فرهنگ و هنر

عاجل یا آجل؟! – سرخط نیوز

گاه پیش می‌آید که می‌خواهید از کلمه‌ای استفاده کنید و بعد از نگاشتن آن به دیکته درستش شک می‌کنید و شکل دیگری را جایگزین می‌کنید، گاهی حتی درست را غلط می‌کنید؛ عاجل و آجل هم از این نوع کلمات هستند.

به گزارش سرخط نیوز، ابوالحسن نجفی در کتاب «غلط‌ ننویسیم؛ فرهنگ دشواری‌های زبان فارسی» درباره این کلمه‌ها نوشته است: این دو کلمه را نباید با هم اشتباه کرد. عاجل، اسم فاعل از مصدر عجله و به معنای «فوری، اکنونی» است: «خداوند شفای عاجل عطا فرماید.» ولی آجل به معنای «آتی، بعد از این، آینده» است: «راحت‌ِ عاجل به تشویش محنتِ آجل منغّص کردن خلاف رأی خردمندان است» (گلستان سعدی)؛ «هر گفتاری را پاداشی است، عاجل و آجل» (کلیله و دمنه).

غالبا عاجل و آجل در مقام اسم و به‌معنای «حال و آینده» به کار می‌رود:

بدین زودی ندانستم که ما را

سفر باشد به عاجل یا به آجل (منوچهری)

و توسعاٌ به معنای «این جهان و آن‌ جهان»: «فایده آن مشقت که کشیده باشند به همه حال در دنیا و آخرت بیابند و ثمره آن جدّ و جهد در عاجل و آجل ببینند.»

در فرهنگ دهخدا، در مدخل «عاجل» آمده است: «[جِ](ع ص) دنیا. این جهان. ||شتاب‌کننده. آنچه به شتاب باشد. بی‌مهلت. سریع. شتابان. || زمان حال، مقابل آجل.

به عاجل؛ به تعجیل. با شتاب.

آجل [جِ] (ع ص، اِ) با مهلت. آنچه زود نیاید/ تأخیرکننده. دیرنده. ضد عاجل.

||دیر، مقابل زود. ||آخرت. مقابل عاجل، به معنی دنیا.

 انتهای پیام 

انتشارات فرهنگ و هنر

با کلماتم، ابتکار هنری را به وجود می‌آورم و جذابیت زندگی را در آن تقدیم می‌کنم.