جزیره پوکت

جزیره پوکت، بزرگ ترین جزیره تایلند و مروارید درخشان دریای آندامان، مقصدی بی بدیل برای تجربه کنندگان سفرهای لوکس و ماجراجویان است. این جزیره با سواحل شنی سفید، آب های فیروزه ای، پوشش گیاهی انبوه و فرهنگی غنی، ترکیبی منحصر به فرد از آرامش و هیجان را به ارمغان می آورد. پوکت که در جنوب غربی تایلند واقع شده، سالانه میلیون ها گردشگر را از سراسر جهان جذب می کند تا زیبایی های طبیعی، معابد باستانی و تفریحات شبانه اش را کشف کنند.

سفر به جزیره پوکت فراتر از یک تعطیلات ساده است؛ این تجربه ای عمیق از غرق شدن در طبیعتی بکر، کاوش در تاریخ و فرهنگ کهن تایلند، و لذت بردن از لحظاتی فراموش نشدنی است. در این راهنمای جامع، به بررسی دقیق تمامی جوانب سفر به این بهشت گرمسیری می پردازیم. از چگونگی برنامه ریزی سفر، انتخاب بهترین زمان و اقامتگاه، تا معرفی برجسته ترین جاذبه ها، تفریحات آبی و زمینی، فرهنگ غذایی، و نکات کلیدی برای سفری امن و بی دغدغه، همه آنچه برای ساختن یک خاطره ماندگار نیاز دارید، گردآوری شده است.

پوکت در یک نگاه: معرفی مروارید دریای آندامان

جزیره پوکت، با موقعیت جغرافیایی استراتژیک و تاریخی پربار، به عنوان بزرگترین جزیره تایلند، در دل دریای آندامان خودنمایی می کند. این جزیره که تقریباً ۸۶۰ کیلومتر از بانکوک فاصله دارد، با مساحت حدود ۵۷۶ کیلومتر مربع، از طریق پلی به سرزمین اصلی تایلند متصل است. این ویژگی دسترسی آسان و تجربه های متنوعی را برای گردشگران فراهم می آورد، از آرامش سواحل بکر گرفته تا هیجان شهرهای پر جنب وجوش.

موقعیت جغرافیایی و اهمیت استراتژیک پوکت

پوکت در جنوب تایلند واقع شده و به دلیل قرار گرفتن در مسیرهای تجاری باستانی بین چین و هند، همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. این موقعیت، جزیره را به بستری برای تبادل فرهنگ ها، آداب و رسوم، و معماری های خاص تبدیل کرده است. در اطراف پوکت، جزایر کوچک تر و مشهور دیگری مانند فی فی (Phi Phi) و راچا (Racha) قرار دارند که با تورهای قایق سواری به راحتی قابل دسترسی هستند و هر یک به تنهایی گنجینه ای از زیبایی های طبیعی به شمار می روند.

تاریخچه پوکت: از معادن قلع تا قطب گردشگری

تاریخ پوکت با فعالیت های معدن کاری قلع در قرون گذشته گره خورده است. این جزیره در ابتدا با نام جانک سیلان شناخته می شد و در دوران استعمار، به یکی از مراکز مهم تجارت قلع با بازرگانان اروپایی تبدیل شد. معماری سینو-پرتغالی در شهر قدیمی پوکت، یادگار آن دوران پر رونق است. در قرن ۱۸ میلادی، مقاومت دلیرانه مردم محلی در برابر مهاجمان برمه ای، به رهبری دو قهرمان زن به نام های تائو تپ کاساتری و تائو سی سان، برگ زرینی در تاریخ این جزیره است. با افول صنعت قلع، پوکت مسیر خود را به سمت صنعت گردشگری تغییر داد و با سرمایه گذاری های گسترده، به سرعت به یکی از مقاصد برتر جهانی تبدیل شد که بهشت سواحل، فرهنگ غنی و جاذبه های طبیعی اش شناخته می شود.

