قانون سفته ضمانت حسن انجام کار

سفته چیست؟

وکیل مشهد : نام سفته در معاملات مختلف زیاد شنیده می‌شود و از گذشته به دلیل خطرات نقل و انتقال پول و تجارت بین بازرگانان رواج پیدا کرد. سفته یا فته طلب از کلمه استناد گرفته شده و به سندی تجاری گفته می‌شود که بر اساس آن، شخص صادر کننده سفته متعهد می‌شود که مبلغ معینی را که در سفته مشخص می‌شود در زمان مشخص یا عندالمطالبه به فرد گیرنده سفته پرداخت کند. با این حال، این روزها از سفته بیشتر به عنوان ضمانت و تعهد استفاده می‌شود و چک جایگزین سفته در انجام معاملات شده است.

امروزه اکثر افراد در معاملات ترجیح می‌‌دهند از دسته چک استفاده کنند؛ با این حال هنوز هم در معاملات تجاری، استخدام شدن، دریافت وام و … از سفته استفاده می‌شود. یکی از دلایل کاهش محبوبیت سفته این است که ضمانت اجرای سفته تفاوت چندانی با ضمانت اجرای اسناد عادی ندارد؛ در صورتی که ضمانت اجرای چک بسیار مدوم و قانونمندتر است.

آیا درخواست سفته حسن انجام کار موقع استخدام قانونی است؟

وکیل آگاه : دیدیم که سفته برای ضمانت و تعهد از سوی فرد صادرکننده سفته به فرد دیگر داده می‌‌شود. در حال حاضر بسیاری از کارفرمایان موقع استخدام و امضای قرارداد از کارجویان تقاضای سفته میکنند تا از این طریق، حسن انجام کار و تعهد کارمند را ضمانت کنند.

واقعیت این است که در قانون کار، ماده و تبصره خاصی در مورد اخذ وثیفه و سفته وجود ندارد و همین موضوع باعث مشکلات و اختلاف نظرات زیادی شده است. بنابراین، از نظر قانون درخواست سند ضمانت و سفته از سوی کارفرما، غیرقانونی محسوب نمی‌شود و در صورتی که طرفین قرارداد، یعنی کارگر و کارفرما در مورد ارائه سفته توافق نظر داشته باشند منعی از نظر قانون وجود ندارد. با این حال، بسیاری معتقدند دریافت سفته از کارگر و کارمند به دلیل فشار و نگرانی که به کارگر متحمل می‌شود از نظر اخلاقی و همینطور قانونی چندان پسندیده نیست و در بسیاری از موارد، کارمند تمایلی به این کار ندارد و شاید همین موضوع مانع از امضای قرارداد کار بین آنها شود.

مطلب مرتبط:

اما یکی از نگرانی‌های کارجویان امکان نقدشوندگی و وصول سفته و احتمال بروز مشکلات مالی در آینده برای اوست. اما اگر برخی شرایط قانونی سفته را رعایت کنید جای هیچ نگرانی نیست و این سفته مشکلی برای شما به وجود نخواهد آورد.

در واقع، از آنجا که سفته حسن انجام کار بابت ضمانت انجام درست کار صادر می‌شود و هدف اصلی آن پرداخت و نقدشوندگی نیست؛ کارفرما امکان وصول آن را نخواهد داشت؛ مگر آنکه بتواند اثبات کند که کارگر یا کارمند در انجام تعهدات و وظایف شغلی خود کوتاهی و قصور عامدانه داشته است. همچنین وصول و به اجرا گذاشتن سفته‌های با مبلغ پایین برای کارفرما هزینه‌‌‌بر و زمانبر است؛ بنابراین احتمال سوءاستفاده و وصول سفته از سوی کارفرما بسیار پایین است؛ مگر آنکه قصور و کوتاهی رخ داده باشد.

در هر صورت برای اطمینان خاطر بیشتر لازم است کارگران و کارمندان موقع سفته دادن حتما برخی نکات و شرایط قانونی را رعایت کنند تا از بروز مشکلات و درگیریهای قانونی در آینده جلوگیری کنند.

البته سفته دادن در بازار کار امروزی چندان پسندیده نیست و بسیاری از کارجویان تمایلی به ارائه سفته ندارند. حتی بسیاری از کارفرمایان، قرارداد کار را برای تعهد و ضمانت انجام کار کافی می‌دانند و نیازی به دریافت سفته از کارمندان و کارگران احساس نمی‌کنند.

سفته بیشتر برای چه مشاغلی استفاده می‌شود؟

هرچند سفته استخدام به عنوان سفته تضمین انجام کار شناخته می‌شود؛ اما کارفرمایان ممکن است به دلایل متعددی از کارگر و کارمند تقاضای سفته کنند. به طور کل، هدف کارفرما از گرفتن سفته، ضمانت و اطمینان از پایبندی کارمند به تعهدات و مسئولیت‌های شغلی خود است.

علاوه بر حسن انجام کار، تهعد و رازداری و ضمانت عدم افشاء اطلاعات و ضمانت حفظ اموال از جمله دلایل درخواست سفته به حساب می‌آیند.

برخی مشاغل به دلیل ماهیت و نوع کارشان بیشتر به ارائه ضمانت نیاز دارند. به عنوان مثال حسابداران و کارمندان بخش مالی که مستقیما با اطلاعات مالی و خصوصی یک شرکت و سازمان در ارتباطند معمولا موقع استخدام باید سفته ارائه کنند. همچنین کارمندانی که اموال شرکت در اختیار آنهاست (مثل راننده) نیز معمولا برای تضمین و تعهد ملزم به ارائه سفته هستند.

