حکم شنا کردن روزه دار در استخر یا دریا

آیا شخص روزه دار هنگام روزه می تواند به استخر برود و شنا کند؟

توضیحات کارشناس تهران اینتکس

انسان در حالی که روزه‌دار است باید از انجام کارهایی که به آن‌ها مبطلات روزه گفته می‌شود، خودداری کند. کارهایی مانند خوردن و آشامیدن، نزدیکی، استمناء، باقی ماندن بر جنابت تا سپیده صبح از روی عمد، دروغ بستن عمدی به خدای تعالی و پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام.

فرو بردن سر در آب، یکی از اموری است که مبطل روزه بودن آن محل بحث و نظر بین فقها است.

وقتی ماه رمضان در فصل گرما قرار می‌گیرد و شنا و آب تنی نیز مورد علاقه و چه بسا نیاز افراد بسیاری است، روشن شدن این موضوع اهمیت زیادی می‌یابد.

پرسش پیش رو به دنبال یک راه بینا بین است. راهی که با احکام شرعی سازگار باشد؛ تا روزه، این عبادت بزرگ، بی‌جهت و از سر بی‌اطلاعی با رفاه و آسایش حلال ناسازگار تلقی نگردد. و در عرصه اجتماع نیز با امکان پذیر شدن رعایت حال افراد کم طاقت، زمینه گرایش و پایبندی آنان به دستورات شرعی تقویت شده و فعالیت‌های خدماتی مرتبط نیز بدون ضرورت در ماه مبارک رمضان تعطیل نگردد.

هر چند که که مشهور، فرو بردن سر در آب را مبطل روزه می‌دانند لیکن  از مراجع عصر حاضر هستند کسانی که فتوا به کراهت شدید آن داده‌اند.

امام خمینی (س) در تحریر الوسیلة؛ ج‌1، ص: 285  این عمل (فرو بردن سر در آب) را به احتیاط واجب موجب بطلان روزه و اجتناب از آن را برای صائم لازم دانسته‌ و چنین فرموده‌اند:

السابع: رمس الرأس فی الماء علی الأحوط و لو مع خروج البدن،. و لا یلحق المضاف بالمطلق، نعم لا یترک الاحتیاط فی مثل الجلاب خصوصا مع ذهاب رائحته، و لا بأس بالإفاضة و نحوها مما لا یسمی رمسا و إن کثر الماء، بل لا بأس برمس البعض و إن کان فیه المنافذ، و لا بغمس التمام علی التعاقب بأن غمس نصفه ثم أخرجه و غمس نصفه الآخر‌

بنا بر این طبق نظر امام خمینی(س):

1- فرو بردن سر در آب مطلق به احتیاط واجب روزه را باطل می‌کند، اگر چه فقط سر داخل آب رفته و بقیه بدن بیرون آب باشد.

در کتاب العروة الوثقی 546 در این باره که مقصود از “سر” چیست؟ چنین آمده است: (و المراد بالرأس ما فوق الرقبة بتمامه، …)

یعنی مراد و منظور از سر، تمام قسمتی از بدن است که بالاتر از گردن قرار دارد.

2- آب مضاف حکم آب مطلق را ندارد. از این روی اگر روزه‌دار سرش را مثلا در ظرف بزرگ پر از شیر یا آب هندوانه فرو ببرد روزه‌اش باطل نمی‌گردد. البتّه خوب است که در مثل گلاب احتیاط ترک نشود، مخصوصا اگر بوی آن رفته و به همین جهت شبیه آب مطلق شده باشد.

3- ریختن آب روی سر و مانند آن که بدان فرو بردن سر در آب گفته نمی‌شود اشکال ندارد و به صحت روزه ضرر نمی‌رساند هر چند آب زیاد باشد.

4- فرو بردن قسمتی از سر اگر چه منافذ سر مانند دهان، بینی، چشم و گوش هم در آن قسمت باشد، بلا اشکال است. و همچنین فرو بردن تمام سر به ترتیب، یعنی نصف سر را فرو برده، بیرون آورد، آنگاه نصف دیگر آن را فرو برد، اشکال ندارد.

در این خصوص توجه باید داشت، همان‌گونه که در کتاب العروة الوثقی ص 546 متذکر شده‌اند، (و خروج الشعر لاینافی صدق الغمس) اگر سر زیر آب باشد و تنها موی سر بیرون از آب بماند، با صدق “غمس الرأس فی الماء” منافات ندارد؛ لذا چنین کاری مخل روزه می‌باشد.

