مکانیسم اثر قرص راکوتان (ایزوترتینوئین)
کپسول ایزوترتینوئین یا راکوتان باعث کاهش تولید چربی طبیعی پوست می شود؛ پس منافذ پوستی بسته نمی شوند و تجمع چربی و التهاب بعدی اتفاق نمی افتد و در نتیجه ایجاد نمی شود. مکانیسم دیگری که راکوتان از آن طریق عمل می کند باعث کشته شدن باکتری مؤثر در ایجاد آکنه می شود.
درمان جوش صورت با راکوتان
فیروز با بیان اینکه راکوتان یکی از روش های درمان جوش صورت است، عنوان کرد : راکوتان دارویی است که از مواد قوی تشکیل شده است ؛ در کسانی که هیچ روش درمانی در درمان جوش صورت جوابگو نبوده کار برد دارد، اما باید حتما با تجویز پزشک مصرف شود ، چراکه مقدار مصرف راکوتان بستگی به نوع بدن افراد دارد و میزان مصرف آن با تشخیص پزشک باشد در غیر این صورت فرد دچار آسیب های جبران ناپذیری می شود. وی با تاکید بر اینکه افراد برای نتیجه گرفتن از مصرف داروی راکوتان باید دوره درمان آن را کامل کنند، بیان کرد : دارو را بر اساس یک سری عوامل برای بیمار تجویز می کنند؛ وزن بیمار و سیستم ایمنی بدن فرد در تجویز داروی راکوتان موثر است.
عوارض جانبی راکوتان (ایزوترتینوئین، آکوتان)
راکوتان می تواند اثر خوبی در پاکسازی پوست داشته باشند اما امکان بعضی عوارض جانبی هم وجود دارد. اکثر این عوارض جانبی بعد از قطع مصرف طی چند هفته محو می شوند.
- خشکی پوست
- خشکی بینی
- خشکی و ترک لبها
- خونریزی بینی به علت خشکی
- حساسیت به نور آفتاب
- سر درد
- درد عضلانی
نکات مهم و مفید قبل از استفاده از راکوتان
- قرص راکوتان در صورت مصرف در طول حاملگی باعث بروز نقص مادرزادی جدی ( ناهنجاری های جدی جنین در حال رشد ) می شود. پزشک شما این دارو را برای خانم هایی که می توانند باردار شوند، تجویز نمی کنند.
- پزشک تنها مجاز است تا ۳۰ روز قرص راکوتان تجویز کند و نسخه تنها برای هفت روز معتبر است.
- خانمها باید ماهی یک بار به پزشک مراجعه کنند ، آزمایش حاملگی انجام دهند و سپس نسخه جدید تجویز شود.
- شواهدی وجود ندارد که نشان دهد کودکانی که پدر آن ها ایزوترتینوئین مصرف می کنند تحت تاثیر این دارو قرار می گیرند، اما مردان باید به یاد داشته باشند که این دارو را با هیچکس ، مخصوصا خانم ها ، به اشتراک نگذارند.
- هرگز نباید قرص راکوتان را به فرد دیگری بدهید.
- افرادی که قرص راکوتان مصرف می کنند نباید در طول درمان و برای حداقل چهار هفته پس از قطع درمان خون اهدا کنند ؛ این به علت خطر بالقوه دارو برای جنین نابالغ در صورت انتقال خون به یک زن باردار است.
- در هنگام مصرف قرص راکوتان، پوست خود را در معرض نور شدید خورشید یا اشعه ماوراء بنفش قرار ندهید. از یک حداقل SPF ۱۵ استفاده کنید.
- قرص راکوتان به احتمال زیاد پوست و لب ها را بسیار خشک می کند ، بنابراین توصیه می شود از آغاز رژیم از مرطوب کننده لب و صورت استفاده کنید.
- در هنگام مصرف قرص راکوتان و حداقل شش ماه پس از متوقف کردن درمان، از هر گونه وکس بدن اجتناب کنید ، زیرا ؛ می تواند لایه ی بالایی پوست را از بین ببرد. در طی درمان و برای ۵ تا ۶ ماه پس از قطع ایزوترتینوئین ، باید از دارو های شیمیایی و درمان اجتناب شود ، زیرا ؛ ممکن است باعث بروز زخم شود.