فرهنگ و آداب و رسوم پوکت: آیین بودایی و تنوع قومیتی

اکثریت مردم جزیره پوکت پیرو آیین بودا هستند و این دین تأثیر عمیقی بر فرهنگ و زندگی روزمره آن ها گذاشته است. معابد باشکوه بودایی، نظیر وات چالونگ، نمادی از این اعتقاد دیرینه هستند. علاوه بر بوداییان، اقلیت های مسلمان و چینی نیز در پوکت زندگی می کنند که هر یک آداب و رسوم، فستیوال ها و غذاهای خاص خود را به بافت فرهنگی جزیره افزوده اند. جشن گیاه خواری چینی و فستیوال لوی کراتونگ، از مهم ترین رویدادهای فرهنگی پوکت هستند که تنوع و غنای فرهنگی این منطقه را به تصویر می کشند. مردم پوکت به میهمان نوازی و ادب شهره هستند و با لبخند همیشگی خود، مفهوم سرزمین لبخندها را به بهترین شکل ممکن به گردشگران نشان می دهند.

آب و هوای پوکت: درک تغییرات فصلی

پوکت از آب و هوای گرمسیری و مرطوب برخوردار است که به دو فصل اصلی تقسیم می شود: فصل خشک و فصل بارانی.

• فصل خشک (High Season): از نوامبر تا آوریل (آبان تا فروردین)، آب و هوا ایده آل، آفتابی و با رطوبت کمتر است. دمای هوا در این دوره بین ۲۴ تا ۳۲ درجه سانتی گراد متغیر است و بهترین زمان برای فعالیت های آبی و گشت وگذار به شمار می رود. البته در این فصل جزیره شلوغ تر و هزینه ها بالاتر است.
• فصل بارانی (Green Season): از مه تا اکتبر (اردیبهشت تا آبان)، بارش های موسمی و رگباری رخ می دهد. این فصل با وجود باران، طبیعت جزیره را سرسبز و شاداب می کند. باران ها معمولاً کوتاه مدت و شدید هستند و پس از آن آفتاب دوباره می تابد. در این دوره، به دلیل کاهش تعداد گردشگران، هزینه ها کمتر و سواحل خلوت تر هستند که فرصتی عالی برای موج سواری و لذت بردن از آرامش طبیعت را فراهم می کند.

گرم ترین ماه های سال نیز معمولاً از مارس تا مه است که دما به بالای ۳۵ درجه سانتی گراد می رسد و رطوبت بالا است. برای سفر به پوکت، انتخاب فصل مناسب بستگی به اولویت های شخصی شما برای آب و هوا و فعالیت های مورد نظر دارد.

برنامه ریزی سفر به پوکت: گام به گام

برنامه ریزی دقیق، کلید یک سفر موفق و لذت بخش به جزیره پوکت است. از انتخاب زمان مناسب تا مدیریت هزینه ها و آشنایی با قوانین محلی، هر گام می تواند در کیفیت تجربه شما تأثیرگذار باشد.

بهترین زمان سفر به پوکت: انتخاب فصل مناسب

همانطور که پیش تر اشاره شد، بهترین زمان برای سفر به پوکت از نوامبر تا آوریل است. در این ماه ها، هوا آفتابی و دلپذیر بوده و برای فعالیت هایی مانند شنا، غواصی و آفتاب گرفتن ایده آل است. با این حال، اگر به دنبال سفری اقتصادی تر و خلوت تر هستید و باران های گاه به گاه برایتان مشکلی ایجاد نمی کند، فصل سبز (مه تا اکتبر) نیز می تواند گزینه ای جذاب باشد. علاقه مندان به موج سواری نیز در این فصل بهترین امواج را در سواحل غربی پوکت خواهند یافت.

مدارک و ویزا برای سفر به پوکت از ایران

برای سفر به تایلند و پوکت، شهروندان ایرانی نیاز به دریافت ویزای توریستی دارند. این ویزا معمولاً ۶۰ روز اعتبار دارد و امکان تمدید آن برای ۳۰ روز دیگر فراهم است. مدارک لازم عموماً شامل گذرنامه با حداقل ۶ ماه اعتبار، دو قطعه عکس جدید، بلیط پرواز رفت و برگشت، رزرو هتل، گواهی تمکن مالی و بیمه مسافرتی است. توصیه می شود حداقل از چند هفته قبل برای دریافت ویزا اقدام نمایید و از آخرین الزامات سفارت تایلند مطلع شوید.

