تفاوت گیربکس دستی با اتوماتیک (Normal gearbox with automatic) در خودرو و اصول تعویض دنده در گیربکس معمولی و گیربکس اتوماتیک به این شکل است که در گیربکس‌های اتوماتیک بر اساس شرایط رانندگی به طور خودکار دنده‌ها را تغییر می‌دهند، به این معنی که هرگز نباید به این فکر کنید که از کدام دنده استفاده کنید. ولی اگر با گیربکس دستی یا معمولی رانندگی می‌کنید، شما انتخاب می‌کنید که از کدام دنده استفاده کنید و چه زمانی آن را تعویض کنید.

همان طوری که در مقاله اجزاء ماشين (اجزای ماشین)، طبقه بندی و معرفی قطعات خودرو گیربکس در مورد قطعات و اجزای ماشین صحبت کردیم، در ماشین شما گیربکس موتور را به چرخ‌ها متصل می‌کند. قطعه‌ای که نیرو را منتقل کرده و مانند دوچرخه دارای دنده‌های متعدد متناسب با سرعت‌ها، شیب‌ها و شرایط مختلف رانندگی می‌باشد.

تاریخچه گیربکس‌های دستی در مقابل اتوماتیک

رقابت بین گیربکس‌های اتوماتیک و دستی از زمانی که گیربکس‌های اتوماتیک برای اولین بار توسط جنرال موتورز در سال 1940 به بازار معرفی شدند در ایالات متحده و دیگر کشورهای جهان شکل گرفت. در حالی که تنها 3.9 درصد از خودروهای فروخته شده در ایالات متحده با گیربکس دستی ساخته شده‌اند، اما در بقیه نقاط جهان، گیربکس‌های دستی همچنان به طور عمده بهترین انتخاب هستند.

برای مثال در اروپا و ژاپن بیش از 80 درصد خودروهای فروخته شده دارای جعبه دنده دستی هستند. 30 سال پیش، 71 درصد از وسایل نقلیه در جاده‌های آمریکا دارای گیربکس اتوماتیک بودند و امروزه این رقم به بیش از 96 درصد رسیده است.

منظور از گیربکس معمولی یا دستی در خودرو چیست؟

خودروهایی که دارای گیربکس دستی هستند راننده از تعویض دستی دنده‌ها هنگام شتاب‌گیری و کاهش سرعت وسیله نقلیه خود استفاده می‌کند. اهرم تعویض دنده که بر روی کنسول مرکزی قرار دارد به گیربکس متصل می‌شود.

گیربکس دستی علاوه بر تعویض دنده، نیاز به استفاده از پدال کلاچ دارد که در سمت چپ پدال ترمز قرار دارد. درگیر کردن پدال کلاچ، مکانیزم کلاچ را که بین موتور و گیربکس قرار دارد، جدا می‌کند. با فشار دادن روی پدال کلاچ، قدرت از موتور به گیربکس نمی‌رود و اصطلاحا چرخدنده‌ها درگیر نیستند تا بتوانید دنده‌ها را عوض کنید.

برای تعویض دنده، راننده پدال کلاچ را فشار می‌دهد و سپس پدال کلاچ را رها می‌کند تا نیروی موتور توسط گیربکس دوباره درگیر شود. یادگیری راندن خودروی با گیربکس معمولی نیاز به تمرین بیشتری دارد.

منظور از گیربکس اوتومات در خودرو چیست؟

در حالی که راننده نقش فعالی در کارکرد وسیله نقلیه با گیربکس دستی ایفا می‌کند، در گیربکس اتوماتیک راننده حالت D را انتخاب می‌کند و ماشین تمام کارهای سخت را خودش انجام می‌دهد. با استفاده از فشار روغن، خودرو به طور خودکار تعویض دنده را به تنهایی کامل می‌کند. قلب گیربکس اتوماتیک مجموعه دنده سیاره‌ای است. این بخش وظیفه ایجاد نسبت‌های مختلف دنده‌ای را بر عهده دارد که گیربکس از آن استفاده می‌کند.

مهمترین تفاوت بین دو گیربکس معمولی و اتوماتیک (ماشین دنده ای بهتره یا اتومات)

قبل از خرید خودرو باید بدانیم که چه نوع خودرو و چه نوع گیربکسی مناسب ما است. دو نوع گیربکس وجود دارد، یکی گیربکس اتوماتیک و دیگری گیربکس دستی. حال سوال این است که ماشین دنده ای بهتره یا اتومات که در ادامه به این سوال با اشاره به تفاوت ها می پردازیم.

