تخریب بتن با مواد شیمیایی: راهنمای جامع روش ها مزایا معایب و نکات ایمنی

تخریب بتن با مواد شیمیایی یکی از روش های نوین و کارآمد در پروژه های عمرانی است که با استفاده از ترکیبات منبسط شونده امکان تخریب کنترل شده و ایمن سازه های بتنی را فراهم می کند. این روش مزایای قابل توجهی مانند کاهش سروصدا عدم ایجاد لرزش ایمنی بالاتر و کنترل دقیق بر فرآیند تخریب دارد و به سرعت در حال محبوبیت یافتن است. در این فرآیند مواد منبسط شونده (عمدتاً بر پایه اکسید کلسیم) پس از اختلاط با آب درون حفره های حفرشده در بتن قرار می گیرند و با افزایش حجم فشار داخلی ایجاد می کنند که منجر به ترک خوردگی و فروپاشی بتن می شود.

انتخاب نوع ماده مناسب طراحی الگوی حفاری و رعایت نکات ایمنی از جمله عوامل کلیدی موفقیت این روش هستند. در عین حال استعلام قیمت مواد شیمیایی مورد نیاز برای تخریب بتن گام مهمی در برنامه ریزی و مدیریت هزینه های پروژه محسوب می شود. قیمت مواد منبسط شونده بسته به برند کیفیت محدوده دمایی و مقدار سفارش متفاوت است و استعلام قیمت مواد شیمیایی مناسب می تواند به انتخاب بهترین گزینه از نظر اقتصادی و فنی کمک کند. همچنین با توجه به اهمیت ایمنی و کارایی مشورت با کارشناسان و مطالعه دقیق راهنمای سازنده در زمان استعلام قیمت مواد شیمیایی و تهیه آن ها ضروری است. در نهایت استعلام قیمت مواد شیمیایی نه تنها به مدیریت بودجه بلکه به انتخاب مواد با کیفیت و مناسب برای شرایط پروژه کمک می کند.

تخریب بتن با مواد شیمیایی: راهنمای جامع روش ها مزایا معایب و نکات ایمنی

تخریب سازه های بتنی یکی از مراحل ضروری در پروژه های عمرانی بازسازی یا نوسازی است. در گذشته روش های مکانیکی سنگین مانند استفاده از چکش های تخریب بزرگ یا انفجار دینامیتی تنها گزینه های موجود بودند که اغلب با سروصدا لرزش گردوغبار فراوان و خطرات ایمنی بالا همراه بودند. اما با پیشرفت علم مواد و مهندسی روش های جایگزین و کم خطرتر توسعه یافته اند. یکی از این روش های نوین و کارآمد استفاده از مواد شیمیایی برای تخریب بتن است.

تخریب بتن با مواد شیمیایی یک فرآیند کنترل شده است که در آن از ترکیباتی خاص برای ایجاد فشار داخلی یا ضعف در ساختار بتن استفاده می شود تا به تدریج باعث ترک خوردگی و فروپاشی آن گردد. این روش به دلیل مزایایی مانند کاهش چشمگیر سروصدا عدم ایجاد لرزش ایمنی بالاتر در محیط های حساس و کنترل بیشتر بر فرآیند تخریب به سرعت در حال محبوبیت یافتن است. این راهنما به صورت جامع به بررسی این روش انواع مواد مورد استفاده نحوه عملکرد کاربردها مزایا و معایب نکات ایمنی و مقایسه آن با سایر روش های تخریب می پردازد تا شما را با تمام جنبه های این تکنیک آشنا سازد.

تخریب بتن با مواد شیمیایی چیست؟

تخریب بتن با مواد شیمیایی که گاهی به آن تخریب بدون انفجار یا تخریب با مواد منبسط شونده نیز گفته می شود روشی است که در آن از پودرها یا مایعات شیمیایی خاصی برای ایجاد فشار داخلی در بتن سخت شده استفاده می شود. این مواد پس از اختلاط با آب و قرارگیری در حفره های حفرشده در بتن واکنش نشان داده و حجمشان به طور قابل توجهی افزایش می یابد. این انبساط باعث ایجاد فشاری بسیار زیاد (گاهی بیش از 100 مگاپاسکال یا 1000 بار) بر دیواره های حفره ها می شود که در نهایت منجر به ایجاد ترک و شکستگی در ساختار بتن می گردد.

