بهترین لامپ برای سوله
همواره نورپردازی واحد‌های صنعتی مثل کارخانه‌ها و کارگاه‌ها و همچنین سوله‌های صنعتی چالشی برای کارفرمایان و طراحان داخلی بوده است؛ زیرا فضا‌های صنعتی به سبب استفاده از دستگاه‌های غول پیکر دارای سقف‌های بلندی هستند و علاوه بر این در صد آلاینده‌هادر فضای آنها بیشتر از باقی محیط هاست. چرا استفاده از چراغ‌های صنعتی ضروری است و یک نورپردازی خوب صنعتی، چه مزیت‌هایی دارد؟
چراغ سوله و کارگاهی در روشنایی داخلی و خارجی صنایع استفاده می‌شود. از سیستم روشنایی صنعتی در مراکز تجاری و تفریحی، فروشگاه‌های خرده فروشی بزرگ، سالن‌های بدنسازی، مراکز همایش‌ها، سالن‌های نمایشگاه، و هر ساختمانی با فضای گسترده و سقف بلند استفاده می‌شود. ساخت سوله یکی از حرفه ها و صنعت های قدیمی در ایران است که با روی کار آمدن و استقبال خوب از آن توانسته است تحولی عظیم را در زمینه سازه های سنگین مورد استفاده در صنعت و تجارت رقم بزند. سوله ها یکی از رایج ترین و مناسب ترین نوع سازه ای می باشند که در حدود 100 سال سابقه ساخت در ایران و حتی قدیمی تر در سایر کشورها دارد.
از دیدگاه عملیاتی، نورپردازی مناسب در بهره‌وری و عملکرد تاثیر مثبت دارد، ایمنی و امنیت را افزایش می‌دهد و تعداد خطاها و حوادث زمان کار را به مقدار قابل توجهی کاهش می‌دهد. برای مدیران سیستم‌های تاسیساتی، یک نورپردازی ایده آل در محیط صنعتی، به دلیل صرفه جویی در مصرف انرژی برق و آسان‌تر شدن تعمیر و نگهداری، باعث افزایش بازگشت سرمایه می‌شود. طراحی خوب روشنایی در تاسیسات صنعتی مدرن، با سیستم‌های قابل اطمینان و نورپردازی اصولی یک نیاز ضروری است.
انواع تاسیسات صنعتی
تاسیسات صنعتی را به دو دسته کلی می‌توان تقسیم بندی کرد: تاسیسات تولیدی و تاسیسات انبار یا نگهداری. سوله دست دوم و انبارها بزرگترین بخش سیستم‌های صنعتی هستند، ویژگی‌های انبارها عبارت است از: طراحی یکپارچه (معمولاً به شکل مستطیل)، سقف بلند (از 5 تا 25 متر) و بخش بارگیری. با توجه به اینکه برای استفاده حداکثر از فضای انبار، از قفسه و راهروهای باریک و بلند استفاده می‌شود، تامین روشنایی اصولی انبارهای یک چالش اساسی است. تاسیسات تولیدی شامل تجهیزاتی جهت ساخت، مونتاژ، کنترل کیفیت، تدارکات و… می‌شوند. ارتقاع سقف در تاسیسات تولیدی از 4 تا 18 متر متغیر است.
نورپردازی محیط‌های صنعتی در گذشته و در حالت سنتی با لامپ‌های تخلیه گازی (مانند متال هالید)، فلورسنت و مغناطیسی انجام می‌شد. البته تجهیزات متال هالید بیشتر از مدل‌های دیگر متداول بودند. در لامپ متال هالید با عبور جریان الکتریکی از مخلوط گازی بخار جیوه و متال هالید، نور ایجاد می‌شد. محبوبیت لامپ‌های متال هالید در کاربردهای صنعتی به دلیل داشتن وات بالا، کارایی متوسط و طول عمر آنها بود.
با این وجود لامپ‌های متال هالید آنقدر معایب داشتند که مزیت‌های آنها تقریباً به چشم نمی‌آید، مانند راه اندازی طولانی، اثرات گرمایی، تولید نور ماورابنفش، مشکل دفع و بازیافت عنصر خطرناک جیوه، طول عمر تقریباً کوتاه در وات‌های بالا، استهلاک سریع لومن، منفجر شدن لامپ و کم نور شدن در طول زمان. همچنین این لامپ‌ها نیاز به نگهداری مداوم داشتند. تمامی موارد گفت شده از نشانه‌های اقتصادی نبودن این لامپ‌ها هستند.
روشنایی صنعتی با چراغ و پروژکتور
با پیشرفت صنعت روشنایی و رایج شدن فناوری LED تقریباً تمام تجهیزات روشنایی قبلی منسوخ شدند و سیستم‌های روشنایی ال ای دی جایگزین آنها شد. تجهیزات نورپردازی ال ای دی هیچ کدام از محدودیت‌های فن‌آوری‌های سنتی نورپردازی را ندارند و انقلابی در صنعت روشنایی هستند.
