دکتر میساء قیّم در خصوص بیماری دیابت اظهار کرد: به دلیل اینکه آگاهی کافی بین مردم وجود ندارد، تعریف درست دیابت و عوارض آن را نمی‌دانند، بنابراین آگاهی در خصوص بیماری دیابت بسیار مهم است.
وی بیان کرد: ممکن است فرد هیچ علامتی نداشته باشد، کاملا بی‌علامت و خاموش آزمایش دهد و متوجه شود قند خون بالا و حتی دیابت دارد. گاهی ممکن است آزمایش اشتباه باشد به همین دلیل تکرار مجدد آزمایش برای تشخیص اولیه لازم است. تشخیص دیابت و شروع دارو مساوی پیگیری منظم و همیشگی توسط پزشک تا پایان عمر است. این تصور که قبلا دیابت داشتم و الان سال‌هاست حتی آزمایش ندادم، اشتباه بوده؛ زیرا ممکن است به مرور با مصرف دارو قند خون کنترل شود، اما همچنان خطر بالا رفتن وجود دارد.
قیّم خاطرنشان کرد: دیابت یا بالا بودن مداوم و کنترل نشده قند خون می‌تواند روی قلب و عروق، چشم‌ها، کلیه‌ها و ارگان‌های مهم بدن اثر بگذارد و خطراتی مانند نارسایی قلبی، آریتمی قلبی، نارسایی کلیوی، اختلال در خون‌رسانی عروق و اندام‌ها، انواع سکته‌ها، اختلال در حس و اعصاب محیط (گز گز اندام‌ها) و از دست رفتن بینایی را شامل شود.
این متخصص داخلی افزود: دیابت یک بیماری مزمن بوده و مانند بیماری‌های ویروسی نیست که ظرف دو هفته درمان شود، بلکه فرد مبتلا باید تا پایان عمر تحت نظر پزشک باشد، گاهی میزان دارو کم یا زیاد می‌شود و همواره باید آزمایش داد.
وی در خصوص عوامل خطر ابتلا به دیابت عنوان کرد: افراد بالای ۴۵ سال، دارای اضافه وزن، دارای سابقه مثبت دیابت در خانواده درجه اول، افرادی که فعالیت فیزیکی ندارند، افرادی که HDL خون پایین دارند یا تری‌گلیسیرید آن‌ها بالاست، افراد با فشار خون بالا، افراد دارای قند خون بالا در بارداری و افراد با تشخیص قبلی سندروم تخمدان پلی‌کیستیک در معرض ابتلا به دیابت و پیش‌دیابت قرار دارند.
قیّم ادامه داد: همه افراد سالم بالای ۴۵ سال باید سالیانه از نظر قند خون بالا بررسی شوند، بقیه افراد نیز با توجه به عوامل خط باید زودتر بررسی شوند. اخیراً طبق نظر اساتید برجسته کشور فوق تخصص غدد، بهتر است سن شروع سالیانه غربالگری دیابت در ایران ۳۵ سال باشد؛ زیرا شیوع این بیماری و آمار ابتلا در ایران بسیار زیاد است. بعد از شروع کرونا بسیاری از افراد بدون سابقه قبلی بعد از ابتلا به کووید مستعد ابتلا به دیابت می‌شوند، ممکن است علامتی هم نداشته باشند و به صورت اتفاقی تشخیص داده شوند.
این متخصص داخلی گفت: عدم تحرک، نداشتن ورزش‌های منظم هفتگی، داشتن استرس و کم‌خوابی، شب‌بیداری و عدم رعایت چرخه خواب، عدم رعایت رژیم غذایی مناسب و مصرف بیش از اندازه کربوهیدرات‌ها از عوامل احتمالی ابتلا به دیابت است. بیماران مبتلا به دیابت در معرض بیشتری برای ابتلا به انواع عفونت‌ها از جمله عفونت ادراری، عفونت ریه و انگشتان پا قرار دارند.
وی اضافه کرد: یک تصور غلط بین مردم این است که میوه قند طبیعی دارد و مصرف آن مشکلی ندارد. برای پیشگیری یا کنترل دیابت باید همه مواد غذایی شیرین را در نظر گرفت.