این فرآیند برخلاف روش های مکانیکی که انرژی را از خارج به بتن وارد می کنند (مانند ضربه یا برش) از درون بتن آغاز می شود. فشار داخلی ایجادشده توسط ماده شیمیایی تنش کششی در بتن ایجاد می کند. از آنجایی که مقاومت کششی بتن بسیار کمتر از مقاومت فشاری آن است بتن در برابر این تنش کششی تسلیم شده و ترک می خورد. الگوی ترک ها معمولاً از یک حفره به حفره دیگر گسترش می یابد و باعث جدا شدن قطعات بتن می شود که سپس می توان آن ها را به راحتی برداشت.

انواع مواد شیمیایی مورد استفاده در تخریب بتن

اصلی ترین و رایج ترین دسته از مواد شیمیایی که برای تخریب بتن استفاده می شوند مواد منبسط شونده غیرانفجاری هستند. این مواد معمولاً بر پایه اکسید کلسیم (CaO) یا ترکیباتی مشابه هستند که با آب واکنش داده و هیدروکسید کلسیم (Ca(OH)₂) را تشکیل می دهند. این واکنش با افزایش حجم قابل توجهی همراه است.

علاوه بر مواد منبسط شونده برخی ترکیبات شیمیایی دیگر نیز ممکن است در کاربردهای خاص یا به عنوان مکمل استفاده شوند هرچند مواد منبسط شونده ستون فقرات تخریب شیمیایی بتن را تشکیل می دهند. برخی از این ترکیبات شامل اسیدهای خاص (که کمتر رایج و بسیار خطرناک تر هستند) یا مواد تضعیف کننده ساختار سیمان می باشند که البته کاربرد آن ها در تخریب کلی سازه بتنی محدودتر است و بیشتر برای تمیزکاری یا آماده سازی سطح به کار می روند.

مواد منبسط شونده معمولاً به صورت پودر عرضه می شوند و بر اساس دمای محیط به انواع مختلفی طبقه بندی می شوند. دمای محیط نقش بسیار حیاتی در سرعت و میزان انبساط این مواد دارد؛ بنابراین انتخاب نوع مناسب ماده بر اساس دمای کارگاه الزامی است.

مکانیسم عملکرد مواد منبسط شونده

مکانیسم عملکرد مواد منبسط شونده بر پایه واکنش هیدراتاسیون و تشکیل ترکیبات با حجم بیشتر است. هنگامی که پودر ماده منبسط شونده (که عمدتاً حاوی اکسید کلسیم پخته شده است) با آب مخلوط می شود واکنش شیمیایی زیر رخ می دهد:

CaO (s) + H₂O (l) → Ca(OH)₂ (s)

در این واکنش اکسید کلسیم (آهک زنده) با آب ترکیب شده و هیدروکسید کلسیم (آهک شکفته) را تولید می کند. حجم مولی هیدروکسید کلسیم حدود دو برابر حجم مولی اکسید کلسیم است. این افزایش حجم در فضاهای محدود (مانند حفره های حفرشده در بتن) باعث ایجاد فشار بسیار زیاد می شود.

فشار ایجادشده توسط انبساط هیدروکسید کلسیم به دیواره های حفره ها وارد می شود و تنش های کششی را در بتن اطراف ایجاد می کند. هنگامی که این تنش های کششی از مقاومت کششی بتن فراتر می روند ترک ها شروع به شکل گیری و گسترش می کنند. الگوی حفاری و فاصله بین آن ها نقش مهمی در هدایت این ترک ها و تعیین نحوه شکست بتن دارد.

سرعت این واکنش و در نتیجه سرعت ایجاد فشار به شدت به دما وابسته است. در دماهای بالاتر واکنش سریع تر و فشار سریع تر ایجاد می شود در حالی که در دماهای پایین تر فرآیند کندتر خواهد بود. به همین دلیل تولیدکنندگان مواد منبسط شونده محصولات خود را برای محدوده های دمایی مختلف عرضه می کنند (مثلاً نوع برای دمای 0-10 درجه سانتی گراد 10-25 درجه سانتی گراد 25-40 درجه سانتی گراد).