ال ای دی یک دیود ساطع کننده نور است که از مواد نیمه هادی تشکیل شده است. با عبور جریان الکتریکی از پیوند، دیود نور ساطع می‌کند که این نور با توجه به مواد به کار رفته در ساخت دیود، رنگ‌های مختلفی می‌تواند داشته باشد.
استفاده از تکنولوژی ال ای دی در چراغ سوله و کارگاهی چه مزیت‌هایی دارد؟
ال ای دی باعث بالا رفتن نرخ بهره‌وری و افزایش راندمان پرسنل شد. با توجه به اینکه نگهداری آنها آسان و عملکرد طولانی مدت دارند، باعث کاهش هزینه‌های می‌شوند. البته شاید قیمت اولیه آنها در مقایسه با تکنولوژی‌های قدیمی بیشتر باشد، اما مصرف برق آنها بسیار کمتر است (90 درصد برق کمتری در مقایسه با لامپ‌های رشته‌ای مصرف می‌کنند).
با توجه به کیفیت ساخت، طول عمر آنها از 20000 تا 50000 ساعت تغییر می‌کند. تاخیر ندارند. رنگ نورهای متنوعی دارند. تابش نور آنها جهت‌دار، بدون اثر حرارتی و اشعه‌های مضر مانند ماورابنفش هست. همچنین هیچ گونه عنصر خطرناکی مانند جیوه در ساخت آنها استفاده نشده است. و نهایتاً نگهداری و نصب آسان باعث شده است تا این لامپ‌های تقریباً جایگزین تمامی تجهیزات نورپردازی دیگر شوند.
در هنگام خرید چراغ صنعتی چه مواردی را باید در نظر گرفت؟
چراغ‌های صنعتی از توان 60 تا 100 وات (5000 تا 20000 لومن) با زاویه تابش 120 درجه معمولاً برای کارگاه‌هایی با ارتفاع سقف 3.5 تا 6.5 متر استفاده می‌شوند و برای سقف‌هایی با ارتفاع بیش از 6.5 متر بهتر است از چراغ‌هایی با توان بیش از 150 وات (15000 تا 100000 لومن) ترجیحاً با زاویه تابش 90 درجه استفاده شود.
چراغ‌های صنعتی با توان کمتر بیشتر در فروشگاه‌ها و انبارها یا کارگاه‌های کوچک استفاده می‌شود. در حالی که چراغ‌های با توان بیش از 150 وات برای انبارهای بزرگ، کارخانه‌ها و سوله‌ها به کار برده می‌شود.
نورپردازی نمای ساختمان‌های صنعتی
در سیستم‌های صنعتی، علاوه بر نورپردازی داخلی نیاز به نورپردازی خارجی نیز هست. در محوطه بیرونی تاسیسات صنعتی مانند پالایشگاه‌های نفت، کارخانه‌های شیمیایی، دکل‌های حفاری، انبارهای نفت، تصفیه خانه‌های فاضلاب و معادن روباز استفاده از چراغ‌ها و پروژکتورهای پرنور ضروری است. پروژکتورهایی که در فضای بیرونی نصب می‌شوند باید با توجه به ارتفاع نصب و موقعیت انتخاب شوند. همچنین در برابر نفوذ آب و گرد و غبار مقاوم باشند.
چراغ‌های صنعتی ال ای دی، به شکل‌های مختلفی طراحی و ساخته شده‌اند. با توجه به توان مصرفی بالای آنها، به منظور خنک کردن و کاهش دما از یک قطعه هیت سینک در آنها استفاده می‌شود تا تبادل گرما با محیط به درستی انجام شود. محفظه اصلی لامپ از مواد آلومینیومی که به روش دایکاست، فورج سرد (آهنگری سرد) یا قالب گیری ساخته شده است، تشکیل می‌شود. در نتیجه تبادل گرما با محیط به درستی انجام شود.
همچنین ال ای دی‌ها به صورت تراشه‌های COB یا SMD بر سطح صاف هیت سینک نصب می‌شوند. جلوی ال ای دی‌ها با تعدادی آینه یا یک پوشش پلاستیکی یا شیشه‌ای پوشیده می‌شود. در نتیجه نور محصور شده و تراشه‌ها از آسیب‌های تصادفی محافظت می‌شوند. از دیگر مواردی که در محیط‌های صنعتی و به طور خاص کارگاه‌های تولیدی باید به آن توجه شود، موادی است که در فرآیند ساخت استفاده می‌شود.
اگر در طراحی سازه فلزی بخار مواد سمی یا هر گونه ماده آسیب‌زای دیگری وجود داشته باشد، باید از پروژکتورهایی با نرخ حفاظتی بالا (IP65 یا بیشتر) استفاده شود تا ذرات معلق در هوا وارد، لامپ نشده و عمر مفید محصول کاهش پیدا نکند.