مهمترین تفاوت بین این دو گیربکس عبارتند از:

در گیربکس دستی راننده از کلاچ برای تعویض دنده استفاده می‌کند در حالی که خودرویی با گیربکس اتوماتیک دنده‌ها را به طور خودکار بر اساس دور موتور تنظیم می‌کند. به همین دلیل است که یکی از گیربکس‌ها اتوماتیک و دیگری دستی نامیده می‌شوند.
مصرف سوخت توسط خودروهای دنده دستی کمتر است اما گیربکس اتوماتیک گاز بیشتری مصرف می‌کند. این یک نکته مهم در هنگام تصمیم‌گیری خرید در مورد نوع خودرو برای خرید است. یک خودروی اتوماتیک به دلیل مصرف سوخت بیشتر، هزینه‌های بسیار بیشتری خواهد داشت.
اگر از گیربکس دستی استفاده کنیم، کنترل بیشتری بر ماشین می‌دهد، اما رانندگی با ماشین دستی همیشه راحت نیست. گیربکس اتوماتیک کنترل کمتری روی خودرو می‌دهد اما راحتی را می‌دهد. تمرکز زیادی در گیربکس دستی لازم است زیرا راننده باید از هر دو پا و هر دو دست برای رانندگی ماشین استفاده کند اما در گیربکس اتوماتیک پای چپ آزاد است.
در گیربکس دستی راننده از کلاچ برای تعویض دنده‌ها استفاده می‌کند در حالی که خودروی اتوماتیک دنده‌ها را به طور خودکار بر اساس دور موتور تنظیم می‌کند.
یک ماشین دنده دستی سوخت کمتری نسبت به ماشین اتوماتیک مصرف می‌کند.
رانندگی با ماشین اتوماتیک راحت‌تر است.
اتومبیل‌های با گیربکس معمولی ارزان‌تر از همان اتومبیل با گیربکس اتوماتیک هستند. هزینه‌های تعمیر و نگهداری دیگر نیز برای خودروهای اتوماتیک بیشتر است.
در گیربکس دستی راننده مسئول تعویض دنده است و تمرکز زیادی لازم است. برای راندن ماشین‌ها هم پا و هم دست لازم است. در خودروهای گیربکس اتوماتیک دنده‌ها به طور خودکار تغییر می‌کنند و پای چپ در هنگام رانندگی آزاد است.
خودروهای گیربکس اتوماتیک بیشتر از خودروهای دنده دستی در ورزش استفاده می‌شوند.
خودروهای گیربکس اتوماتیک محبوبیت بیشتری دارند و به طور متوسط بیشتر از خودروهای دنده دستی خریداری می‌شوند.

مزایا و معایب گیربکس معمولی و اتوماتیک

فناوری گیربکس اتوماتیک در طول دهه‌ها بهبود یافته است و برخی از استدلال‌های قدیمی علیه آن منسوخ شده است. اگر به گیربکس دستی فکر می‌کنید یا عاشق تعویض دنده هستید و نمی‌دانید که آیا باید به گیربکس اتوماتیک بگیرید یا خیر، بیشتر به این بستگی دارد که به چه نوع رانندگی علاقهمند هستید و می‌خواهید آن را تجربه کنید.

مزایای گیربکس معمولی

مزایای گیربکس معمولی عبارتند از:

قیمت خرید پایین تر
بسیاری از رانندگان احساس کنترلی آن را بیشتر دوست دارند.
مصرف سوخت بیشتر
شتاب برتر و مورد علاقه رانندگان خودروهای مسابقه‌ای
تعمیرو نگهداری با هزینه کمتر
و…

جذاب‌تر بودن گیربکس دستی

دلیل شماره یک برای انتخاب گیربکس معمولی این است که شما احساس درگیر شدن با ماشین را دوست دارید. کارهای بیشتری برای انجام دادن دارید و رانندگانی که از بودن در پشت فرمان لذت می‌برند اغلب احساس می‌کنند که گیربکس‌های دستی سرگرم‌کننده‌تر از گیربکس‌های اتوماتیک هستند.

کنترل بیشتر

انتخاب دنده برای استفاده به شما کنترل بیشتری می‌دهد. یک راننده ماهر می‌تواند با استفاده از گیربکس دستی حرکت‌های بسیار نرمی را با این گیربکس داشته و سرعت خودرو را در شرایط بد محدود کند و….

امنیت خودرو بیشتر است

در اغلب کشورهای جهان اولی با کمتر بودن خودروی گیربکس دستی در جاده‌ها و متداول شدن اتومات‌ها، وسایل نقلیه دنده‌ای به عنوان اهدافی برای سرقت خودرو کمتر اتفاق می‌افتد.