مزایای تخریب بتن با مواد شیمیایی

استفاده از مواد شیمیایی برای تخریب بتن مزایای قابل توجهی نسبت به روش های سنتی دارد که آن را در بسیاری از شرایط به گزینه ای برتر تبدیل می کند:

• کاهش چشمگیر سروصدا: این روش عملاً بدون صدا است که آن را برای استفاده در مناطق مسکونی بیمارستان ها مدارس ساختمان های اداری و سایر محیط های حساس به صدا ایده آل می کند.
• عدم ایجاد لرزش: برخلاف چکش های هیدرولیکی یا انفجار که لرزش های شدیدی ایجاد می کنند و می توانند به سازه های مجاور آسیب بزنند تخریب شیمیایی هیچ گونه لرزشی تولید نمی کند. این مزیت برای تخریب بخشی از سازه ای که باقی قسمت ها باید حفظ شوند بسیار حیاتی است.
• ایمنی بالاتر: در مقایسه با انفجار خطرات ناشی از پرتاب قطعات موج انفجار و نیاز به منطقه قرنطینه وسیع وجود ندارد. همچنین نسبت به کار با ابزار سنگین مکانیکی خطر آسیب های فیزیکی مستقیم به اپراتورها کمتر است (البته رعایت نکات ایمنی در کار با مواد شیمیایی الزامی است).
• کنترل دقیق تر: می توان الگوی تخریب را با دقت بیشتری کنترل کرد. با حفر حفره ها در مکان های مشخص می توان جهت و الگوی ترک ها را پیش بینی و هدایت کرد. این امکان برای حذف دقیق بخش های خاصی از سازه بتنی بسیار مفید است.
• کاهش گردوغبار: در مقایسه با روش های مکانیکی که مقادیر زیادی گردوغبار تولید می کنند تخریب شیمیایی گردوغبار بسیار کمتری ایجاد می کند که هم برای سلامت کارگران و هم برای محیط اطراف بهتر است.
• سادگی نسبی در اجرا: فرآیند شامل حفاری اختلاط پودر با آب و پر کردن حفره ها است که نسبت به روش های پیچیده انفجاری یا کار با تجهیزات سنگین ساده تر است و نیاز به آموزش های تخصصی کمتری دارد (اگرچه دانش فنی برای طراحی الگوی حفاری لازم است).
• مناسب برای فضاهای محدود یا بسته: در مکان هایی که دسترسی برای ماشین آلات سنگین محدود است یا فضاهای بسته که تهویه ضعیف دارند استفاده از مواد شیمیایی به دلیل حجم کم و عدم نیاز به تجهیزات بزرگ امکان پذیرتر است.

معایب و محدودیت های تخریب بتن با مواد شیمیایی

با وجود مزایای فراوان تخریب بتن با مواد شیمیایی دارای محدودیت ها و معایبی نیز هست که باید در نظر گرفته شوند:

• سرعت پایین تر: فرآیند تخریب شیمیایی زمان بر است. ایجاد فشار و ترک خوردگی ممکن است ساعت ها یا حتی روزها طول بکشد تا به نتیجه مطلوب برسد. این در مقایسه با تخریب مکانیکی یا انفجار که بسیار سریع تر هستند یک نقطه ضعف محسوب می شود.
• وابستگی به دما: عملکرد مواد منبسط شونده به شدت تحت تأثیر دمای محیط و بتن است. عدم انتخاب نوع مناسب ماده برای دمای موجود یا تغییرات شدید دما در طول فرآیند می تواند کارایی را کاهش دهد یا حتی باعث عدم عملکرد صحیح شود.
• عدم کارایی بر روی بتن مسلح سنگین: در سازه های بتنی با میلگردهای فولادی پرتراکم و ضخیم ممکن است فشار ایجادشده توسط ماده شیمیایی برای شکستن همزمان بتن و غلبه بر مقاومت میلگردها کافی نباشد. این روش برای بتن های غیرمسلح یا با میلگردهای کم و نازک مؤثرتر است.
• هزینه نسبتاً بالا: هزینه خرید مواد شیمیایی منبسط شونده معمولاً بیشتر از هزینه سوخت یا اجاره تجهیزات مکانیکی برای حجم مشابهی از تخریب است.
• نیاز به حفاری دقیق: موفقیت این روش به دقت در حفر حفره ها (قطر عمق فاصله و الگوی آن ها) بستگی دارد. نیاز به تجهیزات حفاری مناسب و نیروی کار ماهر برای انجام این کار وجود دارد.
• حساسیت به رطوبت: مواد منبسط شونده به رطوبت حساس هستند و باید در شرایط خشک نگهداری شوند. همچنین در هنگام استفاده مقدار آب مخلوط باید دقیق باشد.
• خطر خروج ماده از حفره: در صورت استفاده نادرست یا در دماهای خیلی بالا ممکن است ماده شیمیایی با فشار از حفره ها خارج شود که می تواند خطرناک باشد.