چگونه به پوکت برویم؟ مسیرهای دسترسی

پرواز: راحت ترین و سریع ترین راه دسترسی به پوکت، پرواز به فرودگاه بین المللی پوکت (HKT) است. در حال حاضر پرواز مستقیمی از ایران به پوکت وجود ندارد و مسافران معمولاً با توقف در شهرهایی مانند دوحه، استانبول یا بانکوک به این جزیره می رسند. از بانکوک، پروازهای داخلی متعددی با مدت زمان تقریبی ۱.۵ ساعت به پوکت انجام می شود.

سفر زمینی و دریایی: برای تجربه ای متفاوت تر، می توان از بانکوک یا سایر شهرهای تایلند با اتوبوس یا قطار و سپس قایق به پوکت سفر کرد، اگرچه این روش زمان برتر است.

حمل و نقل در پوکت: گشت و گذار آسان در جزیره

پوکت گزینه های متنوعی برای حمل و نقل دارد:

• توک توک (Tuk-Tuk): وسایل نقلیه سه چرخه ای که برای مسافت های کوتاه بسیار محبوب هستند. قبل از سوار شدن، حتماً بر سر قیمت توافق کنید.
• سونگتائو (Songtaew): اتوبوس های محلی روباز و ارزان قیمت به رنگ آبی روشن که در مسیرهای ثابت بین شهر پوکت و سواحل اصلی حرکت می کنند.
• تاکسی و اپلیکیشن ها (Grab): راحت ترین گزینه برای مسافت های طولانی تر. استفاده از اپلیکیشن هایی مانند Grab (مشابه اسنپ و تپسی) می تواند به شفافیت قیمت ها کمک کند.
• موتورسیکلت کرایه ای: برای ماجراجویان، اجاره موتورسیکلت امکان گشت وگذار آزادانه را فراهم می کند، اما به دلیل خطرات رانندگی و مسائل بیمه ای، باید با احتیاط فراوان عمل کرد و داشتن گواهینامه بین المللی الزامی است.
• اجاره خودرو: برای خانواده ها یا گروه های بزرگ، اجاره خودرو با راننده یا بدون راننده، گزینه ای مناسب است.

اقامت در پوکت: انتخاب هتل یا اقامتگاه رویایی شما

پوکت طیف وسیعی از اقامتگاه ها را برای هر بودجه و سلیقه ای ارائه می دهد. انتخاب منطقه اقامتی به نوع سفر شما بستگی دارد:

• پاتونگ (Patong): برای زندگی شبانه پرجنب وجوش و دسترسی به انواع تفریحات.
• کارون (Karon) و کاتا (Kata): مناسب خانواده ها و کسانی که به دنبال ترکیبی از آرامش و فعالیت هستند.
• کامالا (Kamala): آرام تر و لوکس تر، با فضایی خانوادگی و مناسب برای استراحت.
• شهر پوکت (Phuket Town): برای علاقه مندان به فرهنگ و معماری سینو-پرتغالی، با دسترسی به بازارهای محلی و رستوران های اصیل.
• سورین (Surin) و بانگ تائو (Bang Tao): سواحل لوکس و آرام برای اقامتی مجلل.

انواع اقامتگاه ها از هاستل های اقتصادی تا هتل های پنج ستاره لوکس و ویلاهای خصوصی با امکانات رفاهی کامل، در دسترس هستند. رزرو زودهنگام، به ویژه در فصل اوج گردشگری، توصیه می شود.

هزینه های سفر به پوکت: برنامه ریزی هوشمندانه بودجه

هزینه های سفر به جزیره پوکت متغیر است و به عواملی مانند فصل سفر، نوع پرواز، اقامتگاه، سبک غذا خوردن و فعالیت های انتخابی بستگی دارد. به طور کلی، تایلند مقصد نسبتاً مقرون به صرفه ای است، اما پوکت به دلیل محبوبیت زیاد، می تواند کمی گران تر از سایر مناطق باشد.

1. پرواز: هزینه بلیط رفت و برگشت از ایران به پوکت (با توقف) می تواند از ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان متغیر باشد.
2. اقامت: هاستل ها از شبی ۵۰۰ هزار تومان، هتل های میان رده از ۱ تا ۳ میلیون تومان و هتل های لوکس ۵ ستاره از ۳ میلیون تومان به بالا هزینه دارند.
3. غذا: غذاهای خیابانی و رستوران های محلی بسیار ارزان (شروع از ۱۰۰ هزار تومان برای یک وعده) هستند، در حالی که رستوران های بین المللی یا لوکس گران تر خواهند بود.
4. تفریحات: بسته به نوع فعالیت (تورهای جزیره، پارک های آبی، نمایش ها، غواصی) هزینه ها متفاوت است و باید بودجه ای جداگانه برای آن در نظر گرفت.