همچنین در برخی مشاغل دیگر مانند برنامه نویسی یا مدیر فروش که فرد به اطلاعات و دیتای محرمانه یک سازمان دسترسی دارد نیز علاوه بر امضای قرارداد محرمانگی، غالبا از او درخواست سفته ضمانت نیز می‌شود. اما در مورد بسیاری از مشاغل، درخواست سفته از کارمندان ضرورت و الزامی ندارد. با این حال، همچنان برخی کارفرمایان اصرار دارند از تمامی کارمندان و کارگران، صرف نظر از موقعیت شغلی، سفته برای ضمانت انجام کار بگیرند. این موضوع یکی از مباحث داغ بازار کار ایران است و هنوز راهکار مشخص و دقیقی برای آن وجود ندارد. بنابراین تا زمانی که قانون مشخصی در موردسفته استخدام تصویب شود این مسئله به توافق طرفین و رضایت شما برای دادن سفته بستگی دارد.

چه شرایطی حتما باید در سفته ضمانت انجام کار رعایت شود؟

اگر موقعیت شغلی مناسبی پیدا کرده‌اید و کارفرما از شما درخواست سفته ضمانت حسن انجام کار کرده باید چند نکته و مورد مهم را حتما رعایت کنید. با رعایت کردن این قوانین می‌توانید از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری کنید و خیالتان از هر بابت راحت باشد. ماده 308 قانون تجارت در مورد سفته و شرایط آن صحبت می‌کند و شرایطی که حتما باید موقع صدور سفته رعایت شود را شرح می‌دهد. از آنجا که سفته استخدام و تضمین حسن انجام کار از نظر ماهوی با سفته‌هایی که برای انجام معاملات صادر میشود متفاوت است لازم است نکات زیر حتما مورد توجه قرار گیرد:

• مهر یا امضای فرد صادر کننده سفته لازم است
• تاریخ تاریخ صدور سفته حتما باید نوشته شود
• مبلغی که صادرکننده باید پرداخت کند به حروف نوشته شود

در سفته ضمانت انجام کار، تاریخ وصول سفته ذکر نشود!

در سفته‌های معمول که برای انجام معاملات و وصول مطالبات صادر می‌شود درج تاریخ الزامی و ضروری است. اما تفاوت مهمی که سفته ضمانت حسن انجام کار دارد این است که اتفاقا نباید تاریخ وصول نوشته شود. ذکر عبارت جهت ضمانت حسن انجام کار نشان می‌دهد که این سفته برای پرداخت مبلغ در زمان مشخصی صادر نشده و تنها نقش ضمانتی دارد.

نام گیرنده سفته نوشته شود!

مشخصات و نام فرد گیرنده سفته مشخص شود و اگر طرف قرارداد یک شرکت حقوقی است نام شرکت نوشته شود. در ضمن سفته می‌تواند در وجه حامل نیز صادر شود.

هیچ وقت سفته سفید امضاء به کارفرما ندهید!

در سفته یا در قرارداد کار لازم است حتما علت صدور را مشخص کنید؛ مثلا بنویسید بابت ضمانت حسن انجام کار، بابت تضمین حسن انجام کار، بابت ضمانت قرارداد و … در صورتی که سفته را سفید امضا به کارفرما بدهید و در قرارداد کار نیز اشاره‌ای به سفته نشده باشد کارفرما می‌تواند سفته را نقد کند و شما دلیل و مدرکی دال بر اینکه سفته صرفا برای ضمانت حسن انجام کار بوده نخواهید داشت.

رسید و ته برگ سفته را پیش خود نگهدارید

در صورتی که مشخصات و شرایط سفته در قرارداد ذکر شده باشد نیازی به رسید نیست؛ اما در غیر این صورت حتما از کارفرما درخواست کنید در ازای تحویل سفته به شما رسید بدهد. همچنین ته برگ سفته را جدا کنید و نزد خود نگهدارید؛ زیرا این ته برگ به منزله رسید قانونی و مستند سفته است. در مواردی که کارفرما از استرداد سفته خودداری کنید یا هر مشکل حقوقی پیش بیاید این ته برگ می‌تواند به عنوان ادله و سند در نظر گرفته شود.

از سفته کپی بگیرید!

نکته مهمی که بسیاری از کارجویان آن را فراموش می‌کنند کپی گرفتن از سفته است. بعد از اینکه تمام موارد بالا را رعایت کردید و آن را امضا کردید حتما از سفته یک نسخه کپی بگیرید و از کارفرما بخواهید آن را امضا کند. در این صورت، اگر بعدا مشکلی پیش بیاید یا کارفرما به هر دلیلی از استرداد سفته خودداری کند شما دلیل و مدرک محکم و قانونی برای احقاق حق خود خواهید داشت.

در قرارداد به سفته باید اشاره شود!

در قرارداد کار حتما لازم است در مورد سفته توضیح داده شود و حتی الامکان شماره سفته و مشخصات آن، دلیل دریافت سفته (حسن انجام کار) و شرایط عودت سفته به کارگر و کارمند حتما در مفاد قرارداد کار درج شده باشد.

کارفرما چه زمانی باید سفته را به کارگر یا کارمند عودت دهد؟

سفته استخدام درست یا غلط، صرفا برای ضمانت و تضمین حسن انجام کار توسط کارگر یا کارمند در مدت قرارداد است و لازم است که در قرارداد نیز به سفته و شرایط آن حتما اشاره شود. به این ترتیب، بعد از پایان قرارداد یا در صورت استعفای کارمند، کافرما موظف به استرداد سفته است