کاربردهای تخریب بتن با مواد شیمیایی

با توجه به مزایای تخریب شیمیایی این روش در شرایط و پروژه های خاصی بسیار پرکاربرد و ایده آل است:

• تخریب در مناطق مسکونی و شهری: جایی که سروصدا و لرزش باید به حداقل برسد تا مزاحمتی برای ساکنین ایجاد نشود یا به ساختمان های مجاور آسیب نرسد.
• تخریب در نزدیکی سازه های حساس: مانند بیمارستان ها آزمایشگاه ها موزه ها ساختمان های تاریخی دیتاسنترها یا سازه هایی که دارای تجهیزات حساس به لرزش هستند.
• تخریب بخشی از سازه: برای حذف ستون ها تیرها دیوارها یا دال های خاصی در داخل یک ساختمان که بقیه قسمت ها باید دست نخورده باقی بمانند.
• تخریب سنگ و صخره: علاوه بر بتن این مواد برای شکستن سنگ ها و صخره ها در معادن یا پروژه های عمرانی نیز استفاده می شوند به خصوص در مکان هایی که انفجار ممنوع است.
• تخریب در فضاهای بسته و محدود: تونل ها زیرزمین ها یا داخل سازه هایی که امکان ورود ماشین آلات بزرگ وجود ندارد.
• برداشتن بتن های حجیم و ضخیم: در مواردی که بتن بسیار ضخیم است و ابزار مکانیکی به سختی می توانند آن را بشکنند.
• پروژه های زیر آب: برخی از مواد منبسط شونده برای استفاده در زیر آب نیز فرموله شده اند.

مقایسه تخریب شیمیایی با سایر روش های تخریب بتن

برای درک بهتر جایگاه تخریب شیمیایی مقایسه آن با روش های رایج دیگر مفید است:

ویژگی	تخریب شیمیایی (مواد منبسط شونده)	تخریب مکانیکی (چکش هیدرولیکی/پنوماتیک)	تخریب با انفجار (مواد منفجره)
سرعت	کند (ساعت ها تا روزها)	متوسط تا سریع	بسیار سریع
سروصدا	بسیار کم/بدون صدا	بسیار زیاد	بسیار زیاد
لرزش	ندارد	زیاد	بسیار زیاد
گردوغبار	کم	زیاد	متوسط تا زیاد (بسته به نوع انفجار)
ایمنی	بالا (با رعایت نکات ایمنی)	متوسط (خطر پرتاب قطعات آسیب فیزیکی)	پایین (خطر پرتاب موج انفجار نیاز به منطقه قرنطینه)
کنترل دقیق	بالا (قابلیت هدایت ترک ها)	متوسط (دشوار برای برش های دقیق)	متوسط (نیاز به محاسبات دقیق مهندسی)
مناسب برای فضاهای محدود	بله	بله (با ابزار مناسب)	خیر (نیاز به فضای باز و منطقه امن)
هزینه مواد/انرژی	بالا (مواد شیمیایی)	متوسط (سوخت/برق)	متوسط (مواد منفجره)
نیاز به حفاری	بله (حفره های دقیق)	خیر (مگر برای سوراخکاری اولیه)	بله (چال زنی)

انتخاب ماده شیمیایی مناسب برای تخریب

انتخاب صحیح ماده منبسط شونده برای دستیابی به نتایج مطلوب و ایمنی فرآیند حیاتی است. عوامل اصلی که باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:

• دمای محیط و بتن: این مهم ترین عامل است. تولیدکنندگان مواد را برای محدوده های دمایی خاصی فرموله می کنند. استفاده از ماده نامناسب برای دما می تواند منجر به عدم عملکرد (در دمای پایین) یا خروج خطرناک ماده از حفره ها (در دمای بالا) شود.
• نوع و مقاومت بتن یا سنگ: بتن های با مقاومت فشاری بالاتر یا سنگ های سخت تر نیاز به تراکم بیشتر حفره ها یا ممکن است نیاز به مواد با قدرت انبساط بالاتر داشته باشند.
• حجم و ابعاد سازه مورد تخریب: برای سازه های بسیار حجیم ممکن است نیاز به مقادیر زیادی ماده و زمان طولانی تر باشد.
• وجود میلگرد: بتن مسلح نیاز به الگوی حفاری متفاوتی دارد و ممکن است کارایی روش شیمیایی را کاهش دهد.
• شرایط محیطی: رطوبت تهویه و نزدیکی به آب نیز ممکن است بر انتخاب یا نحوه استفاده تأثیر بگذارند.