قیّم با اشاره به اینکه ما چند معیار برای بررسی ابتلا به دیابت داریم، تصریح کرد: یک مرحله پیش‌دیابت است که قند خون فرد مختل می‌شود. مرحله دیگر خود دیابت بوده که یعنی قند بالا است. ما قند خون ناشتا را نیز چک می‌کنیم. میانگین قند سه ماه اخیر نیز باید بررسی شود.
این متخصص داخلی افزود: اگر قند ناشتا بزرگ‌تر یا مساوی ۱۰۰ باشد، تا ۱۲۵ پیش‌دیابت و بالاتر از ۱۲۵ دیابت است. اگر A ۱ C، hb ۵.۸ تا ۶.۲ باشد پیش‌دیابت و بالاتر از ۶.۲ دیابت است. میانگین قند سه ماهه در طول دوره درمان در افراد جوان باید زیر ۷ و در افراد مسن بین ۸ تا ۸.۵ باشد.
وی بیان کرد: اگر هر مرحله از آزمایش‌ها در یک بار آزمایش مختل باشد، باید یک ماه آینده مجدد تکرار شود. اگر قند خون ناشتا ۹۹ است نگران نشوید، اینگونه نیست که هرچه به ۱۰۰ نزدیک‌تر شود، قند خون مختل است، بلکه در ساعت‌های مختلف نوسان وجود دارد، بنابراین مهم این است که کوچک‌تر مساوی ۹۹ باشد.
قیّم در خصوص کنترل قند خون عنوان کرد: یک اشتباه رایج در بین بیماران سالمند و مبتلا به دیابت این است که خود یا همراهان آن‌ها اصرار دارند که قند خون آن‌ها مانند افراد جوان کنترل و تلاش شود قند تا حد امکان کاهش پیدا کند، در حالی که بیمار سن بالای ۶۵ سال دارد و ممکن است مبتلا به انواع بیماری‌های قلبی، کلیوی، تنفسی و … باشد.
این متخصص داخلی ادامه داد: ما تلاش می‌کنیم قند خون افراد جوان را با شدت کنترل کنیم و پایین نگه داریم تا عوارض ثانویه مانند اختلالات گرفتگی عروق و درگیری چشم‌ها، قلب و کلیه‌ها در آینده ایجاد نشود. این عوارض ممکن است گاهی بین ۱۰ تا ۲۰ سال بعد از تشخیص دیابت باقی بماند، به همین دلیل هدف ما این است که شخص در سالمندی دچار عوارض ثانویه افزایش قند خون نشود.
وی اضافه کرد: اگر در فرد سالمند با بیماری‌های متعدد و پیچیده، قند را به شدت کاهش دهیم، بیمار دچار سرگیجه می‌شود؛ زیرا ممکن است قند وی افت زیادی پیدا کند، شب‌ها کابوس ببیند و ضعف عضلانی و اختلال در راه رفتن پیدا کند. کنترل قند خون با این روش در افراد سودی نداشته است.
قیّم خاطرنشان کرد: اختلالاتی مانند اختلال سرما و گرما، تعادل، سرگیجه، ریزش مو‌های ساق پا‌ها و خشک شدن پوست بدن به عنوان عوارض ثانویه دیابت شناخته می‌شود. علاوه بر تنظیم خواب و زود خوابیدن شب‌ها، رژیم غذایی، کاهش استرس و کاهش وزن باید در کنار مصرف دارو‌ها رعایت شود. پیاده‌روی به مدت ۵ روز در هفته و هربار ۳۰ دقیقه به بیماران توصیه می‌شود.
این متخصص داخلی گفت: دارو‌های دیابت باید همیشه تحت نظر پزشک ادامه داده شود. بار‌ها دیده شده که دارو برای دوره سه ماهه تجویز شده و مجدد آزمایش درخواست می‌شود. پزشک بنا را بر ارزیابی مجدد می‌گذارد، اما بعضی از بیماران تصور دارند که همین سه ماه مصرف دارو کافی است و سرخود آن را قطع می‌کنند.
وی افزود: اگر قند بالای ۳۰۰ یا میانگین قند سه ماهه بالای ۱۰ است، مصرف انسولین شروع شود. در صورت شروع انسولین در بیمار دیابت نوع ۲ و در صورتی که بیمار منع مصرف ندارد، مصرف متفورمین باید ادامه پیدا کند. ویتامین D طبیعی و بالای ۳۰ می‌تواند در بهبود کنترل قند‌ها موثر باشد.
