مواد اولیه صنعتی همانطور که می دانیم امروزه در صنعت نقش مهمی را ایفا می کنند، بیشتر کارخانه ها و صنایع غذایی و مواد شوینده برای تولید به مواد شیمیایی وابسته هستند.به طور کلی مواد شیمیایی به دو منظور تولید می شوند دسته اول که مواد شیمیایی صنعتی هستند برای کاربرد در صنایع و مواد خوراکی استفاده می شوند و دسته دوم که همان هستند در آزمایشگاهها استفاده می شوند.
تفاوت اصلی در بین موا شیمیایی، درصد خلوص آنها می باشد. هر چه درصد خلوص مواد بالاتر باشد بیشتر در صنعت مورد استفاده قرار می گیردمواد شیمیایی از لحاظ میزان خلوص به مواد شیمیایی آزمایشگاهی به خاطر خلوص بالایی که دارند قیمت بسیار بالاتری نسبت به مواد صنعتی دارند و حتی قیمت آن ها ممکن است تا چند صد برابر سایر مواد شیمیایی باشد.
پرمصرف ترین مواد شیمیایی
حال در ذیل به ذکر چند مورد از پرکاربردترین مواهمانطور که می دانیم امروزه در صنعت نقش مهمی را ایفا می کنند، بیشتر کارخانه ها و صنایع غذایی و مواد شوینده برای تولید به مواد شیمیایی مواد شیمیایی وابسته هستند. به طور کلی مواد شیمیایی به دو منظور تولید می شوند دسته اول که مواد شیمیایی صنعتی هستند برای کاربرد در صنایع و مواد خوراکی استفاده می شوند و دسته دوم که همان هستند در آزمایشگاهها استفاده می شوند. تفاوت اصلی در بین موا شیمیایی، درصد خلوص آنها می باشد.
هر چه درصد خلوص مواد بالاتر باشد بیشتر در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد مواد شیمیایی از لحاظ میزان خلوص به مواد شیمیایی آزمایشگاهی به خاطر خلوص بالایی که دارند قیمت بسیار بالاتری نسبت به مواد صنعتی دارند و حتی قیمت آن ها ممکن است تا چند صد برابر سایر مواد شیمیایی باشد. پرمصرف ترین مواد شیمیایی حال در ذیل به ذکر چند مورد از پرکاربردترین مواد شیمیایی می پردازیم 1. استیک اسید: یا اتانوییک اسید در واقع همان جوهرسرکه است که بارها آن را به کار بردهایم. این ماده شیمیایی جزو اسیدهای آلی است. اسیداستیک از خانواده کربوکسیلیک اسیدهاست و فرمول شیمیایی آن CH3COOH است.
استیک اسید یک واکنشگر شیمیایی اولیه است که برای شروع بسیاری از فعل و انفعالات شیمیایی کاربرد دارد. همچنین به عنوان حلال در ازمایشها به کار میرود. گاهی نیز به عنوان یک اسیدضعیف در آزمایشگاه به کار میرود. 2. استون: سادهترین کتون با فرمول CH32CO است. استون پرکاربردترین حلال موجود در آزمایشگاه است. این ماده فرار، بیرنگ و به شدت آتشگیر است، بنابراین هنگام استفاده از آن دقت کنید. از استون یا همان پروپانون به عنوان لکهبر قوی نیز استفاده میشود. 3. آمونیوم هیدروکسید: شاید ترکیب گاز آمونیاک در آب را شنیده باشید. این ترکیب در واقع همان آمونیوم هیدروکسید است. مادهای که به شدت فرار، بیرنگ و شفاف و دارای بوی تندی است.
فرمولی شیمیایی آمونیوم هیدروکسیدNH4OH است. آمونیاک آبی در آزمایشگاه های تحقیقاتی برای تجزیه و آنالیز معدنی کیفی به عنوان یک باز معدنی مورد استفاده قرار می گیرد. 4. کربنات کلسیم: 5. کلریدکلسیم(فرم گرانول): 6. سولفات مس: مسII سولفات همان کات کبود است که بیشتر ما نامش را در کتابهای درسی خود خواندهایم. از کات کبود به عنوان شناساگر و واسطه شیمیایی استفاده میشود. 7. پودر نشاسته ذرت: از این پودر برای کشت دانههای ژلهای و مخمرها استفاده میشود. بنابراین در آزمایشگاههای بیوشیمیایی بیشترین کاربرد را دارد.
اگر شما هم آزمایشهای زیستی انجام میدهید و نیاز به محیط کشت دارید پودرنشاسته ذرت را در فهرست مواد خود قرار دهید. 8. دکستروز یا مونوهیدرات: همان گلوکز یا قند ساده است که در واکنش میلارد کاربرد زیادی دارد. واکنش میلارد یک واکنش غیرآنزیمی به صورت تغییررنگ است. این واکنش مابین پروتئینها و مونوساکاریدها رخ میدهد که نتیجه آن قهوهای شدن رنگ موادغذایی است.
