بوتاکس سردرد! اصلاً تعجب نکنید! قطعاً خیلی از شما نمی دانستید که تزریق بوتاکس از سردرد و حملات میگرنی حتی قبل از شروع آنها جلوگیری می کند! بوتاکس، یکی از اختراعات علمی پرکاربرد در عصر مدرن، به عنوان یک درمان موثر و نوآورانه برای بسیاری از مشکلات سلامتی شناخته شده است. از جمله کاربردهای جدید این ماده بی نظیر، درمان سردردهای میگرنی مزمن می‌باشد. سردرد میگرنی، از جمله اختلالات رایج سلامتی است که بیش از یک میلیارد نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. پیش‌تر، مطالعات انجام‌شده بر روی بوتاکس به عنوان یک روش مؤثر در کنترل سردردها و بویژه میگرن، نتایج متضادی داشتند. اما با افزایش پیشرفت‌های علمی و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های مدرن، پژوهش‌ها و مطالعات جدید به ویژگی‌ها و اثرات بوتاکس بر روی سردرد به ویژه میگرن توجه بیشتری کرده‌اند.
بوتاکس سردرد چیست؟
پس از اینکه افرادی که برای اهداف زیبایی بوتاکس پیشانی دریافت کردند، بهبود علائم میگرن را گزارش کردند، محققان شروع به بررسی بوتاکس سردرد کردند. ابتدا آزمایش‌ها برای ارزیابی کارایی آن در درمان میگرن تصادفی طراحی شدند، اما این مطالعات نتایج معنی‌داری را نشان ندادند. سپس بوتاکس در بیمارانی مبتلا به میگرن مزمن مورد مطالعه قرار گرفت و مؤثر بودن آن ثابت شد.
محل های تزریق و کاندیداهای مناسب برای تزریق بوتاکس برای درمان سردرد
بوتاکس سردرد اغلب برای افرادی استفاده می‌شود که در هر ماه، حدوداً ۱۵ روز یا بیشتر با سردرد روبرو هستند و سردردهایشان چهار ساعت یا بیشتر طول می کشد. این افراد هر سه ماه یکبار، باید بوتاکس را تزریق کنند که عمدتاً در عضلات پیشانی، پشت سر، گردن و شانه‌ها تزریق می‌شود. بوتاکس برای میگرن مزمن شامل 31 تزریق در سر و گردن است که هر 12 هفته انجام می شود. محل های تزریق شامل پیشانی، شقیقه ها، پشت سر، بالای گردن و شانه ها است. هر درمان کمتر از 10 دقیقه طول می کشد.
تزریق بوتاکس در چه افرادی ممنوع است؟
تزریق بوتاکس ممکن است در برخی افراد ممنوع یا غیرمناسب باشد. افراد زیر از تزریق بوتاکس باید خودداری کنند:
- افرادی که حساسیت شدید به بوتاکس یا دیگر محصولات بر پایه بوتولینوم توکسین A دارند.
- افرادی که در گذشته به بوتاکس یا محصولات بر پایه بوتولینوم توکسین A واکنش‌های ناخواسته از جمله آلرژیک، خارش، تورم، یا تغییر رنگ پوست نشان داده اند.
- افراد مبتلا به بیماری‌های عضلانی نوروموتوری مانند میاستنیا گراویس، لامبرت-ایتون سندروم، یا التهاب عضلات.
- افراد مبتلا به عفونت‌ها یا التهابات در منطقه‌هایی که قرار است بوتاکس در آنجا تزریق شود.
- زنان باردار یا شیرده که اثرات تزریق بوتاکس بر روند بارداری و شیردهی نامعلوم است، بنابراین تزریق بوتاکس در این دوران توصیه نمی‌شود.
- افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند که با بوتاکس تداخل دارند و ممکن است عوارض جدی ایجاد کنند.
قبل از تزریق بوتاکس سردرد، بهتر است با یک متخصص پوست در تهران در مورد سابقه بیماری‌ها، داروها و عوارض ناخواسته قبلی مشورت کنید تا مطمئن شوید که شما مشکلی برای تزریق بوتاکس ندارید و این روش برای شما مناسب است. همچنین، تزریق بوتاکس را در مراکز پزشکی مجاز و تحت نظر پزشکان و متخصصان مجرب انجام دهید.
بوتاکس چگونه می‌تواند به درمان سردرد کمک کند؟
چگونگی عملکرد دقیق بوتاکس سردرد و میگرن (به انگلیسی: ) در کنترل سردردهای میگرنیک هنوز مشخص نیست. در واقع، مکانیسم کار بوتاکس برای درمان سر درد و میگرن پیچیده است اما تصور می شود که با کاهش آزادسازی نوروترانسمیترها (انتقال دهنده های عصبی) و پروتئین های تحریک کننده و التهابی عمل می کند.
