چه زمانی برای مرخصی زایمان باید اقدام کرد؟
یکی از اصلی ترین حقوق کارمندها، مرخصی است. حقی که به آنها داده می شود تا بتوانند در روزهای غیرتعطیل سرکار نروند. در شرایط عادی، هر کارمند و کارگر در سال 26 روز مرخصی دارد، اما برای خانم هایی که بچه دار می شوند، مرخصی زایمان هم در نظر گرفته شده است. این مرخصی، به خانم های شاغل کمک می کند تا دوران بارداری و وضع حمل خود را با خیال راحت و بدون نگرانی حقوق و مزایا، پشت سر بگذارند. برای اگاهی از عوارض قرص سقط جنین به دکتر متخصص خود مراجعه کنید.
شرایط مرخصی زایمان در سال 1402، بهبودهای قابل توجهی نسبت به سال های قبل داشته است که در ادامه، آن ها را با یکدیگر بررسی می کنیم.
مرخصی زایمان بلافاصله بعد از تولد بچه شروع می شود. یکی از مهم ترین مدارک دریافت مرخصی زایمان هم گواهی تولد یا شناسنامه نوزاد است. البته اگر مادری در دوران بارداری نیاز به مرخصی داشته باشد، 2 راه دارد:
- از مرخصی استعلاجی استفاده کند؛
- با گواهی پزشک متخصص و بیمارستان وارد مرخصی زایمان شود.
در این صورت، خانم های شاغل می توانند در دوران بارداری خود نیز مرخصی بگیرند؛ با این حال، این مرخصی معمولاً بدون حقوق است. همچنین استفاده از حداقل سه ماه مرخصی زایمان بعد از تولد نوزاد، الزامی خواهد بود.
قوانین مرخصی زایمان چیست؟
مرخصی زایمان قوانین مشخصی دارد که تلاش می کند آرامش و راحتی هرچه بیشتری را برای مادر فراهم کند.
- مدت مرخصی زایمان 9 ماه است؛
- همه خانم های شاغل می توانند از مرخصی زایمان استفاده کنند؛
- کمک هزینه بارداری در شرکت های خصوصی طبق قوانین تامین اجتماعی است و در بعضی از شرکت های دولتی هم طبق قوانین همان شرکت پرداخت می شود؛
- مرخصی بارداری جزء سابقه افراد حساب می شود؛
- حقوق مرخصی زایمان کارمندان رسمی طبق مقررات قانون تامین اجتماعی پرداخت می شود؛ همچنین در این مدت پاداش و عیدی نیز به مادرهای تحت پوشش بیمه تعلق می گیرد؛
- دوره مرخصی زایمان جزء ایام تعلیق از کار حساب می شود، یعنی بعد از مرخصی کارمندهای زن می توانند به سرکار خودشان برگردند.
مرخصی زایمان تامین اجتماعی چند ماه است؟
در سال 139، قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده تصویب شد. طبق این قانون، مرخصی زایمان از 6 به 9 ماه افزایش یافت. بااین حال تامین اجتماعی تنها با اعتراض از طریق دیوان عدالت اداری 3 ماه اضافه تر را پرداخت می کرد. تا اینکه در تاریخ 31 اردیبهشت ماه سال 1398 تامین اجتماعی موظف شد تا بدون هیچ مشکلی همه 9 ماه را کامل پرداخت کند. اکنون در سال 1402، تمام ارگان ها باید این 9 ماه مرخصی زایمان را به کارمندان خود ارائه کنند.
مدت مرخصی زایمان تا 3 فرزند، برای مادرانی که فرزندانشان را خودشان شیر می دهند، به شرح زیر است:
- برای زایمان های یک قلو و دو قلو: 9 ماه؛
- برای زایمان های 3 قلو و بیشتر: 1 سال.
چند سال سابقه بیمه برای مرخصی زایمان لازم است؟
بسیاری از مادرانی که تاره شروع به کار کرده اند، این نگرانی را دارند که آیا مرخصی زایمان شامل حال آنها می شود و می توانند از خدماتش استفاده کنند یا خیر. برای پاسخ به این سوال، لازم است بدانید که برای دریافت مرخصی زایمان تنها کافی است که مادران 60 روز یا معادل 2 ماه در 365 روز قبل از اعلام بارداری، سابقه بیمه داشته باشند.
آیا مرخصی زایمان جزء سابقه بیمه حساب می شود؟
بر اساس قوانین بیمه تامین اجتماعی مدت زمان مرخصی زایمان بخشی از سابقه بیمه محسوب می شود. این دوره، مانند تعلیق در کار است و مادران می توانند پس از تمام شدن مدت زمان مرخصی، کار خود را ادامه دهند.
