرژی دور کند تا فشار بر مسکو را در خلال جنگ اوکراین افزایش دهد.
وال استریت ژورنال در روز شنبه گزارش داد که عربستان سعودی برای میزبانی از مذاکرات صلح بین کشورهای غربی، اوکراین و کشورهای بزرگ در حال توسعه از جمله هند و برزیل در ماه اوت آماده می‌شود؛ کشورهایی که مانند عربستان به کارزار تحریم غرب برای منزوی کردن روسیه نپیوسته‌اند. روسیه که راضی به مذاکره نیست، در این نشست حضور نخواهد داشت. وال استریت ژورنال گزارش داد که سالیوان هم قرار است در این اجلاس شرکت کند، اما شورای امنیت ملی آمریکا هنوز دراین‌باره اطلاع نداده است.
برنامه عربستان برای میزبانی از چنین نشستی نشان از مجموعه‌ای متوالی از تحولات و تحرکات پیچیده و گاهی متضاد است. واشنگتن می‌خواهد عربستان را علیه روسیه قرار داده، ریاض را از پکن دور کرده و به اسرائیل نزدیک کند و در همکاری با عربستان، با ایران مقابله کند. دولت دموکرات بایدن همچنین در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا سعی دارد از افزایش بهای سوخت توسط عربستان که می‌تواند اثر منفی بر عملکرد این حزب داشته باشد، جلوگیری کند.
توماس فردیمن، روزنامه‌نگار مشهور آمریکایی در روزنامه نیویورک تایمز گفت که توافق احتمالی عربستان و اسرائیل عوامل زیادی دارد و به راحتی ممکن است فرو بپاشد؛ اما اگر محقق شود، اثرات گسترده‌ای خواهد داشت.
تلاش‌های عربستان برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل هم گسترده بوده است. عربستان می‌خواهد اتحادی نظامی مانند ناتو با آمریکا امضا کند؛ به نحوی که حمله به عربستان سعودی، به عنوان حمله‌ای به خاک آمریکا قلمداد شود. از این رو، رهبران آمریکایی نمی‌خواهند چنین توافقی با عربستان امضا کنند که آن را کشوری غیردموکراتیک می‌دانند. آن‌ها همچنین با وجود مخالفت‌های آمریکا و اسرائیل، خواستار ایجاد یک برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز هستند، اما واشنگتن نگران است که در منطقه جنگ تسلیحاتی ایجاد شود.
مقامات اسرائیلی که اخیراً با مقامات آمریکایی دیدار داشتند، چنین برداشت کردند که گرچه در نخستین مراحل مذاکرات اشاره‌ای به امتیاز گزاف اسرائیل به فلسطینیان نشده بود، اما حالا چنین برداشت می‌شود که این توافق امتیازات زیادی از اسرائیل طلب خواهد کرد.
به گفته یک مقام نظامی اسرائیل که نخواست نامش فاش شود، مقامات اسرائیلی شنیدند که ملک سلمان – که بخش اعظم قدرت خود را به پسرش محمد بن سلمان واگذار کرده – در مذاکرات مداخله کرده و خواستار آن شده که در هر توافقی، اقدام اسرائیل در قبال فلسطین در نظر گرفته شود.
به باور مقامات اسرائیل، عربستان سعودی با وعده بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل مبنی بر عدم اشغال کرانه باختری راضی نخواهد شد و ریاض خواستار مشاهده اقدامات عملی چشمگیر است.
نمی‌توان با اطمینان گفت که این حجم از امتیاز به فلسطین به تایید ائتلاف حاکم راست‌گرای رژیم صهیونیستی می‌رسد یا نه؛ همچنین تلاشی داخلی برای جا انداختن این مسئله ممکن است به انحلال دولت نتانیاهو منجر شود.
یک مقام ارشد اسرائیلی آشنا با روند مذاکرات گفت که اسرائیل در روند مذاکرات آمریکا و عربستان دخالت ندارد، اما روی وعده‌های واشنگتن مبنی بر به‌روزرسانی‌های منظم و شفافیت کامل حساب می‌کند.
آمریکا سعی دارد عربستان را وادار کند تا به جنگ یمن پایان داده، به موسسات حاضر در کرانه باختری کمک انسانی داده و رابطه تازه‌اش با چین را محدود کند؛ رابطه‌ای که در سال گذشت میلادی نقش مهمی در آشتی میان ایران و عربستان سعودی داشت.
این مذاکرات در دورانی پرتنش میان واشنگتن و تل‌آویو برگزار می‌شوند، زیرا نتانیاهو سعی دارد بر خلاف موضع بایدن و هزاران تظاهرکننده، قوانینی را برای محدود کردن قدرت قضایی اعمال کند.
نیویورک تایمز نوشته روابط رسمی دیپلماتیک بین رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی یک پیروزی بزرگ برای نتانیاهو خواهد بود، زیرا او قصد دارد عادی سازی را با کشورهای این منطقه بهبود بخشد. پیمان ابراهیم که در دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا در سال ۲۰۲۰ امضا شد، با توافق امارات متحده عربی، بحرین و مراکش برای برقراری روابط رسمی با تل‌آویو، درها را به سوی منطقه‌ای دگرگون‌شده باز کرد.
رسانه آمریکایی مدعی شده عربستان سعودی در آن زمان از پیوستن به این پیمان خودداری کرد اما در سال‌های اخیر نگرانی مشترک از قدرت ایران باعث شده تا روابط تل‌آویو و ریاض نزدیک‌تر شود. تغییرات کوچک و تدریجی این رابطه را نزدیک‌تر کرده است، از جمله اجازه عربستان به تل‌آویو برای عبور هواپیماها با مبدأ و مقصد سرزمین‌های اشغالی از آسمان عربستان.
نیویورک تایمز مدعی شده گرچه دولت بایدن در ابتدا امید چندانی به عادی‌سازی روابط میان تل‌آویو و ریاض نداشت، اما در سفر ماه مه سالیوان به عربستان سعودی، محمد بن سلمان ابراز تمایل بیشتری برای عادی‌سازی کرد و بایدن هم تصمیم گرفت که تمام توانش را در این راستا به کار گیرد. پس از بازگشت سالیوان، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در ماه ژوئن به عربستان رفت.”
انتهای پیام
