چگونه تمرینات مقاومتی می توانند باکتری های روده را بازسازی کنند؟

تحقیقات اخیر نشان می دهد که ورزش های مقاومتی، فراتر از ساخت عضله و افزایش قدرت جسمانی، می توانند سلامت میکروبیوم روده را نیز تحت تأثیر قرار دهند. درون بدن ما، میلیاردها میکروارگانیسم کوچک زندگی می کنند که نه تنها بر سلامت فیزیکی، بلکه بر وضعیت روانی و متابولیسم ما نیز اثر می گذارند.

مطالعات جدید نشان می دهند افرادی که به طور منظم تمرینات مقاومتی با وزنه، کش یا تجهیزات مشابه انجام می دهند، تغییرات مثبتی در ترکیب باکتری های روده خود تجربه می کنند. این تغییرات شامل افزایش تنوع باکتری ها و بهبود تعادل بین گونه های مفید و مضر می شود، موضوعی که بهبود عملکرد سیستم ایمنی و کاهش التهاب های مزمن را به دنبال دارد.

دانشمندان معتقدند که ورزش مقاومتی با تحریک عضلات و سیستم متابولیک بدن، پیامدهای مثبتی برای سلامت روده نیز ایجاد می کند. به گفته پژوهشگران، این اثرات می توانند به پیشگیری از بیماری های متابولیک، تقویت سیستم ایمنی و حتی بهبود خلق و خو کمک کنند.

میکروبیوم روده؛ جامعه ای پنهان از موجودات زنده

پیش از آنکه به تأثیر ورزش بپردازیم، باید درک کنیم که روده انسان تنها لوله ای برای هضم غذا نیست. درون آن میلیون ها گونه از باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها زندگی می کنند که هر کدام نقشی ویژه در فرآیندهای زیستی بدن دارند. این مجموعه را «میکروبیوم روده» می نامند.

میکروب های روده به تجزیه مواد غذایی پیچیده ای کمک می کنند که بدن ما به تنهایی قادر به هضم آن ها نیست. آن ها در تولید برخی ویتامین ها، اسیدهای چرب ضروری و ترکیبات شیمیایی مفید نقش دارند. پژوهش ها نشان داده اند که ترکیب میکروبیوم می تواند بر سیستم ایمنی، متابولیسم و حتی وضعیت خلق وخو اثر بگذارد. در واقع، سلامت روده تا حد زیادی سلامت مغز و بدن را بازتاب می دهد.

تأثیر فعالیت بدنی بر ترکیب میکروبی روده

مطالعات جدید نشان می دهد که میزان فعالیت بدنی و نوع ورزش می تواند ترکیب باکتری های روده را تغییر دهد. تمرینات مقاومتی، در مقایسه با ورزش های هوازی مانند دویدن یا شنا، تأثیر متفاوتی بر متابولیسم بدن و سطح هورمون ها دارند و همین تفاوت می تواند شرایط رشد برخی باکتری ها را در روده تغییر دهد.

افزایش جریان خون در هنگام تمرین، بهبود اکسیژن رسانی، و تحریک عملکرد سیستم ایمنی، از جمله عواملی هستند که احتمالاً باعث تغییر محیط داخلی روده می شوند. این تغییرات زمینه را برای رشد باکتری های خاصی که در سلامت عمومی بدن نقش دارند، فراهم می کند.

نتایج پژوهش دانشگاه توبینگن آلمان

در یک پژوهش علمی که در دانشگاه توبینگن آلمان انجام شد، ۱۵۰ داوطلب که فعالیت ورزشی منظمی نداشتند، به مدت هشت هفته وارد برنامه تمرینات مقاومتی شدند. گروهی با وزنه های سنگین تر و تکرار کمتر تمرین کردند و گروهی دیگر با وزنه های سبک تر اما تکرار بیشتر.

پیش از آغاز تمرینات و در هفته های چهارم و هشتم، از شرکت کنندگان نمونه مدفوع گرفته شد تا تغییرات میکروبی بررسی شود. نتایج نشان داد که ترکیب میکروبیوم در بسیاری از شرکت کنندگان تغییر کرده است، به ویژه در افرادی که بیشترین افزایش قدرت بدنی را تجربه کردند.