مرخصی زایمان تامین اجتماعی برای دو قلو
بر کسی پوشیده نیست که داشتن دو قلو و مراقبت کردن از آنها، زحمت، انرژی و زمان چند برابری نسبت به یک نوزاد نیاز دارد؛ اما متاسفانه شرایط و مدت زمان مرخصی زایمان برای دوقلو ها مانند نوزادان تک است. برای مادرانی که فرزندان 3 قلو به دنیا می آورند، مرخصی زایمان 1 ساله یا بیشتر در نظر گرفته می شود.
نحوه ثبت مرخصی زایمان در لیست بیمه
گفتیم که مدت زمان مرخصی زایمان جزء سوابق بیمه فرد محسوب می شود و مدت زمانی که در مرخصی به سر می برد، به عنوان تعلیق از کار شمرده می شود. حالا این سوال پیش می آید که مرخصی زایمان چگونه باید در لیست بیمه ثبت شود؟
برای ثبت مرخصی زایمان در لیست بیمه، باید کارکرد فردی که به مرخصی زایمان رفته را صفر رد کرد، ولی ترک کار زده نشود. در قسمت توضیحات هم حتما باید قید شود که علت کارکرد صفر، مرخصی زایمان بوده است.
دلایل مرخصی استعلاجی در بارداری
بعضی از خانم ها در دوران بارداری دچار مشکل می شوند و نیاز به استراحت دارند. اگر دکتر تشخیص بدهد که مادر نیاز به مرخصی دارد به او گواهی پزشک می دهد و می تواند مرخصی استعلاجی بگیرد. برای مرخصی استعلاجی کم تر از 15 روز، داشتن گواهی پزشک کافی است، اما اگر مرخصی بین 15 تا 60 روز باشد باید پزشک معتمد شرکت بیمه آن را تایید کند تا حقوق مرخصی استعلاجی بارداری پرداخت شود.
متاسفانه گاهی در دوران بارداری مشکلاتی پیش می آید و سقط جنین اتفاق می افتد. در این موارد می توان از مرخصی استعلاجی سقط جنین استفاده کرد. در واقع پزشک به بیمار مرخصی استعلاجی می دهد و برای مدت طولانی این گواهی باید توسط پزشک معتمد بیمه هم تایید شود.
اگر این دوره بیشتر از 60 روز باشد، باید شورای پزشکی تامین اجتماعی هم آن را تایید کند. مدت مرخصی استعلاجی قبل از زایمان تامین اجتماعی، جزء سوابق بیمه شده حساب می شود. این نکته را هم باید در نظر داشته باشید که برای دریافت مرخصی استعلاجی زایمان، باید گواهی پزشک متخصص یا بیمارستان را همره خود داشته باشید.
شرایط استفاده از مرخصی زایمان تامین اجتماعی
پرداخت حقوق و استفاده از بیمه زایمان تامین اجتماعی در مدت زمان مرخصی زایمان 4 شرط دارد. اگر خانمی این 4 شرط را داشته باشد، می تواند از مرخصی زایمان استفاده کند.
- در یک سال قبل از زایمان حداقل 60 روز حق بیمه پرداخته باشد؛
- زایمان برای فرزند چهارم نباشد؛
- در طول مدت استراحت کار نکند و حقوقی از محل کار دریافت نکند؛
- در زمان اعلام بارداری، مشغول به کار یا در حال استفاده از مرخصی استحقاقی باشد.
مدارک لازم برای مرخصی زایمان تامین اجتماعی
مدارک مورد نیاز برای مرخصی زایمان و دریافت حقوق در این بازه زمانی را در ادامه می بینید:
- دفترچه بیمه یا کدبیمه تامین اجتماعی؛
- گواهی پزشک؛
- خلاصه پرونده ترخیص از بیمارستان؛
- تصویر تمام صفحات شناسنامه پدر و مادر؛
- شناسنامه کودک.
نحوه ثبت نام مرخصی زایمان تامین اجتماعی
افرادی که شرایط استفاده از مرخصی زایمان را دارند، می توانند با در دست داشتن مدارکی که در بالا گفته شد، به صورت حضوری به یکی از شعب بیمه تامین اجتماعی مراجعه کنند و آنجا درخواست خود را برای دریافت مرخصی ثبت کنند. البته برای رفاه حال مادرانی که به تازگی زایمان کرده اند، امکان انجام این امور به صورت اینترنتی هم وجود دارد. در حال حاضر برای دریافت مرخصی زایمان به مدت 6 ماه، می توان از استفاده کرد. ولی برای مرخصی زایمان به مدت 9 ماه، باید حضوری به شعب بیمه مراجعه کرد.
حقوق مرخصی زایمان در سال 1402
اگر مادران باردار شرایط لازم برای دریافت کمک هزینه بارداری را داشته باشند، می توانند در طول مدت استراحت پزشکی خود این مبلغ را دریافت کنند. کمک هزینه بارداری و مرخصی زایمان مرتبط هستند و کمک هزینه بارداری، به جای حقوق و دستمزد در دوران مرخصی پرداخت می شود.