نگاهی کلی بر حس بویایی
اسپری از بین برنده بوی سیگار: حس بویایی برای حیوانات کاربردهای بسیاری دارد که از میانشان می‌توان به اهمیت برای زنده ماندن، تولید مثل و تربیت فرزندان اشاره کرد. با این‌که انسان‌ها قادرند بدون حس بویایی به حیات خود ادامه دهند؛ اما تحقیقات نشان داده که از دست دادن این حس و ایجاد اختلال بویایی، اثری منفی بر کیفیت زندگی دارد و حتی برخی را به کلینیک‌های درمان افسردگی می‌کشاند.
جرم گیر نانو شیرآلات نانوسان: در یک روز عادی حس بویایی بسیاری از تجربیات ما را شکل می‌دهد و بخشی جدایی‌ناپذیر از رویدادها و خاطرات سال‌های گذشته عمر ما را در ذهنمان ثبت می‌کند. خاطرات به جا مانده از عطر استفاده شده توسط همسرتان و یا بوی نان خانگی پخته شده توسط مادربزرگ هنگامی که کودک بودید، برای دهه‌ها در حافظه‌تان باقی می‌مانند و معمولا احساسات دیگر را هم برمی‌انگیزند.
طعم یک غذا تا حد زیادی به توانایی بویایی وابسته است و بدون این حس خوردن غذا تنها به وسیله‌ای برای رفع گرسنگی تبدیل می‌شود. با نگاهی گذرا به فعالیت‌های اجتماعی خود که اکثرا در رستوران‌ها و کافه‌ها انجام می‌شوند، می‌توان تا حدودی به این موضوع پی برد که چرا از دست دادن حس بویایی منجر به افسردگی می‌شود.
علت تغییر حس بویایی
خرید واکس لاستیک نانوسان: اختلال بویایی اغلب به دلیل تورم یا انسداد بینی ایجاد می‌شود که از رسیدن بو به بالای بینی جلوگیری می‌کند. آنوسمیا یا همان اختلال بویایی گاهی به دلیل وجود مشکل در سیستم سیگنال‌های ارسالی از بینی به مغز ایجاد می‌شود.
در ادامه دلایل اصلی اختلال بویایی ذکر شده است:
تحریک غشاهای مخاطی پوشاننده بینی که می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- عفونت‌های سینوسی
- سرماخوردگی
- سیگار کشیدن
- آنفولانزا
- احتقان مزمن نامرتبط با آلرژی (رینیت غیر آلرژیک)
سرماخوردگی شایع‌ترین علت از بین رفتن بویایی جزئی و موقتی است. در این موارد، اختلال بویایی به خودی خود برطرف می‌شود.
انسداد مجاری بینی: اگر چیزی از نظر جسمی مانع عبور هوا به داخل بینی شود، از دست دادن حس بویایی می‌تواند رخ دهد. که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تومورها
- پولیپ بینی
- تغییر شکل استخوان در داخل بینی یا تیغه بینی
بیشتر بخوانید:
آسیب مغزی یا عصبی: گیرنده‌هایی در داخل بینی وجود دارند که اطلاعات را از طریق اعصاب به مغز می‌رسانند. اگر قسمتی از این مسیر آسیب ببیند، می‌تواند اختلال بویایی رخ دهد. شرایط بسیاری وجود دارد که می‌تواند باعث این آسیب شود، از جمله:
- کهنسالی
- بیماری آلزایمر
- تومورهای مغزی
- مشکلات هورمونی
- تیروئید کم کار
- داروها، از جمله برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای فشار خون بالا
- ام اس
- روان‌گسیختگی
- صرع
- دیابت
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی که داخل بینی را می‌سوزاند
- آسیب به مغز یا سر
- جراحی مغز
- سوء تغذیه و کمبود ویتامین
- پرتو درمانی
- اعتیاد به الکل در درازمدت
- سکته
در موارد نادر، افراد به دلیل بیماری ژنتیکی بدون حس بویایی متولد می‌شوند. به این حالت آنوسمی مادرزادی می‌گویند.
تشخیص اختلالات بویایی
هرگاه که تغییر ماندگاری در حس بویایی خود احساس کردید، به منظور ارزیابی آن به پزشک خود مراجعه کنید. برخی از اختلال‌های نادر در بویایی به دلیل وجود تومورهای مغزی، بیماری‌های عصبی و یا عفونت ایجاد می‌شوند.
این موارد باید به طور دقیق تشخیص داده شوند تا روند مراقبت و درمان آنها به شکل صحیح انجام شود. به علاوه پزشک شما باید درباره خطراتی مانند افسردگی و نگرانی‌های تغذیه‌ای که ممکن است به دلیل از دست دادن حس بویایی ایجاد شوند، با شما صحبت کند.
درمان اختلالات بویایی
در مواردی که اختلالات سینوسی منجر به از دست دادن حس بویایی و ایجاد اختلال بویایی می‌شود؛ تا حدودی در درمان آن راهکارهای متعدد و موفقی پیش روی ما است. معمولا استروئیدهای موضعی و دهانی تا حدودی به رفع مشکل کمک می‌کنند.