همیشه توصیه می شود که دستورالعمل های تولیدکننده ماده شیمیایی را به دقت مطالعه کرده و در صورت لزوم با کارشناسان فنی شرکت تولیدکننده مشورت نمایید.

آماده سازی قبل از اعمال مواد شیمیایی

موفقیت در تخریب شیمیایی به آماده سازی دقیق قبل از شروع کار بستگی دارد. مراحل اصلی آماده سازی عبارتند از:

1. بررسی و ارزیابی سازه: تعیین نوع بتن وجود و تراکم میلگرد ابعاد سازه و شرایط محیطی (دما).
2. طراحی الگوی حفاری: این مهم ترین مرحله است. الگوی حفره ها (مستقیم مورب متقاطع) قطر حفره ها (معمولاً 30 تا 50 میلی متر) عمق حفره ها (معمولاً 80 تا 95 درصد عمق سازه) و فاصله بین آن ها (بسته به نوع ماده مقاومت بتن و الگوی مورد نظر) باید توسط فردی متخصص طراحی شود. هدف ایجاد نقاط ضعف برنامه ریزی شده در بتن است.
3. حفر حفره ها: با استفاده از دریل های مناسب (معمولاً دریل های بتن کن یا پیکورهای حفاری) حفره ها طبق الگوی طراحی شده حفر می شوند. تمیز کردن حفره ها از گردوغبار پس از حفاری ضروری است.
4. آماده سازی محل کار: اطمینان از تهویه مناسب پوشاندن سطوح یا تجهیزات مجاور برای محافظت در برابر پاشش احتمالی ماده و نصب علائم هشداردهنده.
5. تجهیزات ایمنی فردی (PPE): اطمینان از در دسترس بودن و استفاده اجباری از عینک ایمنی دستکش های مقاوم در برابر مواد شیمیایی ماسک تنفسی (در صورت نیاز به تهویه ضعیف) و لباس کار مناسب.

فرآیند اعمال مواد شیمیایی

پس از آماده سازی مرحله اعمال ماده شیمیایی آغاز می شود:

1. اندازه گیری دقیق آب: مقدار آبی که برای مخلوط کردن با پودر استفاده می شود باید دقیقاً طبق دستورالعمل تولیدکننده باشد. نسبت آب به پودر بسیار حیاتی است.
2. مخلوط کردن: پودر ماده منبسط شونده را در مقدار مناسب آب تمیز (معمولاً آب معمولی شهری) ریخته و به سرعت و به طور کامل مخلوط کنید تا یک دوغاب همگن و بدون گلوله تشکیل شود. از همزن مکانیکی با سرعت پایین می توان استفاده کرد. توجه داشته باشید که مخلوط کردن باعث گرم شدن ماده می شود.
3. پر کردن حفره ها: بلافاصله پس از مخلوط کردن (قبل از اینکه ماده شروع به سفت شدن یا انبساط کند) دوغاب را با استفاده از قیف یا ابزار مناسب دیگر تا نزدیکی دهانه حفره ها پر کنید. مطمئن شوید که حفره ها کاملاً و بدون فضای خالی پر شده اند.
4. پوشاندن حفره ها (اختیاری): در برخی شرایط (مانند تابش مستقیم آفتاب یا بارندگی) ممکن است نیاز باشد دهانه حفره ها را با پوشش مناسبی بپوشانید تا از تبخیر سریع آب یا ورود آب اضافی جلوگیری شود.
5. نظارت: محل را برای ساعات یا روزهای آینده تحت نظارت قرار دهید. ترک ها به تدریج شروع به ظاهر شدن و گسترش می کنند. زمان لازم برای تخریب کامل به نوع ماده دما نوع بتن و الگوی حفاری بستگی دارد.
6. برداشتن قطعات تخریب شده: پس از ایجاد ترک های کافی و جدا شدن قطعات بتن می توان آن ها را با ابزار مکانیکی سبک تر (مانند چکش های دستی یا مینی بیل) برداشت و از محل خارج کرد.