با برنامه ریزی دقیق و استفاده از گزینه های اقتصادی تر، می توان هزینه ها را مدیریت کرد. چانه زنی در بازارهای محلی و استفاده از حمل و نقل عمومی نیز به صرفه جویی کمک می کند.

کارهای ممنوعه و نکات ایمنی در پوکت: سفری امن و آگاهانه

رعایت قوانین و آداب محلی در پوکت برای سفری امن و بدون دردسر ضروری است:

• احترام به مکان های مذهبی: هنگام بازدید از معابد، لباس مناسب (پوشاندن شانه و زانو) بپوشید و کفش های خود را درآورید. هرگز پشت به مجسمه های بودا عکس نگیرید.
• مواد مخدر: قوانین تایلند در مورد مواد مخدر بسیار سختگیرانه و با مجازات های سنگین همراه است.
• ایمنی در رانندگی: رانندگی با موتورسیکلت، به خصوص برای افراد ناآشنا با مسیرها و قوانین محلی، می تواند خطرناک باشد. همواره کلاه ایمنی بپوشید و احتیاط کنید.
• مراقبت از وسایل شخصی: مانند هر مقصد گردشگری دیگری، مراقب کیف پول، تلفن همراه و سایر وسایل باارزش خود باشید.
• بهداشت و سلامت: آب آشامیدنی بسته بندی شده مصرف کنید و در مورد غذاهای خیابانی، به بهداشت محل توجه کنید. استفاده از ضدآفتاب و دافع حشرات توصیه می شود.
• بیمه مسافرتی: داشتن بیمه مسافرتی برای پوشش حوادث پزشکی یا سرقت ضروری است.

جاذبه های دیدنی و تفریحات پوکت: کشف مروارید آندامان

جزیره پوکت به دلیل تنوع بی نظیر جاذبه هایش، از سواحل آرام و دلربا گرفته تا معابد باستانی و تفریحات هیجان انگیز، مقصدی برای هر سلیقه ای است.

سواحل رویایی پوکت: بهشت آفتاب پرستان و عاشقان آب

سواحل پوکت، قلب تپنده این جزیره هستند و هر یک ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند:

• ساحل پاتونگ (Patong Beach): شلوغ ترین و معروف ترین ساحل با زندگی شبانه پرشور، انواع رستوران ها، مراکز خرید و تفریحات آبی متنوع.
• ساحل کارون (Karon Beach): دومین ساحل طولانی پوکت با شن های سفید و آب های آبی شفاف. فضایی آرام تر از پاتونگ دارد و برای خانواده ها مناسب است.
• ساحل کاتا (Kata Beach): ساحلی زیبا با آب های زلال که در فصل های خاص برای موج سواری عالی است. به دو بخش کاتا یای (Kata Yai) و کاتا نوی (Kata Noi) تقسیم می شود.
• ساحل آزادی (Freedom Beach): یکی از دنج ترین و زیباترین سواحل پوکت که با قایق های لانگ تیل قابل دسترسی است. شن های سفید و آب های کریستالی آن را به بهشتی پنهان تبدیل کرده است.
• ساحل کامالا (Kamala Beach): ساحلی آرام و دلپذیر، مناسب برای استراحت و خانواده ها، و نزدیک به فانتاسی شو.
• سواحل لوکس: سورین (Surin) و بانگ تائو (Bang Tao) با هتل ها و رستوران های مجلل، تجربه ای لوکس ارائه می دهند.