گاهی برای از میان برداشتن موانع منتهی به سلول‌های عصبی بویایی، نیاز به عمل جراحی است. بیماری سینوسی معمولا به توجه طولانی‌مدت احتیاج دارد و بروز اختلال‌های کوتاه‌مدت در حس بویایی افراد مبتلا به این بیماری اجتناب‌ناپذیر است.
بر خلاف التهاب مزمن سینوسی، شانس درمان موفقیت‌آمیز افرادی که به دلیل آسیب سر، عفونت تنفسی داخلی و یا کهولت سن به اختلال بویایی دچار شده‌اند کم است. توانایی طبیعی سیستم بویایی در ترمیم خودش، این امکان را فراهم می‌کند تا برخی از بیماران پس از کاهش عفونت و یا بهبود آسیب وارد شده به سر، حس بویایی خود را بازیابند.
این دوره بهبود ممکن است بیش از یک سال به طول انجامد و گاهی روند بازیابی به قدری تدریجی رخ می‌دهد که فرد بیمار متوجه تغییرات و درمان خود نمی‌شود. نمی‌توان به طور قطع تشخیص داد که آیا در این موارد بهبودی حاصل خواهد شد یا خیر؛ اما اگر در بازه زمانی کمتر از یک سال شاهد پیشرفت درمان باشیم، شانس بهبود کامل فرد افزایش می‌یابد.
عوارض اختلال بویایی چیست؟
افراد مبتلا به اختلال بویایی ممکن است علاقه خود به غذا و غذا خوردن را از دست بدهند و منجر به سوء تغذیه و کاهش وزن آنها شود.
افراد مبتلا به اختلال بویایی باید همیشه در خانه خود هشداردهنده دود داشته باشند. آنها همچنین باید در نگهداری مواد غذایی و استفاده از گاز طبیعی محتاط باشند، زیرا ممکن است در تشخیص غذاهای خراب و نشت گاز دچار مشکل شوند.
اقدامات احتیاطی توصیه شده عبارتند از:
- به درستی بر روی مواد غذایی دارای تاریخ انقضا برچسب‌گذاری کنید
- خواندن برچسب روی مواد شیمیایی مانند پاک‌کننده‌های آشپزخانه و حشره‌کش‌ها فراموش نشود
- در استفاده از وسایل برقی احتیاط شود
علت احساس بوی بد در بینی چیست
در اکثر مواردی که حس بویایی از دست می‌رود، بوهای باقی مانده نیز دچار اختلال می‌شوند. این تغییرات روی داده در بوهای گوناگون، با آنچه به عنوان بیماری پاروزمیا یا فانتوزمیا که حس کردن بوهای غیر واقعی است، تفاوت چشم‌گیری دارد.
شاید اگر بوهای حس شده دلپذیر بودند، آنقدرها هم این اختلال‌ها بد به نظر نمی‌رسیدند. اما در اکثر موارد بیماران تجربه بوهای نامطبوعی مانند بوی دود، باتلاق، زباله، کپک و یا مواد شیمیایی را احساس می‌کنند. از آنجایی که بوی حس شده شبیه هیچ‌کدام از بوهای تجربه شده در گذشته نیست، معمولا افراد به سختی قادر به توصیف آنها هستند.
میزان شیوع اختلالات بویایی
آمارها نشان می‌دهد که 19% از جمعیت بالای 20 سال و 25% از جمعیت بالای 53 سال در معرض اختلالات بویایی قرار دارند. اگر ما تنها از دست دادن قدرت بویایی به دلیل افزایش سن را در نظر بگیریم، یک نفر از هشت نفر بین 53 تا 91 سال در دوره‌ای بیش از پنج ساله با این مشکل درگیر هستند.
اثر مخربی که از دست دادن بویایی بر طعم غذا می‌گذارد می‌تواند جمعیت سالخورده را که به رژیم غذایی و تغذیه سالم و حساب‌شده نیازمندند، متضرر کند.
آیا از دست دادن حس بویایی می‌تواند از علائم کرونا باشد؟
COVID-19، بیماری تنفسی ناشی از ویروس کرونا، می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد. اغلب، انواع علائم و شدت آنها در افراد مختلف متفاوت است. علاوه بر علائم تنفسی مانند سرفه و تنگی نفس، COVID-19 می‌تواند انواع دیگری از علائم را نیز داشته باشد. یکی از این موارد از دست دادن حس بویایی یا چشایی است.
در ادامه از دست دادن حس بویایی در اثر کرونا، میزان شایع بودن آن و مدت زمان ادامه این علائم را بررسی می‌کنیم.
آیا از دست دادن حس بویایی از علائم اولیه کرونا است؟
غیرمعمول نیست که عفونت‌های تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا بر روی حس بویایی و چشایی ما تأثیر بگذارند. در حقیقت، تخمین زده شده است که از دست دادن حس بویایی موقتی در بیش از 60 درصد سرماخوردگی‌ها و عفونت‌های سینوسی اتفاق می‌افتد.
حس چشایی و بویایی شما ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. در حقیقت، از دست دادن حس بویایی می‌تواند حس چشایی شما را بسیار تحت تأثیر قرار دهد. تخمین زده می‌شود که در 95 درصد مواقع با از بین رفتن حس چشایی، حس بویایی نیز کاهش پیدا می‌کند.
-
-
-
-
-
-