نکات ایمنی در کار با مواد شیمیایی تخریب بتن

کار با مواد شیمیایی هرچند نسبت به انفجار ایمن تر است اما خطرات خاص خود را دارد که باید جدی گرفته شوند:

• استفاده از تجهیزات ایمنی فردی (PPE): همیشه از عینک ایمنی برای محافظت چشم ها در برابر پاشش ماده دستکش های مقاوم در برابر قلیا (مانند دستکش نیتریل یا لاستیکی) برای محافظت پوست و در صورت نیاز ماسک تنفسی برای جلوگیری از استنشاق گردوغبار یا بخارات استفاده کنید.
• تهویه مناسب: در فضاهای بسته اطمینان از تهویه کافی برای جلوگیری از تجمع بخارات احتمالی ضروری است.
• جلوگیری از تماس با پوست و چشم: در صورت تماس ماده با پوست یا چشم فوراً محل را با آب فراوان شستشو دهید و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید. ماده هیدروکسید کلسیم قلیایی است و می تواند باعث سوختگی شیمیایی شود.
• عدم نگاه مستقیم به حفره ها: پس از پر کردن به خصوص در ساعات اولیه که واکنش شدیدتر است از نگاه کردن مستقیم به دهانه حفره ها خودداری کنید زیرا احتمال خروج ناگهانی ماده با فشار وجود دارد.
• نگهداری صحیح مواد: مواد منبسط شونده را در جای خشک خنک و دور از رطوبت نگهداری کنید. بسته بندی آسیب دیده را استفاده نکنید.
• دور نگه داشتن افراد متفرقه: منطقه کار را محدود کرده و از ورود افراد غیرمسئول به آن جلوگیری کنید.
• دفع مناسب پسماند: پسماندهای ماده شیمیایی و بتن تخریب شده باید طبق مقررات زیست محیطی دفع شوند.

عوامل مؤثر بر کارایی تخریب شیمیایی

چندین عامل می توانند بر سرعت و موفقیت فرآیند تخریب با مواد شیمیایی تأثیر بگذارند:

• دما: همانطور که ذکر شد دما مهم ترین عامل است. دمای بالاتر سرعت واکنش و فشار را افزایش می دهد. دمای پایین تر آن را کند می کند. استفاده از نوع ماده مناسب برای دما ضروری است.
• نسبت آب به پودر: مخلوط کردن با آب کمتر از حد لازم باعث عدم واکنش کامل می شود در حالی که آب بیش از حد می تواند فشار نهایی را کاهش دهد.
• کیفیت و تازگی ماده: مواد منبسط شونده تاریخ انقضا دارند و باید در شرایط صحیح نگهداری شوند. ماده کهنه یا آسیب دیده ممکن است عملکرد مناسبی نداشته باشد.
• الگوی حفاری: قطر عمق فاصله و آرایش حفره ها به طور مستقیم بر الگوی ترک ها و کارایی کلی تأثیر می گذارد. الگوی نامناسب می تواند منجر به تخریب ناقص یا غیریکنواخت شود.
• نوع و مقاومت بتن/سنگ: بتن های بسیار متراکم یا سنگ های سخت تر نیاز به الگوی حفاری فشرده تر یا زمان بیشتری دارند.
• وجود میلگرد: میلگردها در برابر گسترش ترک ها مقاومت می کنند و می توانند کارایی را کاهش دهند.
• شرایط رطوبتی: وجود آب در حفره ها قبل از پر کردن می تواند بر نسبت آب به پودر تأثیر بگذارد.

