هر چند که دستگاه پایش هوشمند موزه ها در سال ۱۴۰۰ رونمایی شد و از سوی طراحان آن به سازمان های مرتبط با میراث فرهنگی معرفی شد ولی این دستگاه مورد استقبال مسؤولان قرار نگرفت و تنها پایلوتی در موزه آرداک مانوکیان اجرایی شد و حالا قرار است این گروه طرح خود را در کشور امارات عرضه کنند.
به گزارش سرخط نیوز با ایده پردازی مرجان حاجی رحیمی و با همکاری محمودرضا گرجی و سالار بصیری دستگاهی برای پایش موزه ها طراحی و ساخته شد. این طرح در سال ۱۴۰۰ یک بار رونمایی شد ولی مورد استقبال مسؤولان قرار نگرفت و پایلوت آن در موزه آرداک مانوکیان واقع در خیابان سی تیر کلیسای حضرت مریم با هزینه گروه مخترعان به صورت آزمایشی اجرایی شد.
مرجان حاجی رحیمی ایده پرداز این طرح در گفت وگو با سرخط نیوز گفت: همه موزه ها برای پایش وضعیت موزه مجهز به دیتا لاگر هستند که این سیستم ها تنها میزان رطوبت محیط را اندازه گیری می کنند و در صورت ساخت سیستم های دیتالاگر پیشرفته امکان اندازه گیری دما را نیز دارند ولی دستگاهی که ما به تولید رساندیم امکان پایش و رصد ۵ پارامتر را دارد.
وی اندازه گیری “لرزه” “دما””رطوبت” “دفع حشرات موذی” و “نور” را از پارامترهایی دانست که این دستگاه قادر به پایش آنها است و اظهار کرد: در صورتی که شرایط زیر ساختی موزه فراهم باشد و شرایط گرمایش و سرمایش موزه و همچنین ویترین ها در شرایط استاندارد باشند و همچنین ساختمان موزه نیز فاقد نم و رطوبت باشد این سیستم می تواند شرایط محیطی این گنجینه های تاریخی را پایش و پارامترهای مورد نظر را اندازه گیری کنند.
این محقق با اشاره به اهمیت دفع حشرات موذی از موزه ها توضیح داد: بسیاری از فرش های موزه های کشور بر اثر بید زدن از بین رفته اند و یا نسخ خطی بر اثر کرم کتاب و سوسک کتاب از بین می روند. سیستمی که ما طراحی کردیم اجازه نمی دهد این حشرات به سمت فرش و یا کتاب نزدیک شوند. این سیستم حتی قادر به محافظت از فرش ها در برابر بید است.
حاجی رحیمی با بیان اینکه در صورتی که شرایط موزه کارایی لازم را نداشته باشد این دستگاه کارایی لازم را ندارد افزود: این دستگاه می تواند هر ۱۵ دقیقه یک بار اطلاعات جمع آوری شده را در قالب نمودار به اپراتور ارائه دهد.
این محقق وایرلس بودن را از مزایای این سیستم نام برد و یادآور شد: کاربرد این دستگاه در موزه ها نیازمند سیم کشی خاصی نیست؛ از این رو بسیار مناسب موزه های تاریخی است؛ چرا که سیم کشی در بناهای تاریخی یکی از معضلات به شمار می رود. سیم کشی اماکن تاریخی هم از نظر ایمنی و احتمال بروز آتش سوزی و هم از جنبه آسیب رساندن به بناهای تاریخی حائز اهمیت است.
حاجی رحیمی سایز دستگاه پایش موزه را ۱۵ در ۱۵ سانتی متر ذکر کرد و ادامه داد: این دستگاه در مخزن و یا ویترین نصب می شود و از سوی دیگر به سیستم مرکزی متصل خواهد شد و از این طریق اطلاعات محیط را به کاربر منتقل می کند.
وی از نصب اولین دستگاه طراحی شده در موزه ارامنه خبر داد و اظهار کرد: دستگاه ساخته شده دارای ۵ سنسور است و امکان نصب سنسورهای بیشتر برای پایش سایر پارامترهای بیشتر در آن وجود دارد. همچنین می توان با توسعه نرم افزار آن امکان رصد محیط موزه از طریق موبایل را فراهم کرد.
این محقق حوزه میراث فرهنگی شرایط بهینه نگهداری اشیاء تاریخی در موزه ها را یکی از ارکان افزایش طول عمر اشیاء تاریخی دانست و خاطر نشان کرد: در صورتی که شرایط موزه استاندارد باشد اشیاء تاریخی به ویژه پارچه ها و نسخ خطی سال های زیادی بدون وارد شدن آسیب به آنها باقی می مانند.
این محقق با اشاره به شرایط نگهداری اشیاء تاریخی با بیان اینکه در برخی از موزها شرایط مناسبی برای نگهداری اشیاء تاریخی حاکم نیست گفت: در برخی از موزه ها تنها از دیتالاگر در فصل زمستان برای پایش دما و رطوبت استفاده می شود که لازم است به طور پیوسته شرایط محیطی مورد پایش و رصد قرار گیرد و دستگاهی که ساخته شد در صورتی که موزه در شرایط استاندارد باشد می تواند پارامترهای مد نظر را پایش و اندازه گیری کند.
وی با اشاره به کاربردهای مهم این دستگاه گفت: در زمان هایی که بازدیدکنندگان از موزه زیاد باشند به دلیل تنفس آنها میزان رطوبت محیط افزایش می یابد و این دستگاه نسبت به آن هشدار صادر می کند.
حاجی رحیمی با اشاره به چالش های تجاری سازی این محصول با بیان اینکه به نظر می رسد مسؤولان اعتقادی به بهره گیری از این محصول ندارند گفت: وقتی که اقدام به معرفی این دستگاه کردیم از ما درخواست ارائه اطلاعات فنی را داشتند و در نهایت هیچ استقبالی از آن نکردند و گویی برای کسی مهم نیست که اشیاء موزه ها در ۱۰ تا ۲۰ سال آینده در چه شرایطی قرار دارند و از آنجایی که تخریب تدریجی اشیاء تاریخی قابل مشاهده نیست اهمیت کاربرد فناوری برای نگهداری اشیاء تاریخی قابل لمس نیست.
این محقق با بیان اینکه در حوزه موزه ها اختراعات کم است ادامه داد: ما پیشنهاداتی از سمت کشورهای حوزه خلیج فارس داشتیم ولی اصرار داشتیم که این طرح برای بار اول در کشور پیاده سازی شود ولی از آنجایی که این طرح در کشور مورد استقبال قرار نگرفت ما در حال رایزنی هستیم تا این طرح را در موزه دبی اجرایی کنیم.
انتهای پیام