نوروترانسمیترها، ترکیبات شیمیایی‌اند که سیستم عصبی از آنها برای انتقال سیگنال‌ها بین سلول‌های عصبی یا همان نورون‌ها، استفاده می‌کند. پروتئین‌ها نیز مولکول‌های بزرگ بیولوژیکی هستند که وظایف و عملکردهای مهمی از جمله وظایف ساختاری، عملکردی و تنظیمی در سلول‌های شما انجام می‌دهند.
یکی از این انتقال دهنده های عصبی پروتئین، پپتید مرتبط با ژن کلسی تونین یا CGRP است که می تواند در افرادی که از میگرن رنج می برند، افزایش یابد. پایانه های عصبی حسی در بیماران مبتلا به میگرن به عنوان بیش‌فعال در نظر گرفته می شود. بوتاکس به کاهش ارسال سیگنال های درد از اعصاب محیطی به مغز کمک می کند و همچنین تصور می شود که فعالیت CGRP را کاهش می دهد.
مدت زمان ماندگاری و تأثیر بوتاکس سردرد چقدر است؟
با این حال، درمان سردرد با بوتاکس اثری دائمی ندارد (معمولاً تا ۲٫۵ ماه دوام دارد). پس از چند ماه، اعصاب بافت‌های دردی جدیدی رشد می‌کنند و سردردها معمولاً برمی‌گردند. از آنجا که تزریق بوتاکس باید به فاصله حداقل سه ماه انجام شود، از این رو نیاز است که برخی از افراد برای دو هفته آخر دوره بوتاکس، از داروهای دیگر برای تسکین سردردشان استفاده کنند.
ترزیق بوتاکس سردرد هرچند وقت یکبار انجام می شود؟
برای بسیاری از افراد، درمان تنها با بوتاکس کافی است تا سردردهای مزمن آنها را کنترل کند. با این حال، برخی از افراد نیاز به مراقبت‌های بیشتر دارند که شامل مصرف داروهای اضافی برای جلوگیری از حملات میگرن است. این ممکن است شامل داروهای قلبی مانند بتا بلوکرها و کلسیم کانال‌بازکننده‌ها، برخی از آنتی‌دپرسانت‌ها و برخی از داروهای ضدتشنجی باشد. مصرف داروها در زمان حمله سردرد نیز مفید است.
مزایا و معایب بوتاکس برای درمان سردرد
مزایا:
- کاهش تعداد حملات سردرد: بر اساس مطالعات، تزریق بوتاکس به نقاط استراتژیکی عضلات سروگردن می‌تواند تعداد حملات میگرن و سردردهای مزمن را به طور معنی‌داری کاهش دهد.
- کاهش شدت درد: بوتاکس می‌تواند شدت دردها را کاهش دهد و به تسکین درد و عدم راحتی کمک کند.
- کاهش نیاز به داروهای مصرفی: برخی از بیماران که به داروهای پیشگیری‌کننده میگرن پاسخ نمی‌دهند یا عوارض جانبی دارند، می‌توانند با تزریق بوتاکس نیاز به مصرف داروهای مزمن را کاهش دهند.
معایب:
- نیاز به تزریق مکرر: اثرات بوتاکس درمانی معمولاً تا 3 ماه دوام دارند و نیاز به تزریق‌های مکرر به اندازه سه بار تا چهار بار در سال دارد.
- عوارض جانبی: برخی از عوارض جانبی ممکن است شامل درد و کبودی در محل تزریق، سردرد موقتی، خشکی چشم، و کاهش احتمالی موقتی قدرت عضلات باشد.
- موثر نبودن در همه افراد: بوتاکس ممکن است در همه افراد به‌طور موثر درمانی نباشد، و برخی از افراد ممکن است به روش های مختلف درمان میگرن نیاز داشته باشند.
همچنین، موارد منع استفاده از بوتاکس و نیاز به انجام تزریق توسط پزشک مجرب از دیگر نکاتی هستند که باید در نظر گرفته شوند.
نکته: از جمله روش‌های بدون جراحی می‌توان به تزریق بوتاکس یا فیلرها اشاره کرد که با کمک آنها می‌توان شکل و موقعیت ابروها را بهبود داد.
عوارض احتمای بوتاکس سردرد
از عوارض شایع تزریق بوتاکس برای درمان سردرد می‌توان به تورم یا کبودی در محل تزریق اشاره کرد. به‌صورت نادر، دارو ممکن است به بافت‌های نزدیک گسترش یابد و مشکلاتی مانند آبریزش چشم، افتادگی پلک، ابروهای ناهماهنگ و یا خشکی چشم ایجاد کند. این اتفاق معمولاً در افرادی که از قبل دارای کمی افتادگی چشم هستند یا حساسیت بیشتری به توکسین بوتولینوم دارند، اتفاق می‌افتد. بعضی اوقات، تغییر تزریق‌ها به مکانی کمی متفاوت می‌تواند این عوارض بوتاکس در درمان سردرد را کاهش دهد.