مناسب برای استفاده در بیشتر کشورهای خارجی

علیرغم اینکه درصد کمی از فروش در بازارهای آمریکا گیربکس دستی را به خود اختصاص می‌دهد، گیربکس‌های دستی در کشورهای اروپا و آسیا بسیار محبوب هستند. اگر می‌خواهید در سطح بین‌المللی رانندگی کنید گیربکس دستی بهتر خواهد بود و برای آمریکا گیربکس اتومات بهتر است.

معایب گیربکس معمولی

معایب گیربکس دستی نیز عبارتند از:

برای یادگیری نحوه استفاده نیاز به تمرین دارد.
راننده باید کلاچ، گاز و تعویض دنده را هماهنگ کند.
ارزش فروش مجدد کمتر در کشورهایی که اتوماتیک بیشتر است.
ممکن است رانندگی در ترافیک و توقف و حرکت مجدد برای خیلی ها دشوار باشد.
و…

خستگی بیشتر راننده

جابجایی دنده نیاز به توجه و تلاش فیزیکی بیشتری برای رانندگی دارد، به ویژه در ترافیک سنگین یا مناطق شیب دار. اگر به سفرهای طولانی فکر می‌کنید یا زیاد در شهر رانندگی می‌کنید، ممکن است رانندگی با گیربکس دستی خستگی بیشتری داشته باشد.

پیدا کردن ماشین بر حسب سلیقه

گیربکس دستی در کشور ما زیاد می‌باشد و پیدا کردن ماشین بر حسب سلیقه با توجه به این که گزینه‌های کمی برای انتخاب وجود دارد زیاد تفاوتی ندارد. ولی امروزه تعداد بسیار کمی از خودروهای جدید در آمریکا و برای کشورهای دیگر خودرو با گیربکس دستی تولید می‌کنند که در این حالت شما باید به مدل‌های قدیمی بیشتر فکر کنید.

مزایای گیربکس اتوماتیک

مزایای گیربکس اتوماتیک عبارتند از:

استفاده آسان با استرس کمتر
ارزش فروش مجدد بالاتر
در ترافیک برای توقف و حرکت مجدد عالی است.
برای مبتدیان خوب است.
و…

گیربکس‌های اتوماتیک راحت‌تر هستند

درست است که گیربکس اتوماتیک دارای راحتی فراوان می‌باشند و برای کشورهای جهان اولی اکثر مردم، یادگیری رانندگی با گیربکس اتوماتیک را ره دلایل راحتی ان مثل این که پدال گاز را فشار می‌دهید و بدون نگرانی در مورد تعویض یا ارزیابی موقعیت برای تعویض دنده داشته باشید خودرو را استفاده می‌کنید. ولی در کشور ما فعلا در آموزشگاه‌های رانندگی با خودروهای داخلی و با دنده آن را آموزش می‌دهند.

دارای آپشن‌های زیادی هستند و خستگی کمتری برای رانندگی دارند

از آنجایی که یک گیربکس اتوماتیک به ورودی کمتری از طرف راننده نیاز دارند، معمولا برای رانندگی راحت هستند و خستگی کمتری را برای آن دارد. ولی برای کسانی که عشق تعویض دنده و ماشین سواری هستند خسته‌کننده‌تر هستند، مخصوصا در شرایطی مانند رانندگی در شهر که نیاز به تعویض دنده دارد.

معایب گیربکس اتوماتیک

معایب گیربکس اتوماتیک نیز عبارتند از:

قیمت خرید بالاتر از دستی دارند.
هزینه تعمیر بالاتری دارند.
مصرف سوخت بیشتر در خیلی موارد
و…

خسته‌کننده برای عشق ماشین‌ها

برای کسانی که علاقه‌مند به رانندگی و تعویض دنده با دست هستند یا احساس کنترلی با تعویض دنده در پشت فرمان را دوست دارند، ممکن است خوش آیند نباشد.

تعمیر پیچیده‌تری نسبت به گیربکس دستی دارند

گیربکس‌های اتوماتیک از نظر مکانیکی پیچیده‌تر از گیربکس‌های دستی هستند و ممکن است در طول زمان به تعمیر و نگهداری گران‌تری نیز نیاز داشته باشند.

گیربکس اتوماتیک سریعتر است یا دستی؟

تعویض دنده برای یک خودروی با عملکرد بالا الزامی نیست. خودروهای پرسرعت در هر دو نوع گیربکس موجود هستند و گیربکس مهمترین عامل در تعیین حداکثر سرعت نیست. به عنوان مثال، بوگاتی ویرون با قابلیت سرعت بیش از 250 مایل در ساعت از یک گیربکس اتوماتیک استفاده می‌کند.

به نقل از: تعمیرگاه تخصصی گیربکس اتومات مدرن گیربکس

برچسب ها

سرخط نیوز24 آبان

خواندن این خبر 6 دقیقه طول می کشد