- قرص راکوتان می تواند چشم شما را خشک کند. این مشکل می تواند با قطره اشک مصنوعی رفع شود. اگر از لنز های تماسی استفاده می کنید، ممکن است متوجه شوید که در طول درمان ناراحت هستید و باید عینک بزنید.
- کاهش دید در شب نیز ممکن است در طول درمان و پس از قطع قرص راکوتان رخ دهد. به همین دلیل توصیه می شود هنگام رانندگی یا هر وسیله نقلیه در شب احتیاط کنید. اگر دچار مشکلات بصری شده اید، به پزشک خود اطلاع دهید. گاهی اوقات ممکن است لازم باشد که درمان را متوقف کنید.
- قرص راکوتان به ندرت باعث افسردگی، اضطراب، عصبانیت و تغییرات خلقی و نشانه های روان پریشی (به عنوان مثال دلسردی یا توهمات) و افکار خودکشی یا اقدام به خودکشی می شود. اگر تا به حال مشکل افسردگی داشته اید با پزشک خود در میان بگذارید. اگر احساس افسردگی می کنید یا تغییرات دیگری در حالت یا رفتار خود در طول درمان مشاهده می کنید، با پزشک خود به سرعت صحبت کنید
قرص راکوتان چیست؟
قرص راکوتان (Roaccutane) نام تجاری است که برای داروی ایزوترتینوئین (Isotretinoin) انتخاب شده است. این قرص از مشتقات ویتامین A به شمار می‌رود و به دلیل قدرت بسیار زیادی که در رفع آکنه‌های شدید پوستی دارد؛ بسیار مشهور شده است. این قدرت بالا در برطرف کردن آثار جوش و آکنه از روی پوست، باعث شده که بسیاری از پزشکان در زمانی که پوست به هیچ درمان دیگری پاسخ نمی‌دهد؛ از قرص راکوتان به عنوان برگ برنده خود استفاده کنند. به همین دلیل استفاده از این قرص معمولا در مراحل پایانی درمان پوست توصیه می‌شود.
راکوتان چگونه بر روی پوست تاثیر می‌گذارد؟
از راکوتان به عنوان تنظیم کننده و مانعی در برابر ایجاد آکنه استفاده می‌شود. همان‌طور که می‌دانیم آکنه در اثر تجمع چربی بر روی پوست ایجاد می‌شود. استفاده از راکوتان می‌تواند بر روی عملکرد فدد ترشح کننده چربی پوست تاثیر گذاشته و آن را به طور موثری کاهش دهد. در نتیجه در اثر ترشح بیش از حد چربی بسته نخواهند شد و التهاب و جوش ایجاد نمی‌شود. یکی دیگر از تاثیراتی که قرص راکوتان بر روی پوست دارد؛ از بین بردن باکتری‌هایی است که در ایجاد اکنه ایفای نقش می‌کنند.
چه کسانی می‌توانند از قرص راکوتان استفاده کنند؟
استفاده از قرص راکوتان به افرادی توصیه می‌شود که مبتلا به آکنه شدیدی هستند و در سنین نوجوانی یا بزرگسالی قرار دارند. خانم‌های متاهلی که می‌خواهند از این دارو استفاده کنند؛ باید حتما پیش از مصرف آن تست بارداری بدهند. به علاوه افرادی که از راکوتان استفاده می‌کنند؛ تا حداقل یک ماه پس از تمام شدن دوره درمانی، نباید خون اهدا کنند. زیرا این خون ممکن است به یک زن باردار زده شود که برای جنین او خطرات جدی خواهد داشت. استفاده از این قرص موارد منع مصرفی دارد که از قرار زیر هستند:
- افرادی که قصد بارداری دارند؛ نباید تا یک ماه پس از پایان دوره درمانی راکوتان اقدامی انجام دهند. زیرا ترکیبات این قرص می‌تواند به جنین آسیب بزند. این افراد باید پنج هفته پس از تکمیل دوره درمانی خود با راکوتان، تست حاملگی انجام داده و از باردار نبودن خود مطمئن شوند.
- زنان باردار ی شیرده،
- افرادی که افسردگی یا بیماریهای روحی روانی دارند.
- کودکان زیر 12 سال و افرادی که به سن بلوغ نرسیده‌اند.
- افراد دارای مشکلات کبدی،
- افرادی که سطح چربی خون آن‌ها بالا است.
- افراد مبتلا به بیماری هیپرتونیتامین A که در اثر استفاده زیاد از ویتامین A ایجاد می‌شود.
