روز چهارم تا دهم خرداد ماه، هفته ملی بدون دخانیات نامگذاری شده است که آگاه سازی عموم مردم به خصوص گروه سنی نوجوان و جوان و تلاش جهت پیشگیری از سوء مصرف دخانیات لازم و ضروری است.
مصرف دخانیات افیونی که نفسهای بسیاری را به شماره میاندازد، نشاط و شادابی را از فضای زندگی خانوادهها میگیرد، ناهنجاری که مبارزه با آن عزم ملی میطلبد و این حقیقت را بازگو میکند زندگی بدون دخانیات، حقی انکارناپذیر برای همگان است.
فراگیری مصرف مواد دخانی، از مشکلات و ناهنجاریهای بزرگ جامعهی بشری به شمار میرود و شکلی مهم از اعتیاد را در بر میگیرد. نیکوتین، ماده فعال و خطرزای موجود در تنباکو، اعتیادآور است که موجب وابستگی روحی و تداوم مصرف در انسان میشود.
استفاده از این مواد افیونی علاوه بر وارد ساختن آسیبهای بزرگ جسمی و روانی، زمینههای بروز اختلاف و ناهنجاریهای فراوان اجتماعی و خانوادگی را فراهم میآورد.
کشیدن سیگار، علاوه بر آن که زشتی و قبح استعمال دیگر مواد مخدر را در جامعه ندارد، خیلی راحت در دسترس جوانان قرار میگیرد و به همین دلیل، آنها به آسانی به مصرف سیگار روی میآورند.
پاسخ به حس کنجکاوی، احتیاج به لذت و تفریح، نیاز به معاشرت و دوستی، همانند سازی با دوستان سیگاری، تسکین اعصاب و رفع خستگی، احساس حقارت، کمبود عزّت نفس، جلب توجه و جبران شکستها و ناکامیها از عواملی به شمار میروند که سبب میشود شخصیتهای آسیب پذیر، زودتر و راحتتر به دخانیات گرایش پیدا کنند.
تحقیقات و یافتههای جدید علمی هر روز آثار ناگوارتری از استفاده دخانیات را آشکار میسازد که در این میان کودکان، مهمترین قربانیان بی گناه این دود مسموم محسوب میشوند.
فراگیری و توسعهی روز افزون استفاده از مواد دخانی، مشکلی جهانی است و به ویژه در کشورهای کم درآمد، زیانهای جسمی و روحی بسیاری را برای افراد جامعه به همراه دارد. بیماری ها، مرگ و میر زودرس و زیانهای اقتصادی، کمترین پیامدهای مصرف این مواد خطرناک به شمار میرود و پیش بینی میشود در ۳۰ سال آینده دخانیات، بیشترین عامل مرگ و میر و کاهش طول عمر باشد.