در طول خواب زمستانی چه اتفاقی می افتد؟

به گزارش خبرگزاری آنا زمستان فصلی است که با سرما برف و زیبایی های خاص خود همراه است. درختان سپیدپوش شده و زمین به دنیایی سفید و رویایی تبدیل می شود. شب های طولانی و روز های کوتاه فرصتی مناسب برای دورهمی های خانوادگی و جشن های گرم کننده است. 

با این حال با فرا رسیدن این فصل اوضاع برای بسیاری از حیوانات چالش برانگیز می شود. برخی  حیوانات مانند پرندگان مهاجر به دنبال آب و غذای بیشتر به مناطق گرم تر سفر می کنند. برخی دیگر تلاش می کنند با تغییر رنگ پوست و خز خود با محیط زیستشان بهتر تطابق پیدا کنند. مثل گوزن ها که خز قهوه ای خود را به رنگ سفید تغییر می دهند تا در برف بهتر پنهان شوند. در این میان برخی از آنها نیز به خواب زمستانی می روند تا از سرما و کمبود غذا در امان بمانند. مثل خرس ها که در غار های تاریک خود می خوابند و آرامش را تجربه می کنند.

 خواب زمستانی یک پدیده طبیعی است که در آن برخی از حیوانات برای مدت طولانی در فصل سرد سال به خواب می روند. این فرآیند به آنها کمک می کند تا انرژی خود را حفظ کرده و در شرایط نامساعد محیطی زنده بمانند. خواب زمستانی به ویژه در حیواناتی مانند خرس ها سنجاب ها و قورباغه ها مشاهده می شود. اما در این حالت چه اتفاقاتی در بدن این حیوانات می افتد؟

در طول خواب زمستانی حیوانات دچار تغییرات فیزیولوژیکی قابل توجهی می شوند. دمای بدن آنها (body temperature) کاهش می یابد و به دمای محیط نزدیک تر می شود. این کاهش دما باعث کاهش متابولیسم و مصرف انرژی می شود. برای مثال دمای بدن خرس ها ممکن است به حدود ۳۲ درجه سانتی گراد برسد در حالی که دمای طبیعی آنها حدود ۳۷ درجه سانتی گراد است.

 همچنین ضربان قلب و تنفس نیز به طور قابل توجهی کاهش می یابد. برای مثال ضربان قلب یک خرس در حالت خواب زمستانی ممکن است به ۱۰ تا ۲۰ ضربه در دقیقه کاهش یابد در حالی که این عدد در حالت عادی حدود ۵۰ تا ۱۰۰ ضربه است. این تغییرات به حیوانات کمک می کند تا انرژی کمتری مصرف کنند و برای مدت طولانی تری زنده بمانند.

حیوانات قبل از ورود به خواب زمستانی معمولاً به شدت غذا می خورند و چربی های ذخیره ای را جمع آوری می کنند. این چربی ها منبع اصلی انرژی آنها در طول خواب زمستانی هستند. با شروع خواب بدن از این ذخایر چربی برای تأمین انرژی استفاده می کند و به همین دلیل حیوانات نمی توانند در طول این دوره غذا بخورند.

خواب زمستانی معمولاً شامل چند مرحله است. ابتدا حیوانات وارد مرحله ای به نام “پیش خواب” (pre-hibernation) می شوند که در آن فعالیت های متابولیکی آنها کاهش می یابد و به تدریج آماده خواب می شوند. سپس وارد مرحله اصلی خواب زمستانی می شوند که ممکن است چندین ماه طول بکشد. در نهایت با گرم شدن دما و افزایش دسترسی به غذا حیوانات از خواب بیدار می شوند و دوره ای از فعالیت مجدد را آغاز می کنند.

 خواب زمستانی جدای از اینکه به بقای حیوانات کمک می کند نقش مهمی در اکوسیستم نیز دارد. با کاهش فعالیت های متابولیکی و مصرف منابع غذایی این حیوانات به حفظ تعادل در جمعیت های دیگر گونه ها کمک کرده و از فشار بر روی منابع طبیعی جلوگیری می کنند. در نهایت خواب زمستانی نشان دهنده قدرت تطبیق موجودات زنده با محیط زیست خود است.