فشار خون بالا ( هیپرتنشن ) به این معنی است که خون در شریان های شما با فشار بالاتر از حد طبیعی جریان دارد. در صورت عدم درمان، فشار خون بالا می تواند عوارضی مانند بیماری قلبی، بیماری کلیوی، حمله قلبی و سکته را ایجاد کند.
فشار خون بالا تقریباً نیمی از بزرگسالان را در جهان و در کشورمان، ایران تحت تأثیر قرار می دهد. تخمین زده می شود که تا ۴۰ درصد از ایرانی ها فشار خون سیستولیک بیش از 130 میلی متر جیوه یا فشار خون دیاستولیک بیش از 80 میلی متر جیوه دارند یا برای فشار خون بالا دارو مصرف می کنند.
فشار خون چیست؟
فشار سیستولیک: فشارخون زمانی که بطن ها خون را از قلب پمپاژ می کنند – عدد بالای فشارخون.
فشار دیاستولیک: فشار بین ضربانهای قلب. فشارخون در زمان استراحت قلب – عدد پایین فشارخون.
فشار خون بالا معمولاً با تغییرات سبک زندگی سالم مانند رژیم غذایی سالم، محدود کردن سدیم غذا، ورزش منظم، حفظ وزن مناسب و ترک سیگار و الکل درمان می شود. دارو برای کاهش فشار خون نیز ممکن است در برخی موارد مورد نیاز باشد. در کنار اینها بسیاری از افراد از دمنوش ها و ترکیبات گیاهی مختلف برای کنترل فشارخون بالا استفاده می کنند. به عنوان مثال، تحقیقات نشان می دهد که برخی از چای ها، مانند چای سیاه و چای سبز، ممکن است به کاهش فشار خون کمک کنند.
این نوشته به چگونگی تأثیر چای بر فشار خون و بهترین روش برای به دست آوردن مزایای آن می پردازد.
کاتچین چیست؟
تمام انواع چای از گیاه کاملیا سیننسیس تهیه می شود. میزان تخمیر برگ تعیین کننده نوع چای است:
- سفید: جوانه های جوان تخمیر نشده
- سبز: برگهای کاملاً رشد کرده تخمیر نشده
- اولانگ: تا حدی تخمیر شده
- سیاه: کاملاً تخمیر شده
- Pu-erh : کهنه و کاملاً تخمیر شده
چای های گیاهی و دمنوش ها به عنوان چای واقعی در نظر گرفته نمی شوند، زیرا آنها از گیاهانی غیر از گیاه کاملیا سیننسیس تهیه می شوند.
برگ های کاملیا سیننسیس حاوی پلی فنول هایی هستند که از خانواده کاتچین ها هستند. این کاتچین ها عبارتند از:
- اپی کاتچین (EC)
- اپی گالوکاتچین (EGC)
- اپی کاتچین گالات (ECG)
- Epigallocatechin-3-gallate (EGCG)
این کاتچین ها دارای خواص آنتی اکسیدانی هستند. آنتی اکسیدان ها با رادیکال های آزاد (مولکول هایی که باعث اکسیداسیون ناشی از واکنش های شیمیایی در بدن می شوند) مبارزه می کنند. این عمل به جلوگیری یا به تاخیر انداختن آسیب سلولی و محافظت در برابر التهاب کمک می کند.
میزان کاتچین موجود در انواع چای متفاوت است. چای سفید و سبز نسبت به سایر انواع چای حاوی غلظت بیشتری از کاتچین دارند و به این دلیل که فرآیند تخمیر مورد استفاده برای تهیه چای سیاه یا اولانگ باعث اکسید شدن کاتچین ها می شود، میزان کاتچین آنها به نسبت کمتر است.
فواید چای برای فشار خون
آنتی اکسیدان های موجود در چای، نشان داده شده است که رگ های خونی را شل می کنند که این موضوع به کاهش فشار خون کمک می کند. یک مطالعه علمی نشان داد که مصرف منظم چای سبز و سیاه با کاهش ۳/۵۳ میلی متر جیوه در فشار خون سیستولیک (SBP) و کاهش ۰/۹۹ میلی متر جیوه در فشار خون دیاستولیک (DBP) مرتبط است.
یک مطالعه اخیر بر اساس تحقیقات قبلی انجام شده است که نشان می دهد چای می تواند به کاهش فشار خون کمک کند. محققان به دنبال این بودند که چرا چای این تاثیر را بر فشار خون دارد.
این مطالعه نشان داد که دو ترکیب خاص بر نوعی پروتئین (به نام KCNQ5) که در ماهیچه صافی که رگ‌های خونی را می‌پوشاند، یافت می‌شود، تأثیر می‌گذارد. فعال کردن این پروتئین باعث شل شدن رگ‌های خونی و ایجاد جریان خون بهتر و کاهش فشار خون می‌شود.
شایان ذکر است که آیین های مختلف دم کردن چای، سپس نشستن و لذت بردن از یک فنجان، دارای اثر آرامش‌بخش است که می‌تواند استرس را کاهش دهد و این موضوع می تواند عامل دیگری در کاهش فشار خون باشد.
بهترین چای برای فشار خون
اگرچه نتایج مطالعات مختلف علمی تا حدودی یکسان نیستند و حتی در مواردی باهم اختلاف هم دارند با اینحال به طور کلی تحقیقات از اثرات کاهش فشار خون چای حمایت می کنند.
چای سبز
برخی تحقیقات از اثرات مثبت چای سبز و فشار خون حمایت می کنند، اما خاطرنشان می کند که بسیاری از مطالعات بی نتیجه و محدود هستند.
یک تحلیل جامع در سال۲۰۱۳ که شامل نتایج ۱۳ مطالعه مختلف بود، نشان داد که به طور کلی، مصرف چای سبز به طور قابل توجهی SBP و DBP را کاهش می دهد.
چای سبز حاوی کافئین است. و شاید این موضوع است که باعث اثرات مثبت چای سز بر فشارخون می شود. هنگامی که چای سبز به عنوان نوشیدنی مصرف می شود، اعتقاد بر این است که تا هشت فنجان در روز می تواند مفید باشد.
در دوران بارداری و شیردهی باید از مصرف نیتریک اسید خودداری کرد یا با احتیاط مصرف کرد. در صورت مصرف، شش فنجان یا کمتر در روز توصیه می شود (بیش از حدود 200 میلی گرم کافئین).
به‌طور غیرمعمول و نادر، گزارش‌هایی از آسیب کبدی در افرادی که محصولات چای سبز، عمدتاً عصاره چای سبز به شکل قرص، مصرف می‌کردند، رخ داده است.
چای سیاه
مشابه چای سبز، مطالعات نشان داده است که چای سیاه می تواند فشار خون را کاهش دهدو همچنین ممکن است خواص محافظت کننده دیگری از قلب داشته باشد.
یک مطالعه سوئدی که بر روی سلامت ۷۴۹۶۱ زن و مرد برای حدود ۱۰/۲ سال انجام شد، نشان داد که مصرف چهار فنجان یا بیشتر چای سیاه در روز با کاهش خطر سکته مغزی مرتبط است.
چای سیاه هم حاوی کافئین است و توصیه می شود مصرف چای سیاه را به هشت فنجان یا کمتر در روز محدود کنید تا در سطح ایمن کافئین باقی بمانید.
افرادی که باردار یا شیرده هستند ، طبق توصیه های ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود، باید کافئین کمتری مصرف کنند و حداکثر شش لیوان چای در روز توصیه می شود.
اولانگ چطور؟
فواید چای اولانگ بر فشار خون به طور خاص مورد مطالعه قرار نگرفته است. با این حال، چای اولانگ حاوی همان آنتی اکسیدان هایی است که چای سیاه و سبز دارند، بنابراین احتمال دارد که اولانگ فواید مشابهی داشته باشد. تحقیقات بیشتری برای تایید تاثیر آن بر فشار خون مورد نیاز است.
هیبیسکوس
چای هیبیسکوس فاقد کافئین است و در حالی که به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می شود، یک مطالعه در سال 2013 به احتمال آسیب کبدی در دوزهای بالا اشاره کرد.
گزارشاتی از تداخل مصرف این ماده با داروی استامینوفن گزارش شده است و در مصرف همزمان این دو باید احتیاط کرد.
سخن آخر
فشار خون بالا یک بیماری مزمن و مهم است، اما این وضعیت با تغییر سبک زندگی، ورزش و دارو قابل کنترل است. تحقیقات نشان می دهد که نوشیدن چای ممکن است یک عادت سالم باشد که ارزش افزودن به سبک زندگی خود را برای کمک به کاهش فشار خون دارد. فقط از این نوشیدنی در حد اعتدال لذت ببرید تا از مصرف بیش از حد کافئین خودداری کنید.
سوالات متداول
- سایر فواید چای برای سلامتی چیست؟
فواید چای برای سلامتی هنوز در حال بررسی است، اما تحقیقات نشان می دهد که برخی از چای ها ممکن است خطر ابتلا به بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی عروقی، آرتریت و دیابت را کاهش دهند. این نتایج قطعی نیستند ولی امیدوارکننده هستد. - چگونه می توانم به طور طبیعی فشار خون خود را کاهش دهم؟
انجام عادات سبک زندگی سالم (مانند خوردن یک رژیم غذایی سالم برای قلب، ورزش منظم، محدود کردن الکل، سیگار نکشیدن، مدیریت استرس و خواب کافی) می تواند به کاهش و پیشگیری از فشار خون بالا کمک کند.
برخی تحقیقات نشان می دهد که چای سیاه، سبز و هیبیسکوس ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند، اما این نتایج قطعی نیستند و نباید به عنوان یک درمان انحصاری استفاده شوند. این درمان ها ممکن است برای کاهش فشار خون کافی نباشد. ممکن است به دارو نیز نیاز باشد. - آیا قهوه برای فشار خون مضر است؟
تحقیقات نشان می دهد که در حالی که کافئین ممکن است فشار خون را برای مدت کوتاهی پس از نوشیدن آن افزایش دهد، خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیماری قلبی یا حمله قلبی را در دوزهای معمولی افزایش نمی دهد.
