راهکار برون رفت دولت چهاردهم از بحران مسکن چیست؟
عباس جهانبخش، عضوهیات علمی دانشگاه، گفت: بهترین روش برای مدیریت حوزه مسکن در کشور، ارائه خدمات روبنایی و فراهم کردن زیرساخت‌ها از جمله عرضه زمین برای تسهیل ساخت مسکن است.
به گزارش سرخط نیوز، دولت چهاردهم در حالی کار خود را آغاز می‌کند که مسئله مسکن هنوز یکی از مسائل حل نشده کشور است. اما دولت کوله‌باری از تجربه سال‌های قبل را در این حوزه دارد. از بین این تجربه‌ها می‌توان به مسکن آنلاین، طرح پاک و در نهایت عرضه زمین و مردمی‌سازی اشاره کرد. آخرین تجربه طرح‌های دولتی در این زمینه، نهضت ملی مسکن است که در این خصوص عباس جهانبخش، کارشناس مسکن و عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با سرخط نیوز بررسی آن می‌پردازد.
هزار راه رفته و یک راه درست
عباس جهانبخش عضو هیات عملی دانشگاه اصفهان درخصوص راهکار برون رفت دولت چهاردهم از بحران مسکن گفت: دولت‌های گذشته، مدل‌های مختلفی از شیوه‌های متفاوت برای حل بحران مسکن را استفاده کرده‌اند. از مدل انحصار زمین شهری و در نتیجه گران کردن شهر و مسکن آنلاین تا مدل واگذاری زمین برای ساخت خانه‌های یک طبقه در نهضت ملی مسکن از انواع شیوه‌هایی بوده که در این سال‌ها مورد استفاده قرار گرفته است.
وی ادامه میدهد: در نتیجه همه این تجربیاتی که در این سال‌ها کسب شده، بیشترین سرعت ساخت مربوط به شیوه واگذاری زمین به مردم و مردمی‌سازی مسکن بوده است، مدلی که دولت سیزدهم با عملگرایی به آن رسید، در حالی که معادلات نظری حرکت به سمت مردمی‌سازی را درست نمی‌دانست. امادر عمل بود که دولت متوجه شد، هر چه در ساخت مسکن ورود نکند، مردم رضایت بیشتری دارند و محلی برای اختلاف بین مردم، پیمانکار و نارضایتی از دولت ایجاد نمی‌شود. چون اگر یکی از طرفین به تعهد خود عمل نکند، دولت باید پاسخگو باشد.
بهترین مدل تولید مسکن چیست؟
این کارشناس اقتصادی در خصوص بهترین مدل تولید مسکن برای گذر از بحران این روزهای مسکن اظهار کرد: بهترین روش فراهم کردن زیرساخت‌ها و ارائه خدمات روبنایی از جمله عرضه زمین برای مردمی‌سازی است. البته نیاز است یک وجه جمعی وجود داشته باشد. آقای عبدالعلی‌زاده در زمان وزارت اعتقاد داشتند، نباید به محدوده شهرها حتی یک وجب اضافه شود تا شهر گران شده و از مهاجرت به آن‌ها جلوگیری شود. به طبع، این یک روش است ولی در مقابل آن می‌توان خانه خوب با قابلیت تولید و اشتغال را در مناطقی که از منظر آمایش سرزمینی مناسب هستند، اعطا کرد تا تقاضای مهاجرت به شهرهای بزرگ پایین بیاید. یعنی به جای آنکه زندگی در شهرهای بزرگ را گران کنیم تا به آن‌ها مهاجرت نشود، می‌توان در دیگر مناطق کشور جذابیت‌های بیشتری ایجاد کرد تا نیاز به مهاجرت به شهرهای بزرگ وجود نداشته باشد. دولت سیزدهم نیز با همین نگاه در «بنیاد مسکن» به دنبال جذابیت‌هایی از این دست و در نتیجه مهاجرت معکوس بود.
ایجاد مسکن معیشت محور با خانه‌های ۴۵۰ متر روستایی در دولت سیزدهم
عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان درباره چگونگی ایجاد شهرهای جذاب جدید در دولت سیزدهم توسط بنیاد مسکن بیان کرد: دولت سیزدهم قول ساخت یک میلیون واحد روستایی را داد و شواری عالی مسکن نیز مصوب کرده بود تا جای ممکن، این مسکن‌ها معیشت محور باشند. به بیان دیگر، به جای آنکه روستا را به یک شهر کوچک تبدیل کنند، امکانات تولید صنایع کوچک مقیاس، دامی، زراعی و باغی را در روستاها نگیرند. به عنوان نمونه می‌توان به روستای قشلاق زنجان اشاره کرد که در آن منطقه، عرضه خانه‌هایی با متراژ ۴۵۰ متری انجام شد. همچنین مسیر دامی از مسیر انسانی جدا شد که در نتیجه آن امروز چند هزار راس دام در این منطقه وجود دارد و آنجا خوش نشین نشده است. شرایط به گونه‌ای بوده که در این روستا امروز کسی جویای شغل نیست و همگی راضی هستند. دیگر روستاها نیز بهتر است از همین مسیر بگذرند.
به جای گران کردن شهرها، زمین را به مردم واگذار کنیم
این کارشناس مسکن در ادامه تاکید کرد: پیشنهاد می‌شود، دولت هرگز به سمت تصدی‌گری مسکن نرود. زمین را به مردم واگذار کند و خود در نقش تسهیل‌گر و ناظر ظاهر شود. در آخر نیز به جای آنکه جذابیت را از کلانشهرها با گران کردن، بگیرد. گیرایی زیست مناطقی که براساس آمایش سرزمینی برای ساخت مناسب هستند را بالا برده تا مهاجرت به کلانشهرها کاهش پیدا کند. چون براساس آمارها گران کردن شهرها عامل جلوگیری از مهاجرت به آن‌ها نشد. در حالی که همین گران کردن شهرها پیامدهای منفی مانند سختی زندگی مردم، بالا رفتن سن ازدواج، ایجاد بی‌عدالتی، ایجاد مشکلات فرهنگی و حاشیه‌نشینی را ایجاد کرد. با همه این مواردی که بیان شد می‌توان نتجیه گرفت، تنها راهکار ایجاد شغل به شکل اشتغال کوچک مقیاس و مردم پایه برای شهرهای کوچک است که جذابیت در این شهرها ایجاد کرده و آن‌ها را مولد می‌کند.
انتهای پیام