جزایر اطراف پوکت: گشت و گذار در بهشت های زمینی

سفر به پوکت بدون بازدید از جزایر اطراف آن کامل نیست. تورهای روزانه به این جزایر از اسکله های پوکت برگزار می شود:

• جزایر فی فی (Phi Phi Islands): مجموعه جزایری که شهرت جهانی دارند، به خصوص خلیج مایا (Maya Bay) که لوکیشن فیلم ساحل بوده است. زیبایی های طبیعی خیره کننده، صخره های آهکی مرتفع و آب های فیروزه ای از ویژگی های آن است.
• خلیج فانگ نگا (Phang Nga Bay) و جزیره جیمز باند (James Bond Island): با صخره های آهکی منحصر به فرد و قایق سواری کانو در غارهای دریایی. جزیره جیمز باند به دلیل حضور در فیلم مردی با اسلحه طلایی شهرت یافته است.
• جزیره راچا (Koh Racha): مقصدی عالی برای غواصی و اسنورکلینگ، با آب های زلال و حیات دریایی غنی.
• جزایر سیمیلان (Similan Islands): یکی از ۱۰ نقطه برتر غواصی در جهان، که به دلیل حفاظت از محیط زیست، تنها در فصول خاصی از سال (معمولاً از نوامبر تا مه) قابل بازدید هستند.

جاذبه های فرهنگی و تاریخی: سفری در دل گذشته پوکت

پوکت علاوه بر زیبایی های طبیعی، گنجینه ای از فرهنگ و تاریخ را در خود جای داده است:

• شهر قدیمی پوکت (Old Phuket Town): بافت تاریخی شهر با ساختمان های سینو-پرتغالی رنگارنگ، کافه های دنج، گالری های هنری و بازارهای شبانه (به ویژه یکشنبه شب). قدم زدن در این خیابان ها تجربه ای دلنشین از تاریخ و فرهنگ پوکت است.
• مجسمه بودای بزرگ (Big Buddha): نمادی باشکوه از پوکت که بر فراز تپه های ناککِرد (Nakkerd Hills) قرار گرفته است. این مجسمه ۴۵ متری از مرمر سفید، چشم اندازی ۳۶۰ درجه و خیره کننده از تمام جزیره را ارائه می دهد.
• معبد وات چالونگ (Wat Chalong): بزرگترین و مهمترین معبد بودایی جزیره که به دلیل معماری باشکوه و نقاشی های دیواری با مضمون زندگی بودا، مکانی مقدس و پربازدید است.
• معبد وات فراتونگ (Wat Phra Thong): معروف به بودای نیمه مدفون، که افسانه های محلی جالبی در مورد آن وجود دارد.

تفریحات هیجان انگیز و خانوادگی: اوج هیجان و سرگرمی

پوکت طیف وسیعی از تفریحات برای هر سن و سلیقه ای دارد:

• فانتاسی شو پوکت (Phuket Fantasea): یک نمایش فرهنگی شبانه مجلل با حضور فیل ها و هنرمندان، همراه با رستوران بوفه بزرگ و دهکده کارناوال. این نمایش تاریخ و فرهنگ تایلند را با جلوه های ویژه به تصویر می کشد.
• پارک آبی آنداماندا (Andamanda Water Park) / اسپلش جانگل (Splash Jungle Water Park): دو پارک آبی مدرن با سرسره های هیجان انگیز و امکانات مناسب برای تمام اعضای خانواده.
• زیپ لاین فلایینگ هانومان (Flying Hanuman): ماجراجویی پرواز در میان جنگل های گرمسیری با زیپ لاین های بلند و پل های معلق.
• آکواریوم پوکت (Phuket Aquarium): مکانی جذاب برای آشنایی با حیات دریایی منطقه، با تونل های شیشه ای که امکان تماشای نزدیک ماهی ها و کوسه ها را فراهم می کند.
• موزه تریک آی (Trickeye Museum): موزه ای سه بعدی و تعاملی که با خطای دید، تجربه ای سرگرم کننده برای عکاسی و تفریح خانوادگی ایجاد می کند.
• جاده بنگلا (Bangla Road): قلب تپنده زندگی شبانه پوکت، با بارها، کلوپ ها و رستوران های متعدد (با رعایت نکات ایمنی).

پوکت، با تلفیقی از فرهنگ غنی، طبیعت بکر و امکانات رفاهی مدرن، تجربه ای فراموش نشدنی از سفر را برای هر بازدیدکننده ای رقم می زند.