- افرادی که از آنتی بیوتیک‌های تتراسایکلین دار استفاده می‌کنند.
- افرادی که به ترکیبات سازنده قرص راکوتان آلرژی دارند.
قرص راکوتان را باید چگونه مصرف کنیم؟
برای تعیین مقدار دوز مصرفی قرص راکوتان، پزشک باید وزن شما را بداند؛ به ازای هر کیلوگرم از وزن شما، مقدار 0.5 میلی‌گرم از راکوتان تجویز خواهد شد. این مقدار حداقل میزانی است که شما باید در روز قرص راکوتان را مصرف کنید. به مرور زمان و طی شدن روند درمان، ممکن است که پزشک مقدار دوز مصرفی دارو را بسته به نیاز شما تغییر دهد. هرگز راکوتان را به صورت خودسرانه مصرف نکنید؛ زیرا این دارو قدرت بسیار زیادی دارد و باید در دوزهای مشخص و محدودی مصرف شود.
نکاتی که باید پیش از مصرف قرص راکوتان بدانید
پیش از اینکه دوره درمانی با قرص راکوتان را شروع کنید؛ نیاز به انجام آزمایش‌هایی است که خیال پزشک را از بابت رخ ندادن عوارض راحت می‌کنند. این آزمایش‌ها از قرار زیر هستند:
- انجام آزمایش خون برای تشخیص پروفایل چربی و مشکلات کبدی،
- انجام تست بارداری برای خانمها،
- اطمینان از نداشتن حساسیت دارویی به ترکیبات سازنده راکوتان،
- کنترل میزان قند خون برای افرادی که دارای اضافه وزن هستند یا الکل مصرف می‌کنند و یا دیابت دارند.
در زمان مصرف راکوتان باید برخی از نکات را در نظر داشته باشید که از قرار زیر هستند:
- بهترین زمان برای مصرف قرص راکوتان، بعد از صرف وعده غذایی است.
- دقت کنید که این قرص را باید با مقدار زیادی آب مصرف کنید.
- به علاوه هرگز نباید قرص راکوتان را بجوید یا بر روی آن خراشی ایجاد کنید؛ بلکه برای مصرف، باید آن را به صورت کامل ببلعید.
- حداقل 10 دقیقه بعد از مصرف قرص از دراز کشیدن خودداری کنید.
- هرگز دو کپسول را با هم نخورید.
- دوره‌های درمانی با راکوتان معمولا 15 تا 20 هفته طول می‌کشند که در هر روز باید دو عدد قرص مصرف شود.
- خانم‌های متاهل در طی مصرف این دارو باید هر یک ماه یک بار تست حاملگی را انجام دهند.
- برای جلوگیری از بارداری در این مدت باید علاوه بر کاندوم، از قرص ضد بارداری هم استفاده شود.
- اگر فراموش کردید که یکی از دوزها را مصرف کنید؛ هرگز نباید در مصرف بعدی مقدار داروی مصرفی را دو برابر نمایید.
- هرگز قرصی را که خودتان مصرف می‌کنید؛ به کس دیگری ندهید.
چقدر طول می‌کشد تا راکوتان اثر خود را نشان دهد؟
اینکه بدن شما در چه مدتی به قرص راکوتان جواب دهد؛ بستگی به وزن شما و میزان دوز مصرفی در زمان شروع دوره درمانی دارد. به طور معمول اثرگذاری این قرص بر روی بدن از 7 تا 10 روز پس از شروع مصرف، آغاز می‌شود. در بسیاری از موارد دیده شده که چند روز پس از مصرف قرص راکوتان، وضعیت پوست بدتر شده است. اما در صورت بروز چنین مواردی نباید نگران شوید؛ زیرا دوره درمانی راکوتان معمولا طولانی مدت است و نتایج اصلی آن پس از پایان یک دوره کامل بروز پیدا می‌کنند.
نکته مهم این است که هرچه دوز دارو کمتر باشد؛ فرایند تاثیرگذاری آن کندتر خواهد بود. به علاوه بنا به تشخیص پزشک ممکن است شما به بیش از یک دوره مصرف راکوتان نیاز داشته باشید. در این صورت باید در میان هر دوره درمانی، یک فاصله زمانی مشخص وجود داشته باشد تا پوست شما فرصت بازسازی خود را پیدا کند. حداقل فاصله زمانی میان دو دوره درمانی برابر 6 ماه است.