از آن‌چه گفته شد به دست می‌آید که برای انسان روزه‌دار عملا امکان شرعی استفاده از دریا و رودخانه و استخر بچه گانه و مانند آن فراهم است، استفاده از این امکانات به هر روشی جایز است لیکن فقط از دو چیز باید مراقبت و پرهیز نمود. زیر آب بردن تمام سر در یک لحظه و از گلو پایین رفتن آب.

راه رفتن در قسمت‌های کم عمق عمل پرفایده‌ای است که با اطمینان به در امان بودن از بطلان روزه می‌توان به آن اقدام کرد. حتی کسانی که از مهارت کافی برخوردار می‌باشند عملا می‌توانند در قسمت‌های عمیق نیز به گونه‌ای شنا کنند که در یک لحظه همه سر زیر آب نرود. خیس شدن سر به روشی غیر از زیر آب بردن تمام سر در یک لحظه نیز مشکلی ایجاد نمی کند.

این در صورتی است که مقلّد حضرت امام خواسته باشد به احتیاطی که در بیان ایشان آمده است عمل کرده و پایبند بماند. و الا با نظر و توجه به قابل رجوع بودن “احتیاط واجب” به مجتهد دیگر (حیّ اعلم فالاعلم) و وجود فتوا به کراهت و مبطل روزن نبودن زیر آب بردن تمام سر،مسأله صورت دیگری پیدا می‌کند.

برای اطلاع از فروش استخر اینتکس لطفا کلیک کنید.

حکم شرعی شنا کردن در ماه رمضان

آیت ‏اللّه سیستانى: شنا کردن و به طور کلى فرو بردن سر زیر آب، روزه را باطل نمى ‏سازد، ولى کراهت شدید دارد.

آیت الله شبیری: اگر سر را عمدا زیر آب فرو ببرد بر روزه دار حرام است، ولی مبطل روزه نیست.

آیات عظام بهجت و وحید: صرف شنا کردن روزه را باطل نمى‏ کند ولى فرو بردن سر زیر آب، روزه را باطل مى‏ سازد.

سایر مراجع: صرف شنا کردن روزه را باطل نمى‏ کند ولى فرو بردن سر زیر آب، بنا بر احتیاط واجب روزه را باطل مى‏ سازد.

فتاوای رمضانی (شنا کردن با زبان روزه !)

شنا در دریا یا استخر برای روزه دار چه حکمی دارد؟ آیا روزه را باطل می کند؟

قبل از هر چیز باید توجه کنیم که روزه در اصطلاح شریعت یعنی خودداری از خوردن و نوشیدن و جماع .

و خداوند سبحان در قرآن تنها به این سه مورد اشاره فرموده است و این بدان معناست که هرچیز، زیرمجموعه ی این سه اصل قرار نگیرد مُبطل روزه نخواهد بود…

شنا برای روزه دار در دریا و یا در استخر جایز است، عمق استخر زیاد باشد یا کم به هر صورت که می خواهد شنا کند و در زیر آب فرو رود ولی باید دقت کند که آب به شکمش فرو نرود .

و همچنین فقهای اسلامی فرموده اند: باید انسان روزه دار احتیاط کند آب داخل گوش هایش نرود چون دراین صورت حداقل حکم آنست که کراهت دارد، اگر امکان دارد احتیاطا سرش را زیر آب فرو نبرد…

روشن است که شنا موجب نشاط روزه دار شده و او را به ادامه ی روزه کمک می کند، و هر آن چه که انسان را برای طاعت خدا به نشاط بیاورد ممنوعیتی در آن نیست، زیرا این کار عبادت را بر عابد آسان می گرداند ، همچنانکه در بخاری روایت است که رسول الله صلی الله علیه و سلم درحالی که روزه بود به خاطر شدت گرما آب بر سر و بدنش می ریخت….

 خداوند می فرماید: [یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلا یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُوا الْعِدَّهَ وَلِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلَی مَا هَدَاکُمْ] ( بقره۱۸۵)

[الله تعالی آسودگی شما را می خواهد و نمی خواهد شما را به زحمت بیندازد و تا تعداد روزه های ( رمضان) را کامل کنید و خداوند را بر این که شما را هدایت کرده است بزرگ دارید.]

پیامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فرموده است:[ إِنَّ الدِّینَ یُسرٌ؛ وَلَنْ یُشَادَّ الدِّینَ أَحَدٌ إِلا غَلَبَهُ] بخاری (۱۹)

«بدون تردید دین آسان است، و هیچ کس در دین سختی نکرده است مگر آن که مغلوب دین شده است.»

پس می توان گفت شنا کردن برای روزه دار اشکالی ندارد ، چنان که دوش گرفتن و غسل نیز جایز می باشد.