اگرچه کم اتفاق می افتد، اما امکان دارد که اثر توکسین بوتولینوم به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد و علائمی مانند ضعف عضلانی، مشکلات دید، مشکل در گفتار یا بلع و یا مشکل در تنفس ایجاد کند. پزشکان به طور عمومی از استفاده از بوتاکس در صورت بارداری یا شیردهی اجتناب می‌کنند، زیرا هنوز تحقیقات کافی در مورد اثرات این دارو بر روی جنین انجام نشده است.
تزریق‌های بوتاکس گران هستند. هزینه آنها می‌تواند چند میلیون تومان برای هر دوره تزریق باشد. البته اگر بیمار شرایط سردردهای میگرنیک مزمن را داشته باشد، بیمه بسیاری از هزینه های تزریق را پوشش می‌دهد. حداقل در هر سه ماه، فرد حدود ۱۵ روز یا بیشتر با سردرد مواجه خواهد شد که حداقل هشت روز از آن روزها شامل سردردهای میگرنی خواهد بود.
برخی دیگر از عوارض جانبی احتمالی بوتاکس سردرد
یکی از شایع ترین عوارض بوتاکس سردرد، ضعف است. از آنجایی که بوتاکس برای میگرن مزمن در اطراف صورت، سر، گردن و شانه ها تزریق می شود، بیماران ممکن است عوارض جانبی زیر را تجربه کنند:
- افتادگی پلک یا ابرو
- ضعف گردن
- ضعف شانه
اجتناب از هرگونه مالش محل های تزریق به مدت 24 ساعت می تواند به کاهش خطر ضعف کمک کند، اما به طور کامل، آن را از بین نمی برد. اگر ضعف رخ دهد، گذرا است و معمولاً در عرض 12 هفته برطرف می شود. سایر عوارض جانبی بالقوه بوتاکس سردرد عبارتند از:
- سردرد
- گردن درد
- علائم شبیه آنفولانزا
- درد عضلانی
مراقبت‌های قبل و بعد از تزریق بوتاکس برای درمان سردرد
مراقبت‌های قبل و بعد از تزریق بوتاکس برای درمان سردرد به مراقبت‌های مهمی احتیاج دارد تا از بهترین نتیجه ممکن برخوردار شوید و عوارض محتمل این روش در حداقل باقی بماند. در ادامه به برخی از مراقبت‌های قبل و بعد از تزریق بوتاکس برای درمان سردرد اشاره خواهیم کرد:
مراقبت‌های قبل از تزریق بوتاکس سردرد
- مشاوره با پزشک: قبل از تزریق بوتاکس، با پزشک خود مشورت کنید و به ویژه در مورد سابقه بیماری‌ها، داروهایی که مصرف می کنید، به او اطلاع دهید. همچنین از عوارضی که ممکن است بعد از تزریق با آنها مواجه شوید، اطلاع یابید.
- قطع مصرف مسکن‌ها: قبل از تزریق بوتاکس، از مصرف مسکن‌ها و داروهای رقیق کننده و ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین و ایبوپروفن خودداری کنید تا احتمال بروز خونریزی و کبودی بعد از تزریق کاهش یابد.
- تمیز کردن: قبل از تزریق بوتاکس، توصیه می کنیم از استفاده از مواد آرایشی خودداری کنید.
مراقبت‌های بعد از تزریق بوتاکس سردرد
- استراحت: پس از تزریق بوتاکس، برای چند ساعت استراحت کنید و حداقل تا یک روز ورزش و فعالیت‌های فیزیکی شدید انجام ندهید.
- اجتناب از ماساژ و عدم لمس محل تزریق: پس از تزریق بوتاکس، از ماساژ یا فشار دادن مناطق تزریق شده اجتناب کنید شود. همچنین به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از تزریق، محل‌های تزریق شده را لمس نکنید و از تماس با آنها جتناب کنید.
- عدم پوشاندن و بستن سر با روسری، کلاه یا دستمال سر: توصیه می شود که حداقل تا 5-6 ساعت از پوشاندن سر با روسری، شال، کلاه یا… اجتناب کنید.
- اجتناب از خوابیدن یا دراز کشیدن: بعد از تزریق بوتاکس سردرد یا هر نوع بوتاکس دیگر حداقل تا چند ساعت دراز نکشید و سر خود را بالا نگه دارید و از انجام کارهایی که مستلزم پایین انداختن سر هستند، خودداری نمایید.
- عدم مصرف الکل و داروها: تا ۲۴ ساعت پس از تزریق، از مصرف مشروبات الکلی و داروهای رقیق‌کننده خودداری کنید، مگر اینکه پزشک شما اجازه دهد.
- سیگار: مصرف سیگار بعد از تزریق بوتاکس مشکلی ندارد.
- پیگیری با پزشک: پس از تزریق بوتاکس سردر، با پزشک خود تماس بگیرید و وضعیت پس از تزریق خود را به او اطلاع دهید و اطمینان حاصل کنید که همه چیز درست پیش می‌رود.