دکستروز با داشتن گروههای آلدهیدی فعال سرعت واکنش میلارد را بالا میبرد. 9. هیدروکلریک اسید: محلول هیدروکلریک اسید حاصل ترکیب هیدروژنکلرید در آب است. این اسید قوی به طور طبیعی در ترشحات اسیدی معده یافت میشود. PH هیدروکلریک اسید مابین ۰ تا ۲ است. بنابراین در بسیاری از آزمایشهای شیمیایی به عنوان اسید معدنی خورنده و بسیار قوی کاربرد دارد. برخلاف اسیدی بودن آن، یکی از کم خطرترین اسیدها برای استفاده است چراکه شامل یون کلرید واکنش ناپذیر و غیر سمی است. محلولهای نسبتاً قوی هیدروکلریک اسید ضمن نگهداری شان کاملاً پایدار هستند و معمولا غلظت آنها در زمان ثابت میماند.
این ویژگیها باعث شده که هیدروکلریک را به عنوان یک واکنشگر ایدهآل و کمخطر مورد استفاده قرار گیرد. 10. اتانول: ماده با فرمول شیمیایی C2H5OH به عنوان یک حلال خوب در آزمایشهای شیمیایی به کار میرود. اتانول با تغییردادن پروتئینها و مولکولهای دیگر بر خواص میکروارگانیسمها تاثیر دارد و گاهی برای مهار رشد آنها نیز مورد استفاده قرار میگیرد. 11. محلول ید و پتاسیم یدیدKI: از محلول پتاسیم یدید به عنوان اکسیدکننده، پایدارکننده حرارتی و ترکیبی برای تیتراسیون ید استفاده میشود. این محلول در دما و فشار معمولی پایدار است و باید از تماس پوستی با آن پرهیز کرد.
12. متانول: کاربینول یا الکل چوب به عنوان یکی از سادهترین الکلها با فرمول CH3OH شناخته میشود. بیشترین کاربرد اتانول در آزمایشگاه علاوه بر حلال بودن در تولید و اسیداستیک است. 13. ایزوپروپیل الکل یا بوتانول: ایزوپروپیل الکل نام ثانویه بوتیل الکل است. بوتانول یک الکل چهارکربنی دارای هیدورکسیل است.
فرمول شیمیایی این الکل به صورت C4H9OH شناخته میشود. بوتانول نیز به عنوان یک حلال شیمیایی در سنتزهای شیمیایی و یا به عنوان سوخت واکنشها مورد استفاده قآیا پرکاربردترین مواد شیمیایی در صنعت را می شناسید؟ امروزه از مواد شیمیایی مختلفی در صنایع و کارخانه ها استفاده می شود که از ترکیبات مشخص شیمیایی مانند یون ها و آلیاژ ها ساخته و در علم شیمیایی کاملاً تعریف شده اند.
هر کدام از مواد شیمیایی دارای خواص مشخصی می باشند که برای اهداف مختلفی به کار می رود. اما به طور کلی، مواد شیمیایی صنعتی به دو دسته مواد آلی و معدنی تقسیم بندی می شوند که بیشتر صنایع برای تولید و ارائه خدمات خود به این دسته از مواد نیازمند هستند. به همین خاطر، تولیدکنندگان بسیاری حضور دارند تا مواد شیمیایی صنعتی مورد نیاز را تولید کرده و در اختیار صنایع مختلف قرار دهند.
آشنایی با انواع مواد شیمیایی پرکاربرد
خرید پرکاربردترین مواد شیمیایی برای بسیاری از صنایع اهمیت ویژه ای دارد و به کار بردنشان در تولید انواع محصولات شیمیایی بسیار ضروری است. در ادامه ویژگی های مواد شیمیای پرکاربرد را با یک دیگر بررسی می کنیم:
1.اسید سولفوریک، یک ماده معدنی بسیار حلال
اسید سولفوریک به عنوان یک ماده معدنی بسیار قوی شناخته می شود که حتی با درصد کمی در آب قابل حل است. این ماده در گذشته های دور با نام جوهر گوگرد شناخته میشد که حالا جز برترین و پرکاربردترین مواد شیمیایی در جهان انتخاب شده است. رایج ترین کاربرد این ماده شیمیایی تولید کودهایی همچون سوپر فسفات و سولفات آمونیوم می باشد. این ماده همچنین به منظور یک ماده واکنش دهنده در ساخت برخی کالاهای خاص بسیار استفاده می شود.