معمولا افرادی نیاز به تمدید دوره درمانی پیدا می‌کنند که در سنین 12 تا 16 سال هستند و پوست آن‌ها دچار آکنه بسیار شدید شده است. زیرا در بیشتر موارد این جوش‌ها و آکنه‌ها در اثر تغییرات هورمونی به وجود می‌آیند. در این موارد شاید نیاز باشد که قرص راکوتان را به همراه داروهای هورمونی مصرف کرد.
عوارض قرص راکوتان
همانند هر روش درمانی دیگری که برای شفاف و لطیف شدن پوست استفاده می‌شود؛ قرص راکوتان هم دارای عوارضی است که باید پیش از مصرف آن، از آن‌ها اطلاع داشته باشید. اصلی‌ترین عوارضی که در اثر مصرف راکوتان ایجاد می‌شوند؛ از قرار زیر هستند:
- خشک شدن پوست،
- خشک شدن مخاط بینی و چشم،
- خشکی لبها،
- حساس شدن پوست در برابر آفتاب،
- سردردهای خفیف،
- دردهای عضلانی و زانو،
- ،
- احساس خارش و خشکی در گلو،
باید دقت کنید که این‌ها عوارض طبیعی ناشی از مصرف قرص راکوتان هستند؛ بنابراین در صورت بروز آن‌ها نیازی به نگرانی نیست. زیرا این عوارض نشان‌دهنده مناسب بودن دوز داروی تجویزشده برای بدن شما است. با این حال می‌توانید اقداماتی را برای کاهش شدت آن‌ها انجام دهید که از قرار زیر هستند:
- استفاده از کرم‌های ضدآفتاب فاقد چربی با SPF بالای 15،
- چرب کردن داخل بینی با استفاده از پماد ویتامین A،
- استفاده از مرطوب کننده و بوم‌های لب برای جلوگیری از ایجاد ترک و خونریزی،
- استفاده از قطره اشک مصنوعی برای جلوگیری از خشکی چشم،
- جویدن آدامس برای جلوگیری از خشکی دهان و گلو،
- استفاده منظم از مرطوب کننده‌های پوست،
- دوش گرفتن با آب ولرم به مدت کوتاه.
در حین مصرف راکوتان چه کارهایی را نباید انجام داد؟
همان‌طور که گفتیم؛ راکوتان یک داروی بسیار قدرتمند است که می‌تواند مخاط بدن شما را در قسمت‌های مختلف خشک کرده و آن‌ها را آسیب پذیر کند. به همین دلیل در حین مصرف این دارو و تا مدتی پس از طی شدن دوره درمانی، باید از انجام برخی از اقدامات خودداری کنید:
- در حین استفاده از این دارو و حدود شش ماه پس از آن، نباید از وکس برای اپیلاسیون استفاده کنید. به علاوه انجام لیزر موهای زائد هم در این دوره درمانی ممنوع است.
- از انجام اقدامات مربوط به برنزده کردن پوست یا رفتن به سولاریوم خودداری کنید.
- در حین مصرف راکوتان به هیچ عنوان نباید از لنز چشمی استفاده کنید؛ زیرا باعث وارد شدن آسیب به قرنیه شما خواهد شد.
علاوه بر این موارد، عوارض بسیار نادری هم در اثر مصرف راکوتان ایجاد می‌شوند که در صورت بروز آن‌ها باید پزشک خود را در جریان بگذارید. زیرا ممکن است نیاز به قطع مصرف دارو داشته باشید. این عوارض از قرار زیر هستند:
- تغییرات خلق و خو و بروز علائم بیماریهای روحی روانی.
- دردهای شدید شکمی که معمولا با تهوع، اسهال و استفراغ همراه هستند.
- اختلال در دید.
- اسهال خونی.
- سردردهای شدید و طولانی مدت.
- راش پوستی.
قرص راکوتان یکی از بهترین راه‌ها برای درمان جوش و آکنه شدید است. این قرص زمانی استفاده می‌شود که هیچ راه درمانی بر روی پوست اثر نمی‌گذارد. قرص راکوتان دارای قدرت بسیار زیادی است؛ به همین دلیل حتما باید تحت نظر پزشک مصرف شود و دوز آن هم با دقت تعیین گردد. به علاوه دارای عوارض مختلفی است که برای جلوگیری از آن‌ها باید از مرطوب کننده‌ها استفاده کنید.