هزینه تخریب بتن با مواد شیمیایی

هزینه تخریب شیمیایی بتن به عوامل مختلفی بستگی دارد و می تواند متفاوت باشد:

• هزینه مواد شیمیایی: این اصلی ترین بخش هزینه است. قیمت مواد منبسط شونده بر اساس برند کیفیت نوع (محدوده دمایی) و مقدار خرید متفاوت است.
• هزینه حفاری: شامل هزینه اجاره یا خرید تجهیزات حفاری و دستمزد نیروی کار برای حفر حفره ها بر اساس الگوی طراحی شده.
• هزینه نیروی کار: شامل دستمزد کارگران برای آماده سازی مخلوط کردن و پر کردن حفره ها و همچنین برداشتن قطعات تخریب شده.
• هزینه حمل ونقل و دفع پسماند: شامل هزینه جمع آوری حمل و دفع قطعات بتن تخریب شده و پسماندهای ماده شیمیایی.
• سایر هزینه ها: مانند هزینه تجهیزات ایمنی پوشش های محافظ و نظارت.

به طور کلی هزینه مواد شیمیایی برای حجم مشخصی از بتن ممکن است از روش های مکانیکی بیشتر باشد اما صرفه جویی در هزینه های جانبی مانند کاهش نیاز به تجهیزات سنگین کاهش هزینه های مربوط به سروصدا و لرزش (مانند جبران خسارت به سازه های مجاور) و امکان کار در محیط های حساس می تواند این روش را در برخی پروژه ها از نظر اقتصادی توجیه پذیر کند.

آینده تخریب شیمیایی بتن

با توجه به افزایش حساسیت های زیست محیطی محدودیت های فزاینده در مناطق شهری و نیاز به روش های تخریب ایمن تر و کم صداتر انتظار می رود استفاده از مواد شیمیایی برای تخریب بتن و سنگ در آینده گسترش یابد. تحقیقات در زمینه بهبود فرمولاسیون این مواد برای افزایش سرعت کارایی در دماهای مختلف و کاهش هزینه ادامه دارد. همچنین توسعه مواد جدید با مکانیسم های متفاوت برای تخریب انواع خاصی از بتن یا سنگ نیز در دست بررسی است. این روش به عنوان یک جایگزین پایدار و مؤثر در صنعت ساخت وساز و تخریب نقش مهمی ایفا خواهد کرد.

سوالات متداول درباره تخریب بتن با مواد شیمیایی

آیا تخریب بتن با مواد شیمیایی برای همه انواع بتن مناسب است؟

این روش برای بتن های غیرمسلح و بتن های مسلح با میلگردهای کم و نازک بسیار مؤثر است. برای بتن های با مقاومت بسیار بالا یا مسلح به میلگردهای پرتراکم کارایی آن ممکن است کمتر باشد و نیاز به الگوی حفاری متراکم تر دارد.

چه مدت طول می کشد تا مواد شیمیایی بتن را تخریب کنند؟

زمان لازم بسته به نوع ماده دمای محیط نوع و ضخامت بتن و الگوی حفاری متفاوت است. معمولاً فرآیند ترک خوردگی از چند ساعت آغاز شده و ممکن است 24 تا 72 ساعت یا بیشتر طول بکشد تا تخریب کامل شود.

آیا استفاده از مواد شیمیایی برای تخریب بتن ایمن است؟

بله با رعایت کامل دستورالعمل های ایمنی تولیدکننده و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (PPE) این روش بسیار ایمن تر از روش های انفجاری و مکانیکی پرخطر است. خطر اصلی تماس ماده قلیایی با پوست و چشم و احتمال خروج ناگهانی ماده از حفره ها است.

آیا مواد شیمیایی تخریب بتن برای محیط زیست مضر هستند؟

پسماندهای اصلی این فرآیند شامل هیدروکسید کلسیم و قطعات بتن هستند. هیدروکسید کلسیم قلیایی است و باید از ورود آن به منابع آب جلوگیری شود. دفع پسماندها باید طبق مقررات محلی و زیست محیطی انجام گیرد.

آیا می توان از این مواد برای تخریب سنگ استفاده کرد؟

بله مواد منبسط شونده شیمیایی برای شکستن انواع مختلف سنگ و صخره نیز کاربرد دارند به خصوص در معادن یا پروژه هایی که استفاده از مواد منفجره مجاز نیست.

چه مقدار ماده شیمیایی برای تخریب حجم مشخصی از بتن نیاز است؟

مقدار ماده مورد نیاز بستگی به حجم بتن الگوی حفاری (تعداد و ابعاد حفره ها) و دستورالعمل تولیدکننده دارد. تولیدکنندگان معمولاً راهنماهایی برای محاسبه مقدار لازم بر اساس حجم بتن و الگوی حفاری ارائه می دهند.

مرجع : https://chimisanat.ir