بیشتر بخوانید:
- آمونیاک، یک ماده مفید در تولید کودهای نیتروژنه
آمونیاک یک ماده غیرآلی است که ظاهر بدون رنگی دارد که با درصد بسیار بالایی در تولید کودهای نیتروژنه مخصوص کشاورزی استفاده می شود و رایج ترین حالت استفاده آن مایع است.دیگر اهداف استفاده از این ترکیب استفاده در صنایع غذایی داروسازی تولید کاغذ می باشد.
- کلر محبوب ترین ماده شیمیایی
کلر یکی از محبوب ترین مواد شیمیایی صنعتی است که تمام تولیدکنندگان تلاش خود را به کار می گیرند تا این ماده را در کیفیت ایده آل تولید کنند. ویژگی های مهم این ماده شیمیایی شامل اکسیدکننده، گندزدا و سفید کنندگی است. به همین خاطر، یکی از مهم ترین استفاده های این ماده تصفیه آب است که به خوبی باعث از بین بردن باکتری ها و انواع میکروب های موجود در آب می شود.
- اسید فسفریک کم خطرتر نسبت به دیگر اسیدها
اسید فسفریک با ظاهری مایع و بدون بو جز اسیدهایی است که اثر مخربی کمتری از خود نشان می دهد. اما در مقایسه با دیگر اسیدهای قوی همچون هیدروکلریک اسید و سولفوریک اسید در مدت زمان کوتاه و شرایط عادی خطر ساز نخواهد بود. به همین خاطر به عنوان پرمصرف ترین مواد شیمیایی در صنعت شناخته می شود.
این ماده در تولید کودهای شیمیایی فسفات بسیار کاربردی است و در دیگر زمینه هایی همچون ساخت پاک کننده های صابونی و غیر صابونی، خوراک دام، داروسازی، ضد حریق، تمیز کردن برخی سطوح ها، تصفیه آب و جرم گیری سطوح فلزی به کار می رود.
- اتیلن یک گاز بی رنگ
اتیلن گاز بی رنگ است که به صورت عادی خیلی سمی نیست. به همین دلیل، برای تولید انواع پلاستیک به کار می رود. این ماده همچنین جزء ترکیبات اصلی تولید مواد آلی و پلیمری در صنعت است و به عنوان یکی از محصولات پایین رده پتروشیمی شناخته می شود.
- اکسیژن شدت دهنده واکنش ها
اکسیژن به خاطر به دست آمدن از هوای سخت شده باعث افزایش سرعت واکنش ها می شود و در نتیجه بازدهی واکنش برخی ترکیب ها را بالا می برد و هزینه های حاصل از واکنش پذیری را می کاهد. این ماده شیمیایی در زمینه های مختلفی همچون فولاد سازی، تجزیه هیدروکربن ها، تولید پلاستیک، رنگ، ذوب آهن، جوشکاری، صنایع نظامی و فضایی هوایی و دریایی بسیار کاربرد دارد.
- نیتروژن مورد استفاده به عنوان گاز پتو
نیتروژن یک گاز بی اثر شناخته می شود و بیشتر اوقات به عنوان گاز پتو مورد هدف قرار می گیرد. هدف استفاده از این ماده محافظت از موادهای حساس به اکسیژن است. همچنین در صنایع مختلف شیمیایی مانند نایلون، نیتریک اسید، رنگ، دارو، مواد منفجره و تولید کود بسیار استفاده می شود.
8.کلرید پتاسیم، مهم ترین نمک پتاسیم دار
این ترکیب شیمیایی حاصل ترکیب دو نوع نمک پتاسیم و کلر است که در میان نمک های پتاسیم دار بسیار پرکاربرد شناخته شده. شکل ظاهری این ترکیب به صورت پودر یا کریستال جامد سفید یا بی رنگ است که در زندگی همه ما بسیار اهمیت دارد.دیگر خواص این ماده انحلال پذیر بودن و حل بسیار جزئی در الکل می باشد. این ترکیب در تهیه کود شیمیایی و صنعت حفاری بسیار کاربرد دارد و به عنوان یک افزودنی مفید در تولید برخی غذاها و نوشیدنی ها استفاده می شود.
- استون یک ماده حلال و پاککننده پرکاربرد
تکنوشیمی با به کار گیری از علم متخصصان خود توانسته با ساخت استون یا همان پروپانول که یک ماده بی رنگ و فرار است که از دوران کودکی با آن آشنا شدیم را بسازد. اما کاربرد استون تنها به پاک کردن لاک محدود نمی شود. این ماده شیمیایی در صنعت به عنوان حلال و پاککننده آزمایشگاهی شناخته شده است. همچنین به عنوان یک حلال بسیار خوب پلاستیک و رزین های طبیعی به کار می رود و از آن به عنوان رقیق کردن رزین پلی استر و پاک کردن ابزار استفاده بسیاری می شود.