میکروب ها و قدرت عضلانی؛ رابطه ای دو طرفه

پژوهشگران متوجه شدند که در میان افرادی که بیشترین پیشرفت در قدرت داشتند، تعداد برخی باکتری ها مانند فیکلای باکتریوم و رزبیوریا هامینیس افزایش یافته است. این دو نوع باکتری، ترکیباتی به نام بوتیرات تولید می کنند که برای سلامت روده حیاتی است. بوتیرات یکی از اسیدهای چرب زنجیره کوتاه است که به تقویت دیواره روده و جلوگیری از التهاب کمک می کند.

به نظر می رسد افزایش این باکتری ها به بهبود متابولیسم و بازسازی سلول های عضلانی کمک می کند. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا افزایش باکتری ها باعث رشد عضله شده یا رشد عضله زمینه تغییر باکتری ها را فراهم کرده است. علم فعلاً از رابطه مستقیم علت و معلولی در این زمینه اطمینان ندارد، اما ارتباطی قوی بین آن ها دیده می شود.

ورزش، رژیم غذایی و میکروبیوم؛ سه ضلع سلامت بدن

یکی از نکات مهم در تفسیر نتایج این پژوهش، تأثیر رژیم غذایی است. حتی اگر شرکت کنندگان موظف بودند رژیم خود را تغییر ندهند، نمی توان از تغییرات ناخودآگاه در تغذیه چشم پوشی کرد. ورزشکارانی که به صورت طبیعی شروع به تمرین می کنند، اغلب تمایل دارند غذاهای سالم تر و پروتئین بیشتری مصرف کنند و همین می تواند ترکیب باکتری های روده را تغییر دهد.

بنابراین، ورزش تنها یکی از عوامل مؤثر بر میکروبیوم است و رژیم غذایی، کیفیت خواب، سن و وضعیت روانی نیز نقش مهمی در شکل دهی به این اکوسیستم داخلی دارند. برای مثال، رژیم های سرشار از فیبر و سبزیجات به رشد باکتری های تولیدکننده بوتیرات کمک می کنند، در حالی که مصرف بیش از اندازه قند و چربی می تواند باعث کاهش تنوع باکتریایی شود.

چرا نباید میکروب های روده را به خوب و بد تقسیم کنیم

در بسیاری از رسانه ها از میکروب های روده با برچسب «باکتری های مفید» و «باکتری های مضر» یاد می شود، اما حقیقت بسیار پیچیده تر است. ترکیب میکروبی برای هر فرد منحصربه فرد است و یک نوع باکتری می تواند در بدن دو نفر اثرات متفاوتی داشته باشد. برای مثال، باکتری ای که در بدن فردی به بهبود هضم کمک می کند، ممکن است در بدن دیگری به التهاب منجر شود.

این واقعیت نشان می دهد که سلامت روده را نمی توان با نسخه های عمومی یا مکمل های آماده تعیین کرد. آنچه اهمیت دارد، ایجاد تعادل طبیعی از طریق تغذیه متنوع و فعالیت بدنی مداوم است.

نتیجه گیری

تمرینات مقاومتی، نه تنها عضلات را شکل می دهند و قدرت فیزیکی را افزایش می دهند، بلکه به شکلی ظریف و عمیق بر دنیای میکروسکوپی درون روده اثر می گذارند. این اثر ممکن است یکی از دلایل اصلی بهبود خلق وخو و افزایش انرژی پس از ورزش باشد، زیرا روده و مغز از طریق شبکه عصبی و شیمیایی گسترده ای با یکدیگر در ارتباط اند.

با در نظر گرفتن این یافته ها، می توان گفت که ورزش تنها راهی برای تناسب اندام نیست، بلکه یکی از ابزارهای اصلی برای بهینه سازی عملکرد سیستم های زیستی بدن محسوب می شود. ترکیب هوشمندانه ی تغذیه ی سالم، خواب کافی و تمرینات منظم می تواند به بازسازی تعادل میکروبی روده کمک کند و سلامت پایدار را برای بدن به ارمغان آورد.

منبع: https://doctor-news.ir/35343/