مراکز خرید و سوغات پوکت: تجربه خریدی متفاوت

خرید در پوکت، از بازارهای محلی پرهیاهو تا مراکز خرید مدرن، تجربه ای متنوع است:

• مراکز خرید بزرگ: جانگسیلون (Jungceylon) در پاتونگ و سنترال پوکت (Central Phuket Floresta/Festival) با برندهای بین المللی، رستوران ها و امکانات تفریحی.
• بازارهای محلی و شبانه: واکینگ استریت شهر قدیمی (Lard Yai) و بازار شبانه چیلوا (Chillva Market) برای خرید صنایع دستی، غذاهای خیابانی و تجربه فرهنگ محلی.

سوغاتی های خاص پوکت: مرواریدهای مرغوب، صنایع دستی چوبی و ابریشمی، ادویه های تایلندی، میوه های خشک و صابون های دست ساز از جمله محبوب ترین سوغاتی ها هستند. چانه زنی در بازارهای محلی یک رسم رایج است.

شکم گردی در پوکت: سفری به دنیای طعم ها

فرهنگ غذایی پوکت بازتابی از تاریخ و تنوع قومیتی این جزیره است. تأثیرات آشپزی چینی، مالایی و بودایی در کنار غذاهای اصیل تایلندی، مجموعه ای از طعم های بی نظیر را به ارمغان می آورد.

غذاهای محلی و سنتی پوکت: انفجار طعم های تایلندی

آشپزی پوکت به دلیل استفاده از مواد اولیه تازه، به ویژه غذاهای دریایی، شهرت دارد. تعادل بین طعم های شیرین، ترش، تند و شور از ویژگی های بارز غذاهای تایلندی است.

• پد تای (Pad Thai): نودل سرخ شده با میگو یا مرغ، تخم مرغ، توفو، بادام زمینی و سس مخصوص.
• تام یام گونگ (Tom Yum Goong): سوپ تند و ترش میگو با گیاهان معطر مانند لیموترش و گالانگال.
• ماسامان کاری (Massaman Curry): یک کاری غلیظ و کمی شیرین با تأثیرات آشپزی هندی و مالایی، معمولاً با گوشت گاو یا مرغ.
• غذاهای دریایی: میگوی تازه، ماهی، خرچنگ و صدف های کبابی یا سرخ شده، یکی از اصلی ترین جاذبه های شکم گردی در پوکت هستند.

تجربه غذاهای خیابانی در پوکت ضروری است. این غذاها ارزان، تازه و بسیار خوشمزه هستند و تجربه ای اصیل از فرهنگ غذایی محلی را ارائه می دهند. با این حال، به بهداشت محل طبخ توجه کنید.

بهترین رستوران های پوکت: از لوکس تا اقتصادی

پوکت انواع رستوران ها را در خود جای داده است:

• رستوران های لوکس و ساحلی: با چشم اندازهای خیره کننده از دریا، غذاهای دریایی تازه و منوهای بین المللی (مانند La Gritta یا Mom Tri’s Kitchen).
• رستوران های محلی و اقتصادی: برای تجربه طعم های اصیل تایلندی با قیمتی مناسب (مانند Mor Mu Dong در شهر پوکت).
• کافه ها و بارها: برای استراحت و نوشیدنی، به خصوص در مناطق پاتونگ و شهر قدیمی.

نتیجه گیری

جزیره پوکت، بی شک مروارید درخشانی در دریای آندامان است که با تنوع بی نظیر خود، می تواند خواسته های هر مسافری را برآورده کند. این جزیره از سواحل آرام و دل انگیز گرفته تا معابد باستانی و تفریحات هیجان انگیز، تجربه ای جامع و فراموش نشدنی را ارائه می دهد. زیبایی های طبیعی، فرهنگ غنی، و مهمان نوازی مردم محلی، پوکت را به مقصدی ایده آل برای تمام فصول تبدیل کرده است.

چه به دنبال آرامش در سواحل بکر باشید، چه مشتاق ماجراجویی های آبی، یا کاوش در دل تاریخ و فرهنگ، پوکت همواره گزینه ای متناسب با سلیقه و بودجه شما خواهد داشت. این جزیره، با ترکیبی موزون از امکانات مدرن و اصالت شرقی، مقصدی است که هر لحظه آن به خاطره ای ماندگار تبدیل خواهد شد. با برنامه ریزی دقیق و گام نهادن در این بهشت گرمسیری، آماده تجربه ای خواهید بود که تا سال ها در ذهن شما نقش خواهد بست.