در نزدیکی قله‌ای از یک کوه دفن شده در زیر آب، در غرب خط‌الراس میانی آتلانتیک، منظره‌ای ناهموار از برج‌ها از تاریکی برمی‌خیزند. دیوارها و ستون‌های کربنی کرم رنگ آنها در نور وسیله کنترل از راه دوری که برای کاوش فرستاده شده، به رنگ آبی شبح‌مانند به‌نظر می‌رسند. ارتفاع آنها از پشته‌های کوچک چند سانتی‌متری تا تکه سک بزرگ ۶۰ متری متغیر است. این کشف حیرت‌آور، شهر گمشده نام دارد.
میدان هیدروترمال این شهر مرموز که در سال ۲۰۰۰ توسط دانشمندان کشف شد، در عمق ۷۰۰ متری زیر سطح، طولانی‌ترین زیستگاه‌های شناخته شده در بستر اقیانوس محسوب می‌شود که نظیر آن هرگز پیدا نشده است.
در طول ۱۲۰ هزار سال گذشته، گوشته بالایی این قسمت با آب دریا واکنش نشان داده و محلولی از هیدروژن، متان و سایر گازها را تشکیل داده است. در میان درز و شکاف‌های میدان، هیدروکربن‌ها از جوامع میکروبی جدید، حتی بدون حضور اکسیژن تغذیه می‌کنند. دودکش‌هایی که گازهایی با دمای ۴۰ درجه سانتی‌گراد را به بیرون پرتاب می‌کنند، محل زندگی حلزون‌ها و سخت‌پوستان هستند. جانداران بزرگ‌تر مانند خرچنگ، میگو، خارپشت دریایی و مارماهی‌ها، هر چند نادر، اما هم‌چنان در این شهر گمشده سکونت دارند.
علی‌رغم طبیعت بکر، این بخش هم‌چنان مملو از زندگی آبزیان گوناگون بوده و برخی از محققان بر این باورند که باید تدابیری جهت محافظت از آن اتخاذ شود. در حالی‌که میدان‌های هیدروترمال دیگری مانند این نمونه احتمالا در بخش‌های دیگری از اقیانوس‌های جهان واقع شده‌اند، اما این تنها نمونه‌ای است که کاوشگران موفق به کشف آن شده‌اند. هیدروکربن‌های تولید شده توسط دریچه‌های شهر گمشده نه از دی‌اکسید کربن اتمسفر یا نور خورشید، بلکه از واکنش‌های شیمایی در اعماق بستر دریا تشکیل شده‌اند. از آنجایی‌که هیدروکربن‌ها، بلوک‌های سازنده حیات هستند، این ایده مطرح می‌شود که حیات نه فقط از سیاره زمین، بلکه از این زیستگاه‌ها سرچشمه گرفته است.
ویلیام برازلتون، میکروبیولوژیست، در سال ۲۰۱۸ با اشاره به قمرهای زحل و مشتری گفت: این نمونه‌ای از نوعی اکوسیستم است که می‌تواند در انسلادوس یا اروپا، تا به امروز نیز جریان داشته باشد.
برخلاف دریچه‌های آتشفشانی زیر آب (Black Smokers) که به عنوان اولین زیستگاه احتمالی نام‌گذاری شده‌اند، اکوسیستم شهر گمشده به گرمای ماگما وابسته نیست. در حالی‌که دودهای سیاه عمدتا حاوی مواد معدنی غنی از آهن و گوگرد هستند، دودکش‌های شهر گمشده به میزان ۱۰۰ برابر، هیدروژن و متان بیش‌تری تولید می‌کنند.
دریچه‌های غنی از کلسیت شهر گمشده، بسیار بزرگ‌تر از نمونه‌های Black Smokers هستند که نشان می‌دهند برای مدت طولانی‌تری فعال بوده‌اند. بلندترین معبد شهر گمشده، پوزیدون نام دارد و بیش از ۶۰ متر ارتفاع دارد. در همین حال، دقیقا در بخش شمال شرقی برج، یک صخره با دوره‌های کوتاه فعالیت وجود دارد. محققان دانشگاه واشنگتن، دریچه‌های این بخش را به عنوان اشکریزها برای تولید خوشه‌هایی از رشد کربنی ظریف و چند شاخه که مانند انگشتان دست به سمت بیرون امتداد دارند، توصیف کرده‌اند.
در سال ۲۰۱۸، اعلام شد که لهستان، حق استخراج بخش‌های اطراف شهر گمشده در اقیانوس را به دست آورده است. در حالی‌که هیچ وسیله مورد تاییدی برای لایروبی در میدان حرارتی وجود ندارد، تخریب محیط اطراف این شهر پر رمز و راز، می‌تواند عواقب ناخواسته‌ای به دنبال داشته باشد.
دانشمندان هشدار می‌دهند که هر توده یا تخلیه‌ای که توسط استخراج انجام شود، می‌تواند بر پیکر این زیستگاه استثنایی خدشه وارد کند. برخی از کارشناسان، خواستار ثبت شهر گمشده در فهرست میراث جهانی هستند تا پیش از آنکه دیر شود، بتوانند از شگفتی‌های طبیعی آن محافظت کنند.
۵۸۵۸
-
-
